کسانی که دنبال ممنوعیت فعالیت "حزب الله‌ لبنان" در آلمان هستند

نویسنده: محمد زارعی، پژوهشگر مطالعات آلمان و اروپا

دیپلماسی ایرانی: تقریبا یک سال است که در آلمان فشارها برای ممنوعیت "حزب الله" افزایش یافته است. آلمان با حدود یک هزار لبنانی و عرب نزدیک به حزب الله بزرگترین پایگاه این حزب در اروپا به شمار می رود. بیشترین اتهامات به حزب الله به دلیل فعالیت های اقتصادی آن است که حامیانی در آلمان دارد و به گفته مخالفینش یکی از منابع تامین مالی آن در اروپا به شمار می رود. همچنین بحث ممنوعیت این جریان سیاسی هر سال پس از راهپیمایی روز قدس – که توسط مسلمانان در برلین برگزار می شود و با جمعیت نسبتا زیادی همراه است – از سوی احزاب سیاسی، گروه های فشار و بخشی از افکار عمومی شدت می گیرد. چند روز پیش مجله اشپیگل خبر داد که بالاخره پس از بحث های طولانی میان گروه های مختلف، دولت آلمان قصد دارد تمام فعالیت های حزب الله لبنان در این کشور را ممنوع کند.

 محدودیت ها و دلایل مخالفت با ممنوعیت حزب الله در آلمان

تاکنون بزرگترین مانع بر سر این قانون در آلمان حضور حزب الله به عنوان یکی از ارکان سیاسی و امنیتی رسمی در لبنان بوده است.‌ لبنان از جنبه های مختلفی برای آلمان اهمیت دارد. این کشور علاوه بر این که در همسایگی پر تنش با اسرائیل واقع شده و جمعیت زیادی از پناهجویان (حداقل یک میلیون نفر) از کشورهای مجاور را پناه داده است، از نظر ژئوپولیتیکی نیز در جنگ فرسایشی سوریه نیز برای آلمان و اروپا مهم به شمار می رود. با توجه به امکانات سیاسی و نظامی که حزب الله در خاک خود و در همسایگی لبنان در اختیار دارد، هر گونه تنشِ نسنجیده با این جریان سیاسی می تواند برای اروپا تبعات مهمی در پی داشته باشد. حتی در مسئله اسرائیل که حزب الله یکی از مهمترین کانال ها و طرف های درگیر به حساب می آید، بر سر برخورد با حزب الله اختلافات زیادی موجود است. علیرغم آن با توجه به فشارهای چند ماه اخیر در آلمان، ظاهرا قرار است تمام فعالیت های حزب الله در این کشور ممنوع اعلام شود. پیش از این در سال ۲۰۰۹ فعالیت شبکه المنار (نزدیک به حزب الله) و در سال ۲۰۱۴ چند انجمن لبنانی نزدیک به آن از سوی پارلمان و سایر نهادهای آلمان ممنوع شدند.

تلاش ناکام حزب راستگرای آلترناتیو برای آلمان در ممنوعیت "حزب الله"

جدی ترین اقدام نهادی و قانونی برای ممنوع کردن فعالیت های شاخه سیاسی حزب الله در آلمان امسال توسط حزب راستگرا و افراطی آلترناتیو برای آلمان AfD انجام شد. این حزب یک هفته پس از راهپیمایی روز قدس در برلین طرحی را به پارلمان فدرال ارائه کرد که بر اساس آن از سایر احزاب می خواست، فعالیت های این حزب را در آلمان ممنوع کنند. اما این طرح به دلایل گوناگون شکست خورد. سایر احزاب معتقد بودند که حزب راستگرای آلترناتیو برای آلمان با این طرح قصد دارد بر فعالیت های اسلام ستیزانه خود نیز مشروعیت بخشد. آنها با اشاره به افزایش یهودستیزی در آلمان خواستار ممنوعیت حزب الله شده بودند. این در حالی است که طبق گزارش های رسمی تنها حدود یک پنجم از اقدامات یهودستیزانه توسط مسلمانان انجام می شود و بیشترین حملات از سوی گروه های راست افراطی سر می زند؛ در واقع اصلی ترین حامیان حزب آلترناتیو برای آلمان. علاوه بر این در بین سیاستمداران این حزب نیز چندین بار اظهارات یهودستیزانه و یا منفی علیه هولوکاست مطرح شده بود.

احزاب آلمان در جلسه بررسی این طرح ایرادات مهم دیگری نیز وارد کردند، از جمله اینکه این طرح هیچ چشم اندازی برای ممنوعیت حزب الله در اروپا در نظر نگرفته است. یا اینکه اتهاماتی مبنی بر نقش حزب الله در قاچاق مواد مخدر و اسلحه در اروپا و آلمان وارد شده بود که از سوی احزاب و نهادهای امنیتی غیر واقعی قلمداد شدند.

تلاش های سفیر امریکا در برلین و سایر گروه های فشار

پس از شکست طرح حزب آلترناتیو برای آلمان، سایر گروه ها با توان بیشتری این طرح را دنبال کردند. سفیر امریکا در ماه سپتامبر (تقریبا سه ماه پس از ارائه این طرح در پارلمان) همزمان با سفر شهردار تهران – پیروز حناچی – به برلین در مقاله ای ویژه رسما بار دیگر از دولت آلمان خواست تا فعالیت های حزب الله در این کشور ممنوع شوند. به نظر می رسد با توجه به تنش هایی که طی دو، سه سال اخیر در پی آتش زدن پرچم اسرائیل و برخی رفتارهای تنش آمیز در روز راهپیمایی قدس در برلین اتفاق افتاد، و همچنین ابتکاری که حزب راستگرای آلترناتیو برای آلمان به دست گرفته بود، نهادهای حقوقی و اجرایی آلمان به این نتیجه رسیدند که سرانجام فعالیت های حزب الله لبنان را ممنوع کنند.

گفتنی است که بریتانیا نیز در ماه فوریه در این اقدام پیش قدم شده بود. اما فرانسه همچنان در مقابل فعالیت های سیاسی حزب الله ممانعتی نداشته است./مطالعات آلمان و اروپا