تهران برای ناکامی «معامله قرن» نهایت تلاش خود را می‌کند

نویسنده: خالد ابو طعمه

دیپلماسی ایرانی: در حالی که دولت ایالات متحده برای رونمایی از برنامه دیرینه خود برای صلح در خاورمیانه که به «معامله قرن» معروف است آماده می شود، ظاهرا ایران نیز تلاش ها را برای کمک به متحدانش در منطقه برای برهم زدن این طرح افزایش داده است.

به نظر می رسد ایران اخیرا حمایت سیاسی و نظامی خود را از گروه های فلسطینی که به شدت مخالف هر گونه توافقنامه صلحی با اسرائیل هستند، افزایش داده است. این گروه ها از جمله حماس و جهاد اسلامی حق موجودیت برای اسرائیل قائل نیستند و به طور علنی خود را به جایگزینی کشوری مورد حمایت دولت اسلامی ایران متعهد می دانند.

ایران همواره مخالف اسرائیل بوده و هرگز از افشای موضع خود در این زمینه به جهانیان فروگذار نکرده است. مقامات ایران در چند دهه گذشته در بیانات متفاوت از آرزوی خود مبنی بر اینکه اسرائیل را می توان با یک بمب از روی نقشه پاک کرد، سخن گفته اند. تهدیدها علیه اسرائیل از سوی رهبران و مقامات ایرانی اتفاقی غیرمعمول یا جدید نیستند و در حقیقت، به طور دقیق سیاست منسجم ایران برای تحریک به اقدام علیه اسرائیل را نشان می دهند. و به نظر می رسد که مقامات ایران در تحقق این هدف مشترک از نیروهایی مانند حماس، جهاد اسلامی و حزب الله حمایت می کنند.

در حال حاضر ایرانی ها بر برهم زدن برنامه صلح دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده متمرکز شده اند. ایرانی ها همچنین از برخی کشورهای عربی به دلیل توافق و تبانی با دولت ترامپ بر سر تسهیل اجرای «معامله قرن» خشمگین هستند. آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران 29 ماه مه در سخنرانی خود برای جمعی از استادان دانشگاه، نخبگان علمی و محققان به این مساله اشاره کرد که برخی از اعراب با همکاری دولت ترامپ اقدام به خیانت کرده اند. اگرچه در این اظهارات به نام هیچ کشوری اشاره نشد، اما واضح بود که منظور عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و مصر هستند. رهبر ایران با اشاره به «معامله قرن» گفت: «قطعا هرگز پذیرفته نخواهد شد و هرگز تحقق نخواهد یافت. ایالات متحده و همراهانش مطمئنا در این زمینه با شکست مواجه خواهند شد.»

رهبران حماس و جهاد اسلامی در نوار غزه در حال حاضر آماده اند تا همانند سلاحی در دست ایران در جهت ناکام گذاشتن طرح ترامپ عمل کنند. یحیی سینوار، رهبر جدید حماس گفته: «هیچ کسی نمی تواند ما را به دلیل قدردانی از ایران مورد شماتت قرار دهد. این وظیفه ماست که از هر کسی که از اهداف مردم ما حمایت می کند، قدردانی کنیم. بدون حمایت ایران ما به چنین قابلیت های نظامی نمی رسیدیم. به تولید سلاح های مورد نیاز خود تا پایان دادن به اشغال ادامه می دهیم.. آنهایی که از مقاومت و بیت المقدس حمایت می کنند دوستان ما هستند و آنهایی که بیت المقدس را می فروشند، دشمنان ما.»

ایران سال گذشته حمایت خود را از همه خانواده های فلسطینی که در تظاهرات هفتگی در مرز غزه و اسرائیل کشته و زخمی شده بودند، اعلام کرد. این تظاهرات که تحت عنوان «راهپیمایی بزرگ بازگشت» خوانده می شد، در ماه مارس 2018 آغاز شد. اعلام حمایت ایران بدین معناست که ایران برای خانواده های آسیب دیده در این تظاهرات کمک مالی در نظر می گیرد.

منابعی در نوار غزه این هفته افشا کرده اند که ایران قصد دارد به کارگران فلسطینی که دیگر حقوقی از دولت خودگردان فلسطین دریافت نمی کنند نیز کمک مالی کند. دولت خودگردان فلسطین در چند ماه گذشته دستمزد صدها کارمند در نوار غزه از جمله پزشکان و معلمان مدرسه را کاهش داده است. این اقدامات تنبیهی در چارچوب تلاش های تشکیلات خودگردان فلسطین برای تضعیف رقبا در نوار غزه تحت کنترل حماس صورت گرفته است.

اما افزایش حمایت های ایران از گروه های فلسطینی جدای از مساله فلسطین دلیل دیگری هم دارد و آن تمایل به پیشبرد اهدافش در منطقه است که نه تنها نابود کردن برنامه صلح ترامپ، بلکه نابودی اسرائیل را نیز شامل می شود. به همین دلیل است که ایران دقیقا از دو گروهی در فلسطین حمایت می کند که متعهد به نابودسازی صهیونیست هستند. به حمایت ایران از حماس و جهاد اسلامی همچنین می توان در بستر تلاش های تهران برای مقابله با کشورهای عربی متحد دولت ترامپ نگاه کرد. ایران و متحدان فلسطینی آن نگران روابط نزدیک ایجاد شده میان اسرائیل و کشورهای عربی هستند.

ناصر ابو شریف، نماینده جهاد اسلامی در ایران اخیرا گفته که عربستان سعودی و امارات متحده عربی دشمنان فلسطین هستند و «معامله قرن» ترامپ با هدف «تسهیل مسیر عادی سازی روابط» بین اعراب و اسرائیل تدوین شده است.

دولت ترامپ در نظر دارد بخش اقتصادی «معامله قرن» را اواخر ماه ژوئن یا «در زمان مناسب» در یک «کارگاه آموزشی» در بحرین رونمایی کند. فلسطینی ها از اعراب خواسته اند که «کارگاه آموزشی» تحت رهبری ایالات متحده را تحریم کنند. مقامات ایران هم همین دیدگاه را دارند و کشورهای عربی خواسته اند که این کارگاه آموزشی را تحریم کنند. محمود عباس و تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری هم با تحریم کنفرانس تحت رهبری آمریکا در بحرین در گروه ایران و متحدانش قرار گرفته اند و همه اینها ایران را به میانجی خودخوانده در امور فلسطین تبدیل می کند.

منبع: گیت استون انستیتوت / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34