طرح جامع ماکرون برای ترامپ، جهان و دیگر مسائل

نویسنده: ریم ممتاز

دیپلماسی ایرانی: یک اجلاس دیگر گروه 7 هم به خاطر دونالد ترامپ از هم می پاشد؟ امکان ندارد امانوئل ماکرون بگذارد چنین اتفاقی بیفتد!

نشست سال گذشته رهبران جی 7 پس از آنکه ترامپ به طور ناگهانی در توئیتی اعلام کرد از اطلاعیه توافقی اجلاس حمایت نخواهد کرد و دلیلش هم ظاهرا عصبانیت از اظهارات جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا و میزبان نشست، بود، با هرج و مرج پایان یافت. اکنون به نظر می رسد رئیس جمهوری فرانسه مصمم است نگذارد که همتای آمریکایی او امسال همین نمایش را در شهر ساحلی بیاریتز در جنوب غربی فرانسه اجرا کند و در همین راستا، یک نقشه حیله گرانه در نظر گرفته است: هیچ اطلاعیه ای در پایان نشست در کار نخواهد بود.

البته این بدان معنا نیست که ماکرون در نشست هیچ جاه طلبی خاصی را دنبال نمی کند. ماکرون شامگاه چهارشنبه گذشته یک جلسه توجیهی 2 ساعته برای خبرنگاران برگزار کرد و گفت به نشست جی 7 را لحظه ای مهم در تلاش های خود برای نجات آنچه نظم جهانی لیبرال چند جانبه می داند. ماکرون همه تلاش خود را به کار گرفته و این تلاش ها صرفا به ایجاد توافقی هرچند مبهم میان ترامپ و باقی رهبران جهانی محدود نمی شود. همزمان با برگزاری این نشست، چندین بحران در سراسر جهان در حال وقوع است. ترامپ خود به تنهایی در چندین جبهه از جنگ تجاری با چین گرفته تا درگیری عجیبش با دانمارک بر سر تفکر خرید گرینلند، درگیر است. بوریس جانسون، نخست وزیر جدید بریتانیا، در داخل و خارج از کشورش بر سر خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) می جنگد. جوزپه کنته، نخست وزیر ایتالیا، با خطر فروپاشی دولتش مواجه است و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، با کاهش رشد اقتصادی آلمان دست و پنجه نرم می کند. و اینها همه قبل از اختلافات عمیق بین المللی بر سر مسائلی همچون ایران و تغییرات اقلیمی است.

ماکرون در جلسه توجیهی برای خبرنگاران گفت که در شکل دهی مجدد به نظم لیبرال جهانی مسئولیتی ویژه دارد؛ در غیر این صورت، اروپا با تهدید ناپدید شدن و از دست دادن حاکمیت خود، یا بدتر از آن تبدیل شدن به آلت دست دیگران، مواجه خواهد بود.

مهار ترامپ

ماکرون اگرچه تصدیق کرد که او و رئیس جمهوری آمریکا درباره نظم جهانی یکسان فکر نمی کنند و اهداف یکسانی ندارند، اما گفت که روابط ترامپ با هیچ کشوری همانند فرانسه نبوده است. سفر ترامپ به فرانسه برای شرکت در نشست گروه 7 چهارمین سفر او به این کشور از آغاز ریاست جمهوری ماکرون محسوب می شود و این برای هماهنگی امور مفید بوده و از تشدید بیشتر واگرایی ها ممانعت کرده است.

ماکرون در حالی که آگاه است «مساله عمل به وعده های کمپین های انتخاباتی که مطرح باشد، نمی توان با رئیس جمهوری ترامپ مجادله کرد» و از نمونه های آن هم خروج آمریکا از توافقنامه اقلیمی پاریس، توافق هسته ای ایران و جنگ تجاری با چین بود که همگی تاثیراتی بی ثبات کننده بر اروپا داشتند، اما تصمیم گرفت بر زمانی متمرکز شود که دو کشور توانایی دستیابی به دستاوردهایی حقیقی را داشتند. او برای نمونه به متقاعد کردن ترامپ به خودداری از خارج کردن همه نیروهای آمریکایی از سوریه و تصمیم رئیس جمهوری ایالات متحده به حملات هوایی مشترک با بریتانیا و فرانسه در سوریه در سال 2018 در پاسخ به گزارش ها درباره حمله با سلاح های شیمیایی اشاره کرد.

