کره ای ها چگونه سیل را مهار می کنند؟

نویسنده: مرتضی سلطانپور ابیانه، کارشناس مسائل شبه‌کره

دیپلماسی ایرانی: کره جنوبی به وسعتی تقربیا کمتر از یکصد هزار کیلومتر مربع (معادل حدود یک هفدهم ایران) و با جمعیتی بالغ بر 50 میلون نفر در منطقه ای قرار دارد که تا اواخر دهه 60 میلادی همواره در معرض طغیان رودخانه ها و نیز سیل های خطرناک قرار داشت. اما از دهه 60 با اتخاذ سیاست های توسعه زیربنایی در این کشور توسط معمار توسعه، "پارک چونگ هی"،  برنامه وسیع سد سازی و نیز احداث مخازن آب (آبخیز داری) روی 5 رودخانه بزرگ این کشور را آغاز کرد. این برنامه به گونه ای پیش رفت که تا سال 1999 تعداد سدهای کره جنوبی به 1206 سد رسید که از این تعداد 1114 سد با هدف ذخیره آب، 60 سد با هدف استفاده صنعتی و نیز آب آشامیدنی، 16 سد با هدف تولید برق،  15 سد چند منظوره و یک سد در مرز دو کره با هدف امنیتی تاسیس شد. این تعداد سد و مخازن آب با توجه به وسعت کم این کشور و نیز با توجه به استانداردهای بین المللی، کره جنوبی را در مقام اول کشورهایی که دارای بیشترین سد و مخازن آب هستند، تبدیل کرده است. همین تحول عظیم که عمدتا روی چهار رودخانه ملی این کشور صورت گرفته، باعث شده که از سال 2007 به بعد گروه های حامی محیط زیست با هر گونه سد سازی جدید مخالفت کنند و معتقدند ساخت سد بیش از این محیط زیست این کشور را به مخاطره می اندازد. 

اما آنچه مهم است اینکه؛ هماهنگی در اقدامات منطقی میان اجزای دولت در این کشور به سمت تکمیل ظرفیت سد سازی و نیز هماهنگی با دیگر سازمان های دولتی مانند محیط زیست است. از دیگر اقدامات بسیار موثر برای کاهش خسارات احتمالی ناشی از طغیان رودخانه ها، عدم اجازه ساخت و ساز در حاشیه 4 رودخانه بزرگ این کشور است. برای مثال رودخانه "هان" از وسط شهر سئول عبور می کند. طبق قوانین منع ساخت و ساز در حریم رودخانه ها، در سمت چپ و راست این رودخانه به فاصله حدودا صد متر، هر گونه ساخت و ساز ممنوع بوده و بعد از صد متر آپارتمانها تقربیا با ارتفاعی 5 متربالاتر از سطح زمین اجازه ساخت دارند. نکته جالب اینجا است که در این محدوده 100 متری، پارک های کم هزینه تاسیس شده است.

از دیگر اقداماتی که در این کشور صورت گرفته، توسعه جنگل با درختانی است که ریشه آن باعث پوکی کمتر خاک می شود و طراحی به گونه ای است که خاک به صورت اسنفجی عمل کند. تا آب بیشتری را در خود ذخیره کند. نکته جالب در این خصوص این است که برای عدم توسعه بی قواره شهرهای بزرگ، علاوه بر درختکاری عمومی، مجوز تاسیس دانشگاه ها در حومه شهرها و الزام آنان به درختکاری وسیع در دانشگاه ها است. که همین امر علاوه بر زیباسازی محیط، باعث رشد فضای سبز در محیط های دانشگاهی شده است. 

دولت های کره جنوبی در چند دهه گذشته علاوه بر اقداماتی که به آن اشاره شد، به لایروبی به عنوانی اصلی مسلم و الزام آور در مسیر رودخانه ها می نگرند. زیرا خاک این کشور به دلیل شل بودن همواره در حال حرکت در مسیر رودخانه ها و قرار گرفتن در مخازن سدهاست. شاید به جرات بتوان گفت که رودخانه های کره، در سال، در فاصله های زمانی بسیار کم و نزدیک لایروبی می شوند. آنچه بیان شد خلاصه ای از اقدامات دولت کره جنوبی در جهت مهار سیل و سیلاب هاست.