چرا روسیه، چین و ایران باید رزمایش دریایی مشترک برگزار کنند؟

سید فضل حیدر (Syed Fazl-E-Haider) 

دیپلماسی ایرانی: سیاست های پرهرج‌و‌مرج ترامپ به بازسنجی های راهبردی در منطقه نفت‌خیز خلیج فارس و مناطق اطراف آن منجر شده است. چه بسا اسرائیل در دفاع از عربستان مشارکت کند. روسیه و چین نیز می توانند از ایران دفاع کنند.

اکنون که سیاست آمریکا در خاورمیانه با آشفتگی فزاینده روبه روست، این پرسش مطرح می شود که چه کسی امنیت حجم عظیم محصولات هیدروکربنی منطقه را تضمین می کند. نشانه های بسیاری حاکی از آن است که روسیه به عنوان بخشی از تلاش برای گسترش نفوذش در منطقه می خواهد پا پیش بگذارد. یکی از آشکارترین این نشانه ها، رزمایش مشترک دریایی بین ایران، چین و روسیه است.

آیا این رزمایش مشترک بخشی از راهبرد "دفاع پیش‌دستانه" در برابر یورش احتمالی آمریکا علیه ایران است؟ اگرچه این پیام به دقت بازسنجی شده، اما حتی سخن گفتن از چنین رزمایشی نیز برای نشان دادن حمایت از تهران صورت می گیرد به ویژه در زمانی که ایران با توجه به آسیب‌‌های  سیاست "فشار حداکثری" آمریکا به سمت انزوای اقتصادی پیش می رود.

این رزمایش مشترک تضمین نمی کند که مسکو و پکن در یورش احتمالی آمریکا یا اسرائیل کنار تهران می ایستند، اما دست کم چنین احتمالی را پیش می کشد. ایران می خواهد نشان دهد که اگرچه از لحاظ اقتصادی منزوی شده اما از لحاظ سیاسی یا نظامی این گونه نیست. چین و روسیه نیز با پذیرش کمترین ریسک، می خواهند همبستگی خود را نشان بدهند.

در میان‌مدت و بلندمدت اگر چین، روسیه و ایران به توسعه روابطشان در راستای حفاظت از منافع راهبردی خود در اقیانوس هند ادامه دهند خواهند توانست سه‌گانه قدرتمندی را به رهبری روسیه تشکیل دهند.

چین با ایده امنیت جمعی روسیه در خلیج فارس موافقت کرده است. این ایده شامل برگزاری یک کنفرانس بین المللی پیرامون امنیت و همکاری در خلیج فارس است که بعدها به تشکیل یک سازمان امنیتی و همکاری در منطقه خواهد انجامید. چین همچنین اعلام کرده است که ایران را به عنوان زنجیره ای مهم در طرح "یک کمربند، یک جاده" خود می بیند.

چین و روسیه که هر دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند، به رغم تحریم های دولت ترامپ، تجارت با تهران را ادامه می دهند و به دنبال گسترش مشارکت در بخش های انرژی و زیرساخت‌ ایران هستند. اگرچه روسیه و عربستان (پس از تحریم های آمریکا علیه ایران) به ترتیب بزرگترین تامین کنندگان نفت خام مورد نیاز چین هستند اما پکن به دنبال راهی است تا بار دیگر واردات نفت از ایران را افزایش دهد.

به لطف بحرانی که ترامپ پس از خروج از برجام در خاورمیانه ایجاد کرد و سیاست فشار حداکثری علیه تهران، چین، روسیه و ایران به عنوان شرکای راهبردی بیش از پیش در حال نزدیک شدن به یکدیگر هستند.

همان طور که می بینیم یک هیئت اسرائیلی همراه با هئیت هایی از عربستان سعودی و بحرین در کنفرانس امنیت دریائی تحت حمایت امریکا در منامه شرکت کرده است و چه بسا اسرائیل در دفاع از عربستان سعودی همکاری کند.

منبع: دیلی‌بیست / تحریریه دیپلماسی ایرانی