سیاست تحریمی ترامپ تهدیدی برای قدرت اقتصادی امریکاست/رفتار دولت امریکا باعث تقویت روحیه ملی ایرانی ها می شود

دیپلماسی ایرانی: یک سال از خروج امریکا از برجام گذشت و دولت دونالد ترامپ در طول این ماه ها، سخت ترین تحریم ها را به اذعان خود به ایران وارد کرده است. با وجود این که ایران به توصیه متحدان اروپایی، روسی و چینی اش در برجام مانده و طرف اروپایی وعده داده بود که سازوکاری ایجاد کند تا بتواند خلاء نبود امریکا را جبران کند و تعهدات آن را خود بر عهده بگیرد، اما تا کنون هیچ اتفاق عملی نیفتاده است. با این حال ایالات متحده اصرار دارد بر شدت فشارهای خود علیه ایران بکاهد و این سیاست خود را «فشار حداکثری» نامیده است. ایالات متحده می گوید این فشارها را با هدف تغییر رفتار ایران انجام می دهد اما بر خلاف ادعای ایالات متحده فشارها تنها متوجه مردم ایران است و عملا تغییری در سیاست های جمهوری اسلامی ایران روی نداده است و پیش بینی هم نمی شود تحت چنین فشارهایی ایران تغییر موضع دهد یا سیاست های خود را آن طور که ایالات متحده ادعا می کند، تغییر دهد. در این رابطه دیپلماسی ایرانی گفت وگویی را با دکتر بنیامین فریدمن، نویسنده و پژوهشگر و متخصص روابط بین الملل و سیاست خارجی، متخصص امور خاورمیانه و آسیا و تحلیلگر موسسه کاتو انجام داده است که در ادامه می خوانید:

یک سال از خروج یکجانبه امریکا از برجام گذشت و این کشور شدیدترین تحریم های ظالمانه را متوجه ایران کرده است، ارزیابی شما از این یک سال چیست؟

تحریم ها به ایران آسیب زده و خواهد زد، اما این طور نیست که هیچ هزینه ای برای ایالات متحده نداشته باشد، قطعا این تحریم ها بازخوردهایی علیه خود امریکا خواهد داشت. اکنون وجهه ایالات متحده در جامعه جهانی مخدوش شده، اعتمادها به آن از بین رفته و دیگر کسی روی توافقاتی که ایالات متحده امضا می کند، حساب نمی کند. این هزینه کمی نیست که متوجه ایالات متحده شده، در حالی که این حداقل بازتاب سیاستی است که ایالات متحده دست کم در یک سال اخیر دنبال کرده است.

ایالات متحده معافیت های نفتی علیه ایران را لغو کرد. در حالی که گفته می شد معافیت ها تدریجی لغو خواهند شد اما واشنگتن به طور ناگهانی اقدام به لغو آنها کرد، این اقدام امریکا چه تاثیری بر بازارهای جهانی و کشورهایی که از ایران نفت می خرند اما در عین حال با امریکا نیز روابط نزدیکی دارند، می گذارد؟

ایالات متحده اعلام کرده است که معافیت ها حتی شامل کشورهای متحد امریکا نیز نخواهد شد. اگر آنها بعد از لغو معافیت ها از ایران نفت بخرند از سوی امریکا مجازات خواهند شد. این اقدام اشتباه دیگری از سوی ایالات متحده است که کشورهای دیگر را تحت فشار می گذارد در حالی که امکان دارد این فشارها خارج از توانایی آنها باشد. مثلا کشورهایی نظیر هند و ترکیه که خریداران مهم نفت از ایران هستند، این توانایی را ندارند که فورا خرید نفت خود از ایران را متوقف کنند. اما این مساله از سوی دولت دونالد ترامپ مورد توجه قرار نگرفته است. شاید در کوتاه مدت این مساله باعث شود تا این کشورها از خرید نفت از ایران درنگ کنند اما بلافاصله به دنبال راه هایی برای خرید نفت از ایران خواهند رفت. علاوه بر آن، باعث افزایش بی اعتمادی نسبت به ایالات متحده خواهد شد و در درازمدت در روابط بین المللی امریکا تاثیر منفی خواهد گذاشت.

