«ابزار مالی ویژه» هنوز کشور میزبان ندارد

نویسندگان: مایکل پیل، مهرین خان و نجمه بزرگمهر

دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد اتحادیه اروپا در تلاش های خود برای محافظت از توافق هسته ای تاریخی با ایران به مشکل جدیدی برخورده است. دیپلمات های آگاه اروپایی گفته اند که این بلوک هنوز نتوانسته یکی از کشورهای عضو را که بیابد که حاضر باشد میزبانی مقر «ابزار هدف ویژه» (SPV) را بپذیرد. این ابزار هدف ویژه در حقیقت همان کانال مالی جدید است که در تلاش برای محافظت از تجارت با ایران در برابر تحریم های ایالات متحده معرفی شده است.

اروپایی ها می خواهند یک «ابزار هدف ویژه» برای پرداخت های مربوط به واردات و صادرات ایران ایجاد کنند که از 5 نوامبر که تحریم های ایالات متحده علیه بانک مرکزی و صنعت نفت ایران اجرایی می شود، این ابزار خاص معامله با ایران را امکان پذیر سازد. دونالد ترامپ در ماه مه امسال از توافق هسته ای حاصل شده در سال 2015 خارج شد و از اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران خبر داد که تحریم های ماه نوامبر دور دوم همانهاست.

کشورهای اتحادیه اروپا به رهبری فرانسه، آلمان و بریتانیا که امضاکنندگان توافق هسته ای هستند، می خواهند در تقابل با آمریکا، به تجارت با ایران ادامه دهند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرده است که این ابزار با هدف ویژه می تواند «تا پیش از نوامبر» اجرایی شود، اگرچه هیچ مهلت رسمی برای آن مشخص نشده و درباره جزئیات عملکرد آن هم اطلاعاتی منتشر نشده است.

دیپلمات های اتحادیه اروپا به فایننشال تایمز گفته اند که هنوز هم برای اجرایی کردن این طرح موانع متعددی وجود دارد که از جمله آنها می توان به عدم تمایل کشورهای عضو برای میزبانی مقر این ساختار مالی جدید اشاره کرد. به گفته این دیپلمات ها، کمیسیون اروپایی در جلسات هفته گذشته خود در راستای کسب آمادگی برای واکنش به تحریم های آمریکا، درباره این مساله گفت و گو کرده اند که هیچ کشوری نمی خواهد میزبان مقر این ساز و کار جدید مالی باشد. یک مقام اروپایی گفت: «هیچ یک از دولت های ایالات متحده نمی خواهد با میزبانی این ابزار با هدف خاص، مستقیما در برابر ایالات متحده بایستد.» نگرانی اصلی کشورهای اتحادیه اروپا این است که با میزبانی این مقر جدید، با مجازات سیاسی ایالات متحده یا تحریم های مضاعف از سوی این کشور مواجه شوند.

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، ماه گذشته ابزار با هدف خاص را یکی از «مضرترین تدابیر قابل تصور برای صلح و امنیت جهانی» دانست.

دیپلمات های اروپایی گفته اند که تلاش هایشان در مقابله با ایالات متحده احتمالا پیش از دور جدید تحریم ها یا اندک زمانی پس از آن، نتیجه بخش خواهد بود. یکی از اهداف آنها این است که ایران همچنان بتواند به صادرات نفت ادامه یابد و یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار در دستیابی به برجام هم همین بود که ایران در مقابل تسهیل تحریم ها، برنامه هسته ای خود را محدود کند.

تحلیلگران ایرانی می گویند حتی اگر تلاش های اروپایی با مشکلاتی مواجه شود، اما ایران اکنون اطمینان بیشتری یافته که می تواند در برابر تحریم های آمریکا مقاومت کند. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران روز شنبه گفت همین که اتحادیه اروپا این گونه پشت ایران ایستاده، برای این کشور برد به حساب می آید.

بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان ایرانی معتقدند که حتی پس از تحریم ها، ایران همچنان قادر خواهد بود دست کم 1 میلیون بشکه نفت خام و گاز مایع را به چین و دیگر مشتریان بین المللی به فروش برساند. اگرچه این میزان فروش نسبت به فروش 2.8 میلیون بشکه ای در روز در اوایل امسال کاهش قابل توجهی است، اما قیمت بالای نفت خام به این معناست که نظام ایران از تحریم ها نجات می یابد.

یک تحلیلگر اصلاح طلب نزدیک به دولت روحانی گفت: «در حالت ایده آل، اروپا همچنان به خرید حدود 600 هزار بشکه نفت در روز از ایران ادامه خواهد داد. اما حتی نصف این میزان هم خوب است اگر اروپایی ها بتوانند بخشی از کانال های مالی را برای ایران و واردات کالاهای اساسی مورد نیاز، باز نگه دارند.» تحلیلگران می گویند موافقت ایران با قوانین جهانی برای مقابله با تامین مالی تروریسم و پولشویی با هدف تسهیل مذاکرات با اروپا صورت گرفت.

منبع: فایننشال تایمز / مترجم: طلا تسلیمی