هند می تواند خرید نفت از ایران را متوقف کند؟

نویسنده: نیک کانینگهام

دیپلماسی ایرانی: هند قصد دارد واردات نفت از ایران را طی دو ماه آینده به نصف کاهش دهد که این مساله ایران را با مشکلی بزرگ در یافتن بازارهای جدید برای صادرات نفتش مواجه می سازد. طبق گزارش رویترز، هند قصد دارد در ماه های سپتامبر و اکتبر واردات از ایران را به شدت کاهش دهد؛ اقدامی که هدف از آن راضی کردن مخالفان ایران در دولت آمریکا در آستانه اعمال تحریم ها علیه بخش نفتی ایران در ماه نوامبر است. دولت ترامپ از همه کشورها خواسته واردات نفت از ایران را به صفر برسانند، اگرچه به نظر می رسد حاضر است در برابر آنهایی که برای چنین کاری دچار مشکل شده اند، منعطف عمل کند.

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا ششم سپتامبر به خبرنگاران گفت: «همانطