چه بسا ایران و حزب الله ناگهان اسرائیل را غافلگیر کنند

نویسنده: ایموس هارل

دیپلماسی ایرانی: از زمانی که اسرائیل از سیاست خود در مبهم نگه داشتن عامل حملات هوائی در سوریه دست کشیده، بیش از یک سال می گذرد. اما حدود 2 هفته پیش، ابرها به کلی ناپدید شدند و همه چیز آشکار شد: گادی آیزنکات، فرمانده ستاد مشترک نیروهای نظامی اسرائیل در نیویورک تایمز از حملات به هزاران هدف در شمال سوریه سخن گفت و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل هم آشکارا مسئولیت حمله به «انبارهای تسلیحاتی ایرانی» در سوریه را بر عهده گرفت.

مفهوم «ابهام» در سال 2007 و پیش از حمله به تاسیسات هسته ای سوریه توسط جامعه اطلاعاتی اسرائیل شکل گرفت و روند پایان دادن به آن از یک سال پیش آغاز شد. مقامات اطلاعاتی در آن زمان بر این باور بودند که تا زمانی که اسرائیل آشکارا از اقداماتش سخن نگوید، دولت بشار اسد می تواند وانمود کند که هیچ اتفاقی نیفتاده است و ملزم به پاسخ نخواهد شد. این ایده در طی جنگ داخلی سوریه در ارتباط با حملات به محموله های تسلیحاتی حزب الله و بعدها در حملات به پایگاه هایی که ایرانی ها در سوریه ساخته بودند، نیز به اجرا گذاشته شد. جامعه اطلاعاتی اسرائیل معتقد بود که اسد و شرکایش به شدت درگیر مبارزه با گروه های شورشی هستند و اسرائیل می تواند حملات کارآمد و روشمند خود را بدون درگیر شدن در جنگ ادامه دهد. در این رویکرد ابهام عمدی، اسرائیل سعی می کرد تا حد ممکن توجه رسانه ها به حملات خود را محدود کند.

سانسورهای نظامی تنها امکان نقل قول از منابع خارجی را برای رسانه های اسرائیلی فراهم می آوردند؛ اگرچه دایره کسانی که از این مساله آگاهی داشتند گاهی آنقدر گسترده می شد که سراسر اسرائیل را در بر می گرفت. در مواردی غیرمعمول اسرائیل خود به حملات در سوریه اعتراف می کرد؛ برای نمونه، سقوط اف 16 اسرائیلی توسط سامانه ضدهوایی سوریه در ماه فوریه سال گذشته و بعد از آن هم زمانی که سوری ها به اشتباه و در واکنش به یک حمله اسرائیلی در ماه سپتامبر گذشته، هواپیمای روسی را زدند. با این حال، اسرائیل در بیشتر موارد به خط مشی ابهام پایبند ماند.

اظهارات دو هفته پیش آیزنکات در بستر یک سری مصاحبه های خداحافظی صورت گرفت که هدف از آنها اشاره به موارد موفقیت جنگ نیروهای نظامی اسرائیلی علیه ایران و حزب الله در دوران فرماندهی او بود. نیویورک تایمز در تیتر این مطلب نوشت «مردی که در مقابل قاسم سلیمانی ایستاد» و در ادامه آن هم به یک سری اظهارات شبکه های تلویزیونی اسرائیلی در تحلیل اشتباهات فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تصمیم به اقدام علیه اسرائیل در مرز سوریه، پرداخت.

نتانیاهو که در حال حاضر هم نخست وزیر و هم وزیر دفاع اسرائیل است، یک روز پس از انتشار این مطلب در پی اندکی حسادت به آیزنکات تصمیم گرفت از اظهارات او در خداحافظی از سمتش استفاده و در جلسه کابینه به طور رسمی اعلام کند که حمله به انبارهای تسلیحاتی ایرانی در نزدیکی دمشق در دومین جمعه ماه ژانویه، کار اسرائیل بوده است.

احتمالا زمان آن رسیده بود که اسرائیل از تظاهر به بی تقصیر بودن در حملات سوریه دست بردارد؛ اما اتفاقاتی همچون پایان فرماندهی آیزنکات بر نیروهای نظامی اسرائیل و مهمتر از آن آغاز مبارزات انتخاباتی شک و تردیدهایی را درباره ملاحظات پشت این رویکرد جدید به وجود آورده است. لازم به یادآوری است که اسرائیل در یک خلاء این حملات را انجام نداده و هر اظهارنظری درباره این حملات توسط طرف مقابل کاملا تحلیل می شود و می تواند بر توازن بی ثبات قدرت بین طرفین تاثیر بگذارد.

قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله ممکن است به ایجاد تحریکاتی در شمال سوریه یا یک اقدام غیرمنتظره در آنجا وسوسه شوند تا فقط اثبات کنند که ادعاهای اسرائیل پوچ و نادرست بوده اند.

پایان «سپر شمالی»

در همین حال ارتش اسرائیل از پایان عملیات برای شناسایی تونل های حزب الله در مرز لبنان خبر داده و اعلام کرده که به طرح حمله حزب الله آشنایی دارد و از این رو، تهدید تونل ها را تمام شده می داند. در طی مدت یک ماه و نیم تلاش اکتشافی، 6 تونل کشف شد که یکی از آنها در حال تکمیل بود.

تصمیم سید حسن ناصرالله مبنی بر عدم واکنش به اینکه اسرائیل همه تونل ها را کشف کرده یا نه، جالب است. نتانیاهو و آیزنکات می خواستند کشف تونل ها را به یک حرکت بین المللی علیه حزب الله و دولت لبنان تبدیل کنند، اما تاکنون نتوانسته اند نتیجه ای از این رویکرد خود بگیرند. شرایط در مرز لبنان در آینده نزدیک همچنان ناخوشایند خواهد ماند. ارتش اسرائیل محتاطانه به این پروژه ادامه می دهد، اما در نهایت این بیروت است که باید تصمیم بگیرد که می خواهد به کشف تونل ها توسط اسرائیل با افزایش تنش ها واکنش نشان دهد یا خیر.

منبع: هاارتص / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34