برنامه بودجه ایران برای مقاومت در برابر تحریم های آمریکا

دیپلماسی ایرانی: رئیس جمهور ایران پیش نویس برنامه بودجه حدود 39 میلیارد دلاری دولت را به مجلس ارائه کرده و گفته که این برنامه برای مقاومت در برابر تحریم های ایالات متحده و با محدود کردن وابستگی به صادرات نفت طراحی شده است. مقامات دولت ایران آمار و ارقامی که در محاسبه قیمت نفت و میزان صادرات مورد استفاده قرار داده اند را اعلام نکرده اند؛ اما صندوق بین المللی پول اعلام کرده که ایران با توجه به کاهش شدید سطح صادرات نفت خام، برای تراز بودجه خود به افزایش قیمت نفت به سه برابر سطح فعلی نیاز دارد.

ایالات متحده پس از آنکه سال گذشته به طور یکجانبه از توافق هسته ای بین قدرت های جهانی و ایران خارج شد، با هدف کاهش فروش نفت خام ایران که منبع اصلی درآمد جمهوری اسلامی است، تحریم های شدید الحنی را به اجرا گذاشت.

حسن روحانی در مجلس ایران گفت: «برنامه بودجه برای مقاومت در برابر تحریم ها با کمترین وابستگی ممکن به نفت تنظیم شده است. این بودجه به جهانیان نشان می دهد که با وجود تحریم ها، می توانیم کشور را اداره کنیم.» او در ادامه ارزش پیش نویس بودجه در سال جدید ایرانی که در 20 مارس آغاز می شود را 4845 هزار میلیارد ریال اعلام کرد. اگرچه ارزش دلار با توجه به نرخ تورم حدودا 35درصدی کاهش یافته، اما بودجه سال جدید به ارز محلی 10 درصد بیشتر از بودجه سال مالی جاری است. در برنامه بودجه پیش بینی از درآمدهای فروش نفت، و سایر محصولات مربوطه 40 درصد کمتر از امسال است که یک شکاف درآمدی ایجاد می کند و ظاهرا دولت قصد دارد با استفاده از اوراق قرضه دولتی و فروش دارایی های دولت آن را پر کند.

در گزارش های اولیه خبرگزاری های محلی آمده که برنامه بودجه سال آتی ایرانی بر اساس فروش 500هزار تا یک میلیون بشکه نفت خام در روز در نظر گرفته شده است. این در حالی است که تحلیلگران برآورد کرده اند که صادرات نفت ایران تحت فشار تحریم های ایالات متحده از 2.5 میلیون بکشه در روز (در ماه مه سال 2018) اکنون به حدود 400 هزار بشکه یا حتی پایین تر رسیده است.

صندوق بین المللی پول اعلام کرده است که ایران برای ایجاد توازن در بودجه خود در سال های 2020 و 2021 (سال 98 شمسی) به نفت بشکه ای 194.6 دلاری نیاز دارد. صندوق بین المللی پول همچنین کسری مالی تولید ناخالص داخلی ایران در سال های 2019-2020 و 2020-2021 را به ترتیب 4.5 و 5.1 درصد پیش بینی کرده است. قیمت نفت برنت که شاخصی در معاملات نفتی به شمار می رود روز جمعه 64.38 دلار در هر بشکه بود.

تحلیلگران معتقدند که ایران احتمالا مجبور می شود در تلاش برای ترغیب خریداران به نقض تحریم های ایالات متحده نفت خام خود را با تخفیف بفروشد.

اگرچه تحریم های ایالات متحده بر صنعت نفت ایران صادرات نفت خام این کشور عضو اوپک را بیش از 80درصد کاهش داده، اما ایران همچنان در فروش فرآورده های نفتی قدرتمند است و طبق داده های حمل و نقل و محاسبات رویترز، ماهانه حدود 500 میلیون دلار از فروش این محصولات درآمد دارد. بر خلاف نفت خام ایران که ویژگی های مشخصی دارد و می توان منشا آن را ردیابی کرد، شناسایی منبع نفت خام تصفیه شده و سایر فرآورده های نفتی دشوارتر است. 

روحانی در ادامه اظهاراتش در زمان معرفی برنامه بودجه ابراز امیدواری کرد که ایران بتواند وام 5 میلیارد دلاری که از روسیه برای پروژه های عمرانی درخواست کرده بود را در سال بودجه ای جاری دریافت کند. او افزود در بودجه سال آتی نیز دولت به تخصیص کمک هزینه برای کالاهای اساسی و دارو بر مبنای نرخ مبادله ارز 42هزار ریال در برابر دلار در قیاس با نرخ بازار آزاد 125هزار ریال، ادامه خواهد داد. استفاده از نرخ ارز پایین تر سبب می شود که مردم عادی در ایران که از افزایش قیمت ها شکایت دارند، این کالاها را مقرون به صرفه تر دریافت کنند. این در حالی است که اقدام اخیر دولت ایران در کاهش کمک هزینه بنزین و افزایش قیمت آن در ماه نوامبر به اعتراض های گسترده انجامید.

منبع: گاردین / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34