عدم بهبود در روابط واشنگتن-پکن با خطر «جنگ سرد» همراه است

نویسنده: وینسنت نی

دیپلماسی ایرانی: هنری کیسینجر، مشاور سابق امنیت ملی ایالات متحده، هشدار داده که اختلافات بین واشنگتن و پکن «بزرگ ترین مشکل» برای جهان هستند و عدم بهبود روابط می تواند با خطر «جنگ سرد» بین دو اقتصاد بزرگ جهان همراه شود. کیسینجر در مجمع سدونا موسسه مک کین درباره مسائل جهانی گفت: «این بزرگ ترین مشکل برای آمریکا است. این بزرگ ترین مشکل جهان است. زیرا اگر نتوانیم این مشکل را حل کنیم، این خطر وجود خواهد داشت که در سراسر جهان نوعی جنگ سرد بین چین و ایالات متحده جریان یابد.»

اظهارات کیسینجر در حالی است که دولت رئیس جمهوری بایدن وعده داده است «رقابت سخت» با چین را دنبال کند. لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، هم روز جمعه هشدار داد که «نحوه جنگ در جنگ بزرگ بعدی که خواهیم جنگید، بسیار متفاوت از شیوه جنگ ما در آخرین جنگ هایمان خواهد بود.»

کیسینجر که در اوایل دهه 1970 به عنوان مشاور رئیس جمهوری ریچارد نیکسون برای ایجاد روابط نزدیک واشنگتن با پکن تلاش های بسیاری کرده بود، افزود: «ترکیب قدرت های اقتصادی، نظامی و فناوری دو ابرقدرت خطرات بیشتری نسبت به جنگ سرد با اتحاد جماهیر شوروی دارد.» این دیپلمات پیشکسوت 97 ساله همچنین گفت که تنش های ایالات متحده و چین با تهدید کشیده شدن به سراسر جهان همراه است و می تواند به درگیری مانند آرماگدون بین دو غول نظامی و فناوری منجر شود. او از نخبگان سیاست خارجی ایالات متحده خواست تا در برخورد با چالش چین متحد عمل کنند و گفت اگرچه سلاح های هسته ای آنقدری بزرگ بودند که در جریان جنگ سرد به کل کره زمین آسیب برسانند، پیشرفت در فناوری هسته ای و هوش مصنوعی- جایی که چین و ایالات متحده هر دو در آن پیشرو هستند- تهدید رسیدن روز قیامت را چند برابر کرده است: «برای اولین بار در تاریخ بشر، بشریت توانایی منقرض کردن خود را در مدت زمانی محدود، دارد. ما فناوری قدرت را توسعه داده ایم تا اندازه ای که تا همین 70 سال پیش قابل تصور نبود. و اکنون، مساله فناوری پیشرفته به فناوری هسته ای اضافه شده که در زمینه هوش مصنوعی خود مبتنی بر این واقعیت است که انسان شریک ماشین ها می شود و ماشین ها می توانند قضاوت خود را توسعه دهند. بنابراین، این امر در یک درگیری نظامی بین قدرت های پیشرفته از اهمیت قابل توجهی برخوردار خواهد بود.»

کیسینجر، یکی از متفکران برجسته استراتژیک در شش دهه گذشته، در ادامه گفت که جنگ سرد بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در دهه های پس از جنگ جهانی دوم یک بعدی و تنها بر رقابت سلاح های هسته ای متمرکز بود: «اتحاد جماهیر شوروی توانایی اقتصادی نداشت. آنها ظرفیت فناوری نظامی داشتند. [آنها] مانند چین ظرفیت فناوری توسعه ای را نداشتند. چین علاوه بر یک قدرت نظامی قابل توجه، یک قدرت اقتصادی بزرگ است.» 

کیسینجر معتقد است سیاست ایالات متحده در قبال چین باید یک رویکرد دو جانبه باشد: استواری در پایبندی به اصول ایالات متحده در مورد احترام قرار گرفتن از سوی چین، و حفظ گفت و گوی مداوم و تلاش برای یافتن زمینه های همکاری. او گفت: «من نمی گویم که دیپلماسی همیشه به نتایج مفید منجر می شود. این وظیفه پیچیده ای است که ما بر عهده داریم... هیچ کس در انجام کامل آن موفق نبوده است.»

آستین در سفر به مرکز فرماندهی آمریکا و اقیانوس آرام در هاوایی، خواستار مهار پیشرفت های فناوری و ادغام بهتر عملیات نظامی در سطح جهان شد به گونه ای که ایالات متحده سریع تر متوجه پیشرفت ها شود، سریع تر تصمیم بگیرد و سریع تر عمل کند. او صریحا از رقبا مانند چین یا روسیه نام نبرد، اما اظهاراتش در حالی صورت گرفت که آمریکا با دستور بایدن با هدف پایان دادن به طولانی ترین جنگ آمریکا و تنظیم مجدد اولویت های پنتاگون، خروج بدون قید و شرط خود را از افغانستان آغاز کرد. آستین گفت: «آمریکا بیشتر دو دهه گذشته را برای اجرای آخرین جنگ های قدیمی صرف کرده است.»

به نظر نمی رسید اظهارات وزیر دفاع اقدامات خاصی را تجویز یا درگیری خاصی را پیش بینی کند. در عوض به نظر می رسید او اهداف گسترده و تا حدودی مبهمی را برای هدایت پنتاگون تحت دولت بایدن ترسیم می کند. آستین گفت: «ما نمی توانیم آینده را پیش بینی کنیم. بنابراین آنچه که ما نیاز داریم، ترکیبی مناسب از فناوری، مفاهیم عملیاتی و توانایی هاست که همه با هم به صورت شبکه ای کاملا قابل اعتماد، بسیار انعطاف پذیر و بسیار قدرتمند در هم تنیده شده باشند و بتوانند هر دشمنی را متوقف کنند.»

منبع: گاردین / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34