آمریکا هیچ علاقه ای به مودت ندارد

متیو کِی شانون

دیپلماسی ایرانی: در دو سال گذشته شاهد تغییراتی در نحوه تعامل آمریکا با دنیا بوده ایم. اگر چه سیاست دونالد ترامپ در قبال ایران ادامه همان ذهنیت جورج بوش برای براندازی نظام است، اما این رئیس جمهور فعلی، سایر تعهدات بین المللی، مانند همکاری ترانس پاسفیک، پیمان اقلیمی پاریس، و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را یا زیر پا گذاشته است و یا تهدیدی برای آنها به حساب می آید. به گفته ریچارد هاس، "نظم جهانی لیبرال از جانب معمار اصلی اش – ایالات متحده -  مورد تهدید است."
اما پرونده ایران نشان می دهد که دقیقا چگونه دولت ترامپ در حال بر هم زدن نظم بین المللی است.

از بین بردن سیاست های دوره اوباما

دولت ترامپ به جریان گفت وگوی رسمی هر چند کوتاهی که بین آمریکا و ایران، که در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما، برقرار شده بود، پایان داد. ترامپ در کمپین انتخاباتی اش در سال 2015 علیه توافق هسته ای موضع گرفته بود و از زمان رسیدن به قدرت، موضع سرسختانه ای در قبال ایران گرفته است، و با خروج یک جانبه اش از توافق هسته ای، که دستاورد برجسته سیاست خارجی اوباما بود، باعث افزایش تنش بین دو کشور شد.

مقابله با متحدان و منزوی شدن

رویکرد "آمریکا در الویت است" ترامپ، باعث برهم خورد غیر ضروری روابط با متحدان شده است. سیاست ترامپ در قبال ایران نه تنها باعث مخالفت متحدان اروپایی شده بلکه بیش از آن باعث ایجاد بدبینی و بی اعتمادی در تهران شده است. در 19 آگوست، همزمان با سالگرد کودتای آمریکا علیه مصدق، و در پاسخ به تشکیل "گروه اقدام ایران" در وزارت امور خارجه آمریکا، جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در توییترش گفت: "65 سال پیش در چنین روزی، دولت آمریکا، دولت دموکرات، محبوب و منتخب دکتر مصدق را سرنگون کرد." ظریف که همتای جان کری در مذاکرات بود، آمریکا را متهم به بی صداقتی و قانون شکنی کرد که " اقدامات مخربش، چشم انداز نظم بین  المللی را تیره کرده است."

دوران ریاست جمهوری باراک اوباما این فرصت را به پرزیدنت حسن روحانی داد تا برای خارج کردن کشورش از انزوای بین المللی تلاش کند. سیاست های ترامپ، روحانی را در دور دوم ریاست جمهوری اش مجبور کرد تا احتمال برقراری گفت وگو در آینده نزدیک را کنار بگذارد.

نادیده گرفتن نظر کارشناسان

آژانس بین المللی انرژی اتمی بارها و بارها اذعان کرده که ایران توافقنامه را نقض نکرده است. در جایی دیگر، یک گروه متشکل از 90 کارشناس هسته ای از کنگره خواستند که از این توافق حفاظت کند. سیاست ترامپ در قبال ایران در تضاد با نظرات ناظران مسائل ایران است. جان لیمبرت معتقد است: "قلدری، تهدید و اتهام زدن و داشتن درخواست های غیر واقعی، تنها باعث می شود که رئیس دولت فردی گیج، کم عقل و کج خلق دیده شود." بسیاری از تحلیلگران معتقد هستند که سیاستی که ترامپ بدون توجه به نظرات دیگران در قبال ایران گرفته و به تنهایی آن را به پیش می برد، یک "قمار پر خطر" است.

حمله به نظم جهانی لیبرال

در برهه ای از دور دوم ریاست جمهوری باراک اوباما، به نظر می رسید که "نظم جهانی لیبرال"، زمینه و زبانی را فراهم کرده بود که اجازه می داد مقامات آمریکا و ایران، بر سر نگرانی ها و مسائل مشترک، با هم تعامل داشته باشند. در طول این مدت، دولت اوباما، در مذاکرات، از زورگویی به سمت دیپلماسی حرکت کرد. اکنون دولت ترامپ ذره ذره در حال خارج شدن از این نظم جهانی است و به جای سازش سیاست تهدید و اجبار را انتخاب کرده است. مسئله فقط در مورد توافق هسته ای نیست، ماه اکتبر آمریکا از پیمان مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی سال 1955 خارج شد و بار دیگر نشان داد که آمریکا نمی خواهد حتی به قوانینی که خودش اجرایی کرده است پایبند باشد و به هر چیز که نشانی از "مودت" دارد، علاقه ای ندارد.

منبع: لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33