انتخابات الجزایر و چالش ابقای عبدالعزیز بوتفلیقه

نویسنده: محمد رضا عشوری مقدم، پژوهشگر مسائل شمال آفریقا

دیپلماسی ایرانی: با نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری الجزایر که قرار است در آوریل آینده برگزار شود، اما و اگرها درباره حضور مجدد عبدالعزیز بوتفلیقه، رئیس جمهور فعلی در این انتخابات بالا گرفته است. به صورت کلی اکنون دو جریان سیاسی در الجزایر در این باره شکل گرفته است:

- یک جریان حامی انتخاب مجدد آقای بو تفلیفه برای پنجمین بار به عنوان رئیس جمهور الجزایر است که رهبری این جریان را حزب حاکمِ جبهه آزادیبخش میهنی (جبهه التحریر الوطنی)  به ریاست خود بوتفلیقه بر عهده دارد.

- و دیگری جریان معارضان که به عنوان قوی‌‌ترین گروه می توان از جنبش «مجتمع السلم» که به نوعی شاخه سیاسی اخوان المسلمین در الجزایر و طیفی اسلامگرا محسوب می شود نام برد. این جریان که اکنون می توان آن را قوی ترین جریان معارض در پارلمان الجزایر دانست به صورت سنتی مخالف ادامه ریاست آقای بوتفلیقه و جبهه تحریر در الجزایر است.

آنچه بیش از همه موجبات نگرانی معارضان را فراهم کرده آن است که در صورت شرکت دوباره آقای بوتلفیقه وی حتما برنده انتخابات خواهد بود و برای پنجمین بار بر کرسی ریاست جمهوری الجزایر تکیه خواهد زد مسئله ای که به باور مخالفان در تضاد با رویه های دموکراتیک و مردم سالارانه است.

در همین راستا شاهد این هستیم که فراخوان هایی برای انصراف بوتفلیقه برای شرکت در انتخابات داده شده است. این مسئله آنقدر جدی شده که «عبد الرزاق مقری»، رئیس جنبش مجتمع السلم خواستار دخالت ارتش الجزایر برای جلوگیری از انتخاب مجدد آقای بوتفلیقه شده است. چنین دعوتی از ارتش برای دخالت در انتخابات و درگیر شدن با بوتفلیقه را احتمالا نباید خیلی جدی گرفت اما با این حال به نظر می رسد جریان اسلامگرا قصد دارد با این شیوه فضای سیاسی الجزایر را برای تحت فشار قرار دادن رئیس جمهور بسیج کند. مخالفان احتمالا پیشینه ای از ارتش الجزایر در سال های بسیار دور را مد نظر دارند که وقتی «هواری بومدین» فوت کرد و همگان انتظار داشتند بوتفلیقه جایگزینش شود ارتش الجزایر وی را کنار زد و از ریاست جمهوری «شاذلی بن جدید» حمایت کرد.

حالا قطعا حزب حاکم نیز چنین درخواستی را نه تنها یک دغدغه برای دموکراسی نمی داند بلکه آن را تنها توطئه سیاسی برای تضعیف رئیس جمهور و حزب حاکم دانسته است که فرآیندی دموکراتیک و قانون‌‌مند را در این مسیر طی می کنند.

همین مخالفت‌‌ها در انتخابات دور قبل و برای چهارمین ریاست بوتفلیقه نیز در جریان بود و با وجود تمامی مخالف‌‌ها شاهد بودیم که وی در انتخابات شرکت کرد و پیروز نیز شد. با این همه این بار نیز به نظر نمی‌‌رسد که بوتفلیقه مسیر مشکلی را پیش رو داشته باشد به ویژه که حزب مجمع ملی دموکراتیک (دومین حزب بزرگ الجزایر به ریاست احمد اویحیی، نخست وزیر فعلی) نیز از حضور مجدد آقای بوتفلیقه حمایت کرده است.

عبدالعزیز بوتفلیقه همواره با سابقه بسیار زیاد در مناصب حکومتی الجزایر حضور داشته است. از ۱۹۶۲ به مدت ۱۶ سال وزیر امور خارجه بود و با پیروزی در انتخابات جنجالی ۱۹۹۹ تا امروز چهار دوره متوالی است که رئیس جمهور الجزایر است. حالا باید دید بوتفلیقه ۸۱ ساله که همواره از سوی مخالفان به «نامزد نظامیان» مشهور بوده، این بار چه تصمیمی برای آینده سیاسی خود و الجزایر خواهد گرفت.