ابتکارعمل های ایران در رویارویی با ایالات متحده

نویسنده: ست جی. فرانتزمن

دیپلماسی ایرانی: اظهارات ترامپ در ماه دسامبر سال 2018 مبنی بر اینکه ایالات متحده می تواند از عراق برای تحت نظر گرفتن ایران استفاده کند، اشاره عراق به این نکته را در پی داشت که این کشور نباید به منطقه منازعه تبدیل شود. با این حال، روز 14 ماه مه مقامات ایالات متحده گفتند هواپیمای بدون سرنشینی که خط لوله در عربستان سعودی را هدف گرفت، از عراق شلیک شده بود. 5 روز بعد یک موشک در نزدیکی سفارت ایالات متحده در بغداد فرود آمد و واشنگتن نیروهای تحت حمایت ایران را مقصر دانست. در اواسط ماه ژوئیه یک سری حملات موشکی در نزدیکی نیروهای ایالات متحده در تاجی و موصل رخ داد.

حملات موشکی، حمله به تانکرهای نفتکش و اقدام ایران در هدف گرفتن هواپیمای بدون سرنشین آمریکا شاید همگی مبنی بر تهدیدهای احتمالی علیه ایالات متحده در خاورمیانه باشند. اما مهمتر این است که نشان می دهند هر گونه درگیری با ایران قطعا به عراق نیز کشیده خواهد شد. ایالات متحده شماری از گروه های شبه نظامی شیعه تحت حمایت ایران در منطقه را گروه تروریستی خوانده است. برخی از این گروه ها از سال 2018 به طور رسمی بخشی از نیروهای امنیتی عراق بوده اند. ایران حتی پیشنهاد کرده با عراق در زمینه دفاع هوایی و برگزاری رزمایش های نظامی مشترک همکاری داشته باشد. این شرایط یک شبکه پیچیده از نیروهای مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و همچنین دولت عراق ایجاد می کند. اگر یکی از این گروه ها در حمله هواپیمای بدون سرنشین به عربستان سعودی یا حملات موشکی در نزدیکی نیروهای ایالات متحده شرکت داشته باشد، آنگاه بدون شک تصویر شرایط در عراق در صورت تشدید تنش ها، ناخوشایندتر خواهد بود.

برای عراق، مشکل سازترین تنش ها بین ایران و ایالات متحده با خرابکاری در 6 تانکر نفتکش در خلیج عمان در فاصله زمانی 12 ماه مه تا 13 ماه ژوئن بود. یک هواپیمای بدون سرنشین نظارتی آمریکا هم در 20 ژوئن توسط ایران هدف گرفته شد. ترامپ در تلافی مورد آخر به حمله هوایی علیه ایران دستور داد، اما در آخرین دقایق آن را لغو کرد.

در آن سوی آب های خلیج فارس و دریای عمان، حوثی های تحت حمایت ایران در یمن از سال 2015 تاکنون علیه اتحاد تحت رهبری عربستان سعودی جنگیده اند. از ماه مه به بعد حوثی ها حملات خود علیه عربستان سعودی را افزایش داده اند که از جمله آنها می توان به حملات مهلک هفت روزه در جنوب عربستان سعودی اشاره کرد.

ایران ایفای نقش در یمن، عراق، سوریه و لبنان، و مواجهه با ایالات متحده و متحدان منطقه ای آن را سیاستی مرتبط می داند. ایران در این رابطه به شیوه ای کلاسیک با ترکیب اهداف نظامی و سیاسی همراه با ابتکارعمل های اقتصادی و فرهنگی کار می کند. برای نمونه، دوم ژوئیه خبرگزاری تسنیم از یک سری توافقنامه های جدید بین ایران، عراق و سوریه برای تسهیل شبکه جاده ای و تجارت بین سه کشور خبر داد.

ایالات متحده نیز می داند که سیاست های آن در رابطه با ایران بر سوریه، لبنان، عراق و سایر کشورها تاثیر می گذارد. در جریان توافق با ایران، سیاست ها در قبال حزب الله و همچنین سوریه نیز مد نظر گرفته شد. تهدیدهای ایران به بستن تنگه هرمز هم با حملات به تانکرهای نفتکش در منطقه مربوط است. حملات هواپیماهای بدون سرنشین به تاسیسات نفت عربستان سعودی و حملات موشکی در عراق نیز به سیاست های آمریکا در قبال ایران ربط دارد. صحنه نمایش به شدت گسترده است و شاید حتی حملات هوائی اسرائیل در سوریه را نیز شامل شود که بدین ترتیب، دامنه درگیری هزاران کیلومتر خواهد بود.

اگرچه هنوز هیچ درگیری مستقیمی بین ایران و ایالات متحده در نگرفته، اما گروه های تحت حمایت و متحد هر دو طرف با یکدیگر درگیر شده اند. این درگیری ها اقدامات اسرائیل برای جلوگیری از افزایش نفوذ ایران در سوریه و همچنین درگیری میان حوثی ها و ائتلاف تحت رهبری عربستان را نیز شامل می شود. بهتر است که خاورمیانه امروز از این پارادایم درک شود، یعنی خاورمیانه ای که صحنه یک سری درگیری های متقابل بین ایالات متحده و متحدانش با ایران، متحدان و گروه های تحت حمایت آن است. دولت ترامپ پیشتر به وضوح نشان داده که ایران را مسئول مستقیم رفتار گروه های تحت حمایت آن می داند و با زدن برچسب گروه تروریستی به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتباط سیاست گذاری ها در خاورمیانه را آشکار ساخته است. چه ترامپ تصمیم تغییر رویکرد خود بگیرد و چه دولت بعدی در ایالات متحده درصدد بازگشت به توافق هسته ای برآید، مساله ضروری این است که همه تنش ها از لبنان تا یمن به عنوان بخشی از سیاست گذاری در قبال ایران در نظر گرفته شوند.

منبع: نشنال اینترست / مترجم: طلا تسلیمی