آیا انتظار دارید واقعا چنین سیاست هایی باعث شود ایران در سیاست هایش تجدید نظر کند، در حالی که در سابق هم شاهد بودیم که اعمال تحریم هیچ گاه باعث تغییر سیاست های ایران نشده است؟

چنین سیاست هایی به ویژه سیاست عدم تجدید معافیت تحریم خرید نفت ایران از سوی کشورها، در کوتاه مدت شاید تاثیراتی بگذارد اما قطعا باعث تغییر رفتارهای حکومت ایران نخواهد شد و هزینه هایش برای ایالات متحده بسیار بیشتر از منافعش خواهد بود. دولت امریکا امیدوار است که با اعمال فشارهای اقتصادی سبب شود جامعه ایران علیه حکومت خود دست به تحرکات اعتراضی بزند، در حالی که بعید است چنین اتفاقی بیفتد. تجربه ثابت کرده است که ایرانی ها با توجه به توانایی ها و تنوع اقتصادی که دارند و نوع جغرافیایی که از آن برخوردارند توانایی کاستن از فشارهای تحریم ها از جامعه خود را دارند. بنابراین انتظار می رود در میان مدت امریکا نتیجه عکسی از رفتارهای خود بگیرد و ضمن تقویت روحیه ملی، نگاه جامعه ایران را نسبت به امریکا و غرب بدبین کند. در عین حال این سیاست ها سبب می شود تا عموم جامعه از جریان های تندرو و طرفدار قطع هر گونه معامله با غرب حمایت بیشتری کنند و جریان های میانه رو تضعیف شوند.  

آیا پیش بینی می کنید ادامه سیاست های تحریمی ایالات متحده در نهایت باعث بروز جنگ با ایران شود؟

این پیش بینی خطرناکی است، اما واقعیت این است که تشدید بحران خطر بروز جنگ را تشدید می کند. دولت دونالد ترامپ رویکرد خصمانه ای را در پیش گرفته که می تواند در آخر مخاطرات سنگینی را در پی داشته باشد.

تاثیر تحریم ها علیه ایران بر تجارت بین المللی را چگونه ارزیابی می کنید؟

بی شک سیاست های فعلی ایالات متحده بر روابط این کشور با متحدان اروپایی اش صدمات سنگینی زده است. و چون از تحریم ها استفاده نادرست و بی هدف شده هژمونی اقتصادی ایالات متحده را تحت تاثیر قرار داده است. الآن کشورها همگی به دنبال آلترناتیوی برای تعامل با ایران هستند. حتی در روابط تجاری خارجی خود نیز در حال تجدید نظرند. این مساله بر سیستم اقتصاد جهانی تاثیر مستقیم می گذارد و قدرت اقتصادی امریکا را مورد تهدید قرار می دهد.

اگر ایالات متحده در سیاستی که علیه ایران در پیش گرفته است، موفق نشود، چه آینده ای را پیش بینی می کنید؟

اگر ایالات متحده نتواند در ادامه این سیاست خصمانه به نتیجه قابل قبولی برسد، خطرات شدیدی متوجه سیاست خارجی و برتری اقتصادی آن خواهد شد. شاید ایالات متحده بگوید که با ایرانی با مشخصات کنونی اش نمی تواند زندگی کند اما این فقط ادعای دولت امریکاست. ما باید با ایرانی ها کنار بیاییم. ما باید بپذیریم که با آنها زندگی کنیم. شاید حکومت ایران برای امریکا مساله باشد اما امروز تهدید اصلی برای امریکا نیست. امریکا باید بپذیرد که هر تهدیدی را باید از طریق بازدارندگی و دیپلماسی مدیریت کند.