اهداف واقعی سفر بولتون به لندن و چشم انداز موفقیت یا ناکامی آن؟

نویسنده: اکبر قاسمی سفیر پیشین دراوکراین ورئیس اسبق دفتر حفاظت منافع ایران در مصر

دیپلماسی ایرانی: جان بولتون، پرونده ها و مسائلی چند برای رایزنی خود در لندن دارد که مساله شرکت هوواوی، هنگ کنگ و چگونگی رویارویی با چین، بحران نفتکش های ایرانی وانگلیسی و ائتلاف برای امنیت دریایی در خلیج فارس را شامل می شود. همچنین چگونگی رویارویی با گام های بعدی درپروسه برجام درسایه گام سوم ایران، تحولات یمن وسوریه، روسیه و قصه اسکریپال، inf و امنیت اروپا، اوکراین و چشم انداز مناسبات روسیه و اوکراین در پرتو رویکرد زلنسکی، گام های بعدی برای ونزوئلا، معامله قرن و اجلاس برای پرده برداری از بخش سیاسی معامله قرن با حضور رهبران عرب درامریکا و نهایتاترسیم روابط ویژه لندن و واشنگتن در پرتو تحولات لغزنده برگزیت نیز در دستور کار اوست .

بولتون صرفا در حد فعالیت روانی و آشکار و در ظاهر خود این طور وانمود می کند که هدف سفر او این است که اراده جدی واشنگتن را همچنان در خط فشار حداکثری علیه ایران حفظ کرده و این رویکرد را تبلیغ می کند. البته آثار آن نیز در حد رفتار خصلتی بولتون باقی می ماند چراکه در پرتو شرایط بحران داخلی انگلیس، بعد از روی کار آمدن بوریس جانسون و تحولات متزاید ناشی از مشکلات داخلی و استهلاک شدید انرژی جانسون برای چگونگی برون رفت از این بحران و اداره آن، در اواخر اکتبر احتمال ورود به بحران زودهنگام جدید دیگر، انگلیس دیگر دوره طلایی اقتدار بریتانیای بزرگ را برخوردار نبوده و نیست تا  شرایط مناسبی را برای یارگیری در دیپلماسی جهانی و اروپایی و ائتلاف سازی ها برخوردار باشد. لندن همچون اردک لنگ ناگزیر بر رعایت احتیاطات فراوانی در عرصه سیاست خارجی به علت فقدان استحکام موقعیت داخلی و بویژه در محیط اروپایی است .

بولتون، عمدتا در این سفر هدف اصلی اش از رایزنی با لندن، منسجم نشان دادن سطح هماهنگی هاست و همچنین جستجو و تعیین راه کار در پرتو تجربیات فراوان انگلیس برای یافتن مکانیزم ها برای بحران های متعدد و کشف برون رفت های کارآمد از انواع  چالش ها و بحران های مختلف در شرایط طوفانی جاری است. شرایطی که سکان امنیت و سیاست خارجی هر دو کشور را از لحاظ زمان باقیمانده برای اداره امریکا برای ورود به مرحله انتخابات ریاست جمهوری ترامپ و امریکا در تنگنا قرار داده است.

بولتون با بحران های متعدد و گوناگون و متزاید داخلی و خارجی انگلیس، مشتمل بر شکنندگی مدیریت سیاسی این کشور در مناسبات با پارلمان و نحوه تحقق خاستگاه های پولولیستی اکثریت افکار عمومی و انتظارات فزاینده در دایره استقلال طلبان اسکاتلند، ولز، ایرلند وهمچنین نبود فضای تعامل امیدوارکننده با موسسات و کارگذاران با مجموعه اتحادیه اروپا به خصوص در سایه راهبردهای سختگیرانه بازیگران موثری چون آلمان و فرانسه و همچنین تراکم بحرانها در زمینه شکاف شدید در مدیریت نخبگان و اشراف جامعه توسط جانسون دست به گریبان است که همه آنها از بی کفایتی هایی ناشی می شود که ملکه نیز به درستی به آن معترف است.  بنابراین خیلی بعید است که در ورژن عملکردی بولتون، او بتواند به نسخه های موفقی در سفر به لندن در چارچوب رفتارهای غیرقابل پیش بینی رهبری ترامپ و جانسون نائل شود.

سفر بولتون به لندن، عمدتا بیشتر به داستان نجات دادن افسران ارشد آتش نشانی امریکا و انگلیس شبیه می ماند که خود در زیر بهمن های سنگین و پیچ های هولناکی گرفتار شده اند، و فقط به دنبال یافتن راهی برای خروج حود از موقعیت کوران های سهمگین بعدی و موفقیت برای برون رفت از مشکلات روبه رو و جاری هستند. مشکلاتی که "انتخابات زودهنگام یا ورود به گردنه هولناک ۳۱ اکتبر که بریتانیا را به یک بحران سخت تر در بخش اقتصادی و مالی مواجه خواهدساخت"، را شامل می شود.

سئوال اساسی این است که بولتون در شرایطی که آقای جانسون فرصت و موقعیت و پایداری لازم برای اندیشیدن و یافتن نحوه خروج از بحران های فزاینده بریتانیا را ندارد، چگونه می تواند در پرتو از دست دادن همه موقعیت ها، خود متحدی مقتدر و منسجم  برای دیپلماسی پریشان خاطر ترامپ و اداره کننده گان متزلزل واشنگتن برای برون رفت از طیف وسیعی از بحرانهای پیچیده جهانی  در وقت اضافی بازی سرنوشت ساز و پیچیده آینده انگلیس برگزیده شود؟ جواب این ابهامات را به زودی تحولات سیال و پیچیده انگلیس، نمایان خواهد کرد.

دیپلماسی لندن چنانچه راه موفقیت را بخواهد سپری کند، گزینه اش مسکوت گذاردن توصیه های بولتون و تمرکز بر یافتن راه کارهای عقلانیت محور و برون رفت سنجیده از گره هایی است که با دندانهای بولتون در ماه های قبل میلادی در مناسبات تهران – لندن به وجود آمده است. این بار لندن باید با پیمایش متوازن و درک صحیح واقعیت های صحنه و با اتخاذ تدبیر معقول به دور از پیروی از توصیه های مخاطره انگیز جدید بولتون، راه دیگری بپیماید./انتشار هم زمان با اعتماد