خودداری از عقب نشینی درباره برگزیت

ماکرون که پنجشنبه در پاریس با جانسون یک ناهار کاری صرف کرد، هیچ سخنی از احتمال برگزیت بدون توافق به میان نیاورد. او گفت: «مسئولیت یک برگزیت سخت تماما بر گردن دولت بریتانیا خواهد بود. این مردم بریتانیا بودند که درباره برگزیت تصمیم گرفتند و دولت بریتانیا تا آخرین لحظه همچنان می تواند اجرای ماده 50 معاهده لیسبون را لغو کند.» او افزود: «مذاکره مجدد توافق برگزیت برای حذف بند مربوط به مرز ایرلند که جانسون از آن سخن گفته، ممکن نیست چرا که آنچه جانسون در نامه خود مطرح کرده، انتخابی بین یکپارچگی بازار اروپایی و احترام به توافق نامه جمعه خوب است. ما از بین این دو یک را انتخاب نخواهیم کرد.» ماکرون درباره توافق تجاری بریتانیا با ایالات متحده هم گفت که چنین توافقی نه تنها هزینه های برگزیت را جبران نخواهد کرد، بلکه بریتانیا را به یک آلت دست تبدیل می سازد: «فکر نمی کنم این خواست مردم بریتانیا باشد که به شریک کهتر ایالات متحده تبدیل شوند.»

مواجهه با روسیه

ماکرون گزارش منتشر شده توسط کاخ سفید مبنی بر اینکه از ترامپ خواسته سال آینده روسیه را به نشست گروه 7 دعوت کند، رد کرد. او گفت پیش از آنکه از مسکو در جمع گروه 7 استقبال شود، لازم است که پیشرفت هایی در حل درگیری اوکراین صورت بگیرد: «این مهم است که روسیه سرانجام بتواند به جی 8 بازگردد، اما شرط لازم این است که در ارتباط با اوکراین و بر اساس توافق نامه مینسک، راه حلی برای درگیری ها پیدا شود.» او در ادامه ظاهرا در واکنش به اظهارات ترامپ که گفته بود روسیه می تواند بدون پیش شرط به گروه 8 بازگردد، گفت: «فکر می کنم گفتن اینکه روسیه بدون هیچ شرط می تواند به میز مذاکرات برگردد، نشانه ضعف جی 7 است. چنین اتفاقی یک اشتباه استراتژیک و یک بی عدالتی اساسی خواهد بود.»

با این وجود، ماکرون محتاطانه ابراز امیدواری کرد که در هفته های آینده شرایط برای برگزاری نشستی در پاریس بین اوکراین، روسیه، فرانسه و آلمان فراهم شود و امکان مذاکره درباره پایان جنگ اوکراین پدید آید: «ما می توانیم در زمینه تبادل زندانیان پیشروی هایی داشته باشیم. من در این باره با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، گفت و گوهای طولانی داشتم و او آماده است؛ می توانیم در رابطه با منطقه دنباس و در رابطه با غیرنظامی سازی پیشرفت هایی داشته باشیم. به نظر می رسد روسای جمهوری روسیه و اوکراین هر دو برای پیشروی آماده هستند.»

افزایش مالیات بر فناوری

ماکرون گفت نظامی که امکان خودداری از پرداخت مالیات را برای شرکت های غول پیکری مانند گوگل یا فیس بوک در کشورهایی که فعالیت می کنند، فراهم می آورد و به آنها اجازه دسترسی به «بهشت مالیاتی مداوم» می دهد، «جنون آمیز» است. اما او تاکید کرد مالیات 3 درصدی بر شرکت های فناوری که به طور جداگانه و پس از شکست پیشبرد طرح در سطح اتحادیه اروپا اکنون در 9 کشور اروپایی به اجرا گذاشته شده، تنها شرکت های آمریکایی را هدف نمی گیرد و بیشتر در خصوص شرکت هایی با سطح درآمد مشخص اعمال خواهد شد.

این طرح مالیاتی خشم ترامپ را برانگیخته و با تهدید او به اعمال مالیات 100 درصدی بر واردات نوشیدنی از فرانسه همراه شده است. اما به گفته ماکرون، وزیر خزانه داری دولت ترامپ و وزرای دارایی دیگر اعضای گروه 7 بر سر اصول اعمال مالیات بر شرکت های فناوری در کشورهایی که در آن فعالیت می کنند و درآمد دارند، توافق کرده اند.

منبع: پولیتیکو / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34