«اروپای متحد» تنها شانس مواجهه با «اول آمریکا»

مصاحبه کنندگان: مایکل بروکر و هولگر موله

دیپلماسی ایرانی: بحران مهاجرت در اروپا به ویژه از زمان آغاز جنگ های ایالات متحده در خاورمیانه همواره یکی از مسائل داغ در پایتخت های اروپایی بوده است. این مساله آلمان را بر آن داشته تا در جهت معرفی بسته جدیدی در سازمان ملل برای رسیدگی به مهاجرت و هماهنگ سازی اقدامات در این زمینه گام بر دارد. به علاوه، آلمان به دنبال تثبیت جای خود در شورای امنیت و ایفای نقش پررنگ تر در سازمان ملل است و به ویژه می خواهد نفوذ اروپا را در برابر تصمیم گیری های یک جانبه آمریکا افزایش دهد. دو روزنامه آلمانی در این زمینه مصاحبه ای را با هایکو ماس وزیر امور خارجه این کشور ترتیب داده اند که در ادامه می خوانید.

اتحاد دموکراتیک مسیحی که شریک دولت ائتلافی است، از بسته جهانی مهاجرت در سازمان ملل متحد سخن می گوید. چرا چنین توافقی برای آلمان خوب است؟

بسته جهانی برای مهاجرت واکنش مشترک جامعه بین المللی به سوالی است که همه ما را تحت تاثیر قرار می دهد. مهاجرت یک واقعیت ساده در سراسر جهان است. هدف از این بسته این است که آن را در بستری قابل قبول قرار دهد. این نه تنها برای آلمان، که برای همه خوب است.

این بسته بایسد به صورت یک معاهده دربیاید؟

بسته مهاجرتی یک گام بزرگ رو به جلوست. یک اعلامیه سیاسی است که بیشتر کشورهای عضو سازمان ملل حمایت خود را از آن اعلام کرده اند. هدف این است که تا جای ممکن استانداردهای مشابهی برای بازگرداندن مهاجران به کشورهایشان در نظر گرفته شود. باید به قاچاق انسان پایان دهیم، مرزها را ایمن کنیم و با آنچه مردم را مجبور به فرار می کند، مبارزه کنیم. مهاجرت یکی از مهمترین مسائل جهانی است و به همین جهت هرچه کشورهای بیشتری به این بسته بپیوندند بهتر است.

بحث داغ درباره این بسته کمپینی از سوی جناح راست نیست؟

پوپولیست های جناح راستی سعی دارند از مساله مهاجرت به نفع خود بهره ببرند و ادعاهای نادرستی را برای برانگیختن مردم و ایجاد نگرانی مطرح می کنند. این اتفاق جدیدی نیست. حتی سبب می شود بحث درباره این موضوع مهمتر شود.

اما «اروپای متحد» در زمینه مهاجرت جواب نمی دهد...

برعکس. هیچ کشوری در اروپا قادر نخواهد بود مساله مهاجرت را به تنهایی حل کند. کنترل مهاجرت یک چالش جهانی است. ما فقط با همکاری یکدیگر می توانیم مساله را حل کنیم. در اروپا بایستی به یک حداقل مصالحه در زمینه مهاجرت دست یابیم.

در بهار که قرار شد آلمان برای دو سال دیگر عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل بماند، تصمیم گرفتید با فرانسه یک رهبری دوگانه اروپایی در این نهاد جهانی تشکیل دهید. آیا قرار است «اروپای متحد» در برابر «اول آمریکا» را شاهد باشیم؟

نه، اما نفوذ ما در سیاست گذاری مطرح است. ما اروپایی ها در برابر ایالات متحده هیچ شانسی برای دفاع از ارزش ها یا منافع تجاری خود، برای نمونه، در مناقشات بر سر توافق هسته ای ایران نداریم. این شرایط در ارتباط با روسیه یا چین نیز صدق می کند. تنها به صورت «اروپای متحد» یک شانس حقیقی خواهیم داشت. توانایی ما برای دفاع از ارزش ها و منافع مان به همین بستگی دارد.

ایده ارتش اروپایی از همین جا می آید؟

واضح است که اروپا باید در زمینه سیاست گذاری دفاعی نیز پیش برود. به علاوه اگر بتوانیم در زمینه سیاست گذاری خارجی نه با رای قاطع که با رای اکثریت عمل کنیم، آنگاه یک قدم دیگر به جلو گام برداشته ایم.

در چنین شرایطی شورای امنیت همچنان منعکس کننده جهان خواهد بود یا به مشارکت بیشتر آفریقا و آسیا نیاز است؟ آلمان خود به دنبال یک کرسی دائم در شورای امنیت است.
جهان به شدت تغییر کرده است. شورای امنیت در قالب فعلی آن دیگر آن را منعکس نمی کند و به اصلاح نیاز دارد. برای این منظور با کشورهایی که منافعی مشابه آلمان دارند، مانند ژاپن و هند، همکاری می کنیم.

مسئولیت بیشتر آلمان در جهان به معنای افزایش حضور نیروهای نظامی آلمانی در سازمان ملل است؟

ما خود را برقرار کننده صلح می دانیم. عملیات نظامی همواره آخرین راه حل خواهد بود. ترجیح می دهیم علت درگیری را حل کنیم. این، به ویژه تغییرات اقلیمی و مهاجرت را شامل می شود.

در شرق اوکراین هم همین طور؟

می خواهیم از فرصت خود در شورا برای مذاکره درباره یک ماموریت صلح سازمان ملل در شرق اوکراین استفاده کنیم. ولادیمیر پوتین و پترو پروشنکو روسای جمهوری روسیه و اوکراین طرح چنین ماموریتی را رد نکرده اند. با این حال، همچنان درباره چگونگی اجرای چنین ماموریتی اختلاف نظر وجود دارد. برای حل درگیری های بین المللی به مذاکره با روسیه نیاز داریم. با این حال، برای دستیابی به نتیجه باید درباره انتظاراتمان شفاف باشیم. این مساله تنها به نقش روسیه در اوکراین مربوط نمی شود، بلکه به جنگ در یمن نیز مربوط است.

چه زمانی دوباره به عربستان سعودی سفر خواهید کرد؟

لازم نیست برای شفاف سازی درباره موضع آلمان حتما به آن کشور سفر کنم. ما خواستار شفافیت هستیم و می خواهیم تحقیقاتی کامل درباره قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار مخالف سعودی صورت بگیرد. عاملان و آمران هر دو بایستی به جزای خود برسند. ما صادرات اسلحه به این کشور را کاملا متوقف کرده ایم و این حتی تحویل محموله های مورد توافق پیشین را نیز شامل می شود.

منبع: فدرال فارن آفیس / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34