اتهامات هلند علیه تهران از چه قرار است؟

نویسنده: آدام تیلور

دیپلماسی ایرانی: در پی اتهامات دولت هلند مبنی بر دست داشتن ایران در دو توطئه برای قتل در خاک هلند، اتحادیه اروپا حدود 10 روز پیش تحریم هایی را علیه وزارت اطلاعات و دو تبعه ایرانی اعمال کرد. اتهامات در نامه ای توسط دولت هلند و خطاب به پارلمان اروپایی منتشر شدند. طبق آنچه در این نامه آمده، ایران مظنون است که از سال 2015 تاکنون در دست کم چهار مورد توطئه برای قتل و طرح بمب گذاری در اروپا دست داشته است؛ این اتهامات می تواند درخواست های دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را برای منزوی کردن بیشتر ایران در جامعه بین الملل تشدید کند.

در ادامه این نامه آمده است که تحقیقات درباره دو فقره قتل در ماه ژوئن 2018 منجر به اخراج دو دیپلمات ایرانی از هلند شد، اما این اقدام آشکارا صورت نگرفت. دیپلمات ها در پی دخالت تایید شده در این دو فقره قتل از هلند اخراج نشدند، اما اخراج آنها نشانه واضحی بود مبنی بر اینکه هلند دخالت احتمالی ایران را در این دو پرونده جدی، غیر قابل قبول می داند.

بر اساس این نامه که به امضای استف بلاک، وزیر امور خارجه و کاجسا اُلونگرن، وزیر کشور هلند رسیده، مقامات ایران هرگونه دخالتی را در این قتل ها رد کرده اند.

سرویس اطلاعاتی داخلی هلند (ای آی وی دی) اعلام کرده که اولین حادثه در دسامبر 2015 در شهر آلمر در نزدیکی آمستردام اتفاق افتاد و مردی به نام علی معتمد، 56 ساله، توسط دو مرد کشته شد. این قتل در ابتدا همسایگان را متعجب کرد چراکه معتمد یک برق کار بود که ظاهرا با همسر و پسر خود زندگی آرامی را می گذراند.

اما روزنامه هلندی «هت پارول» سال گذشته در گزارشی نوشت که طبق اسناد دادگاه، معتمد با نام مستعار زندگی می کرده و نام واقعی او محمدرضا کلاهی بوده و در دادگاهی در ایران به طور غیابی و به دلیل ارتباط با سازماندهی بمبگذاری 1981 در دفتر حزب جمهوری اسلامی در تهران (بمب گذاری هفتم تیر)، به اعدام محکوم شده بود. این بمبگذاری به کشته شدن 70 نفر از جمله شخصیت شماره دو در جمهوری اسلامی تازه تاسیس ایران یعنی آیت الله محمد بهشتی، رئیس دیوان عالی کشور منجر شد.

به گزارش «هت پارول»، کلاهی در دهه 1980 به عنوان پناهنده وارد هلند شد و دولت هلند تا پیش از قتل او از نقشش در بمب گذاری 1981 مطلع نبود. دو مظنون در قتل او جنایتکاران هلندی بودند که هیچ ارتباطی با جامعه ایرانی ها در هلند نداشتند.

دومین قتلی که در این نامه به آن اشاره شده، در ماه نوامبر 2017 در لاهه اتفاق افتاده است. در این حادثه، احمد مولا نیسی 52 ساله، بنیانگذار جنبش ملی گرای عرب در استان خوزستان ایران، در مقابل خانه اش هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد. دختر نیسی کشته شدن پدرش را ناشی از رقابت بین ایران و عربستان سعودی دانست و در مصاحبه با رویترز گفت: «اروپا امن به نظر می رسد، اما مراقب باشید. درگیری بین عربستان سعودی و ایران به خاورمیانه محدود نمی شود و در حال کشیده شدن به اروپاست.»

در این نامه همچنین به دو مورد ادعای مداخله ایران در دیگر کشورهای اروپا اشاره شده است.

اولی، طرح بمب گذاری در پاریس بود که قرار بود راهپیمایی بزرگ گروهک تروریستی مجاهدین خلق  را هدف بگیرد. این بمب گذاری خنثی شد. در این تجمع هزاران نفر از جمله رادولف دابلیو. جولیانی، وکیل شخصی رئیس جمهوری دونالد ترامپ حضور داشتند. امانوئل ماکرن، رئیس جمهوری فرانسه گفت که ایران احتمالا پشت این حمله بوده است، اما افزود که این اتهام لزوما به این معنا نیست که همه بخش های دولت ایران از آن آگاه بوده اند. ماکرون در ماه اکتبر به کانال تلویزیونی «فرانس 24» گفت: «همانطور که می دانید، ایران گاهی اوقات به جناح ها و تنش های مختلف تقسیم می شود و از این رو، امروز نمی توانم بگویم که دستور از بالا رسیده یا از سرویس [امنیتی] یا از یک جناح دیگر.»
در نامه دولت هلند همچنین به توطئه شکست خورده ای در ماه سپتامبر اشاره کرده که هدف از آن یکی دیگر از اعضای جنبش جدایی عرب نیسی بود. در آن زمان، لارس لاکه راسموسن، نخست وزیر دانمارک اقداماتی را که مدعی بود ایران انجام داده، «کاملا غیرقابل قبول» خواند و در توئیتی نوشت: «اقدامات بعدی علیه ایران در اتحادیه اروپا مورد بحث قرار خواهند گرفت.»

اخیرا اتحادیه اروپا با اعمال تحریم علیه ایران در رابطه با اتهام مشارکت آن در این طرح های توطئه، موافقت کرده است. این تحریم ها به انسداد دارایی های مالی یکی از واحدهای وزارت اطلاعات و امنیت ایران در بلوک اروپایی و دو نفر از اتباع ایران انجامیده اند.

تحلیلگران امنیتی گفته اند که به نظر می رسد ایران تحت فشار داخلی و بین المللی عملیات اطلاعاتی خود را در سراسر جهان افزایش داده و شاید حتی برای برنامه های احتمالی در صورت وقوع مناقشات آشکار، برنامه ریزی می کند. دولت ترامپ که آمریکا را از توافق هسته ای سال 2015 ایران خارج کرده، به دنبال ترغیب قدرت های اروپایی به صف کشی در برابر ایران است. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در ماه جولای در توئیتی نوشت: «اروپا هم از حمایت های ایران از تروریسم مصون نیست. درست در همان زمانی که نظام ایران سعی دارد اروپا را متقاعد کند که در توافق هسته ای بماند، برای حملات تروریستی در اروپا برنامه ریزی می کند.»

اما بلاک و الونگرن در نامه خود نوشتند که تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران و تحقیقات جنایی جاری درباره اتهامات مشارکت آن در توطئه های یاد شده، هیچ ارتباطی با توافق هسته ای ایران ندارند و تا زمانی که ایران به تعهدات خود در برجام پایبند باشد، اتحادیه اروپا نیز به این توافق متعهد خواهد بود.

منبع: واشنگتن پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34