جنگ دشوار آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران

نویسندگان: حمیرا پاموک، میشله نیکُلز، آرش محمد

دیپلماسی ایرانی: دیپلمات ها می گویند اگر ایالات متحده تصمیم بگیرد از تهدید برای بازگشت همه تحریم های سازمان ملل متحد علیه ایران استفاده کند و ۱۵ عضو شورای امنیت را برای تمدید و تشدید تحریم های تسلیحاتی علیه این کشور تحت فشار بگذارد، با جنگی دشوار مواجه خواهد شد.

طبق اظهارات یک مقام ایالات متحده که خواست نامش فاش نشود، این کشور استراتژی خود را در این زمینه با بریتانیا، فرانسه و آلمان که هم از اعضای دائم شورای امنیت هستند و هم از طرفین توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ بین ایران و قدرت های جهانی، مطرح کرده است. بنابر توافق هسته ‌ای موسوم به برجام، تهران در برابر تسهیل تحریم ها از پیشروی در برنامه هسته ای خودداری می کند. همچنین طبق این توافق، تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران قرار است در ماه اکتبر  برداشته شود. 

پیش نویس قطعنامه تهیه شده توسط ایالات متحده در رابطه با تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران به بریتانیا، فرانسه و آلمان ارائه شده است؛ اما به گفته دیپلمات های سازمان ملل، ۱۱ عضو دیگر شورای امنیت از جمله روسیه و چین هنوز این سند را ندیده اند. یک دیپلمات شورای امنیت که خواست نامش فاش نشود، پیش بینی کرده که این قطعنامه «بلافاصله درزمان ارائه در شورا» رد خواهد شد. برای تصویب این قطعنامه لازم است که 9 عضو شورای امنیت آن را تایید کنند و روسیه، چین، بریتانیا یا فرانسه آن را وتو نکنند. دیپلمات ها می گویند ایالات متحده احتمالا برای قانع کردن روسیه و چین در رابطه با تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران با دشواری های زیادی مواجه خواهد شد. نمایندگان روسی و چینی در سازمان ملل متحد هنوز به درخواست ها برای اظهار نظر در این زمینه واکنشی نشان نداده اند. لازم به ذکر است که این دو کشور نیز از طرفین توافق هسته ‌ای ایران هستند.

اگر شورای امنیت تحریم تسلیحاتی علیه ایران را تمدید نکند، قدم بعدی در برنامه ایالات متحده تلاش برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل متحد علیه ایران از جمله تحریم تسلیحاتی از طریق روند تعیین شده در توافق هسته ‌ای ایران خواهد بود. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج و برجام امضا شده در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما را «بدترین توافق تاریخ» خوانده است. یک دیپلمات اروپایی که خواست نامش فاش نشود، در اشاره به بی مورد بودن تلاش دولت درامپ در روی آوردن به پروسه عدم تعهد به برجام، گفت: «وقتی که طرفی تصمیم می گیرد از توافق خارج شود، دشوار است که بخواهد خود را به مثابه ناظر متعهد آن توافق نامه و قطعنامه مربوط به آن در شورای امنیت نشان دهد. یا در توافقنامه هست یا نیست!»

با این حال، در طرح دعوی حقوقی تهیه شده توسط وزارت امور خارجه آمریکا که رویترز اواخر سال گذشته آن را مشاهده کرده، مساله این طور بیان شده است که واشنگتن از آنجایی که در قطعنامه سال ۲۰۱۵ سازمان ملل در تصویب برجام یکی از طرفین توافق نامیده شده، اکنون حق درخواست برای بازگشت تحریم ها را دارد. برخی دیپلمات های سازمان ملل گفتند که اگرچه در زمینه حقوقی نظرهای متفاوتی درباره گزینه های پیش روی یالات متحده وجود دارد، اما نهایتا تصمیم گیری در این زمینه بر عهده اعضای شورای امنیت خواهد بود و آنها هستند که باید تعیین کنند آمریکا حق تنظیم شکایت درباره خودداری ایران از عمل به توافق هسته‌ ای را دارد یا خیر. این دیپلمات ها باور دارند که چنین اقدامی برای ایالات متحده چالش برانگیز خواهد بود.

یک مقام اروپایی که خواست نامش فاش نشود، گفت: «مطرح کردن این مساله در شورای امنیت دشوار خواهد بود چراکه بریتانیا، آلمان و فرانسه هر تفکری هم داشته باشند، روسیه و چین با ادراک حقوقی اینچنینی موافقت نخواهند کرد.»

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز دوشنبه در توئیتی طرح ایالات متحده را رد کرد و به واشنگتن گفت دست از «رویا پردازی» بردارد.

منبع: رویترز / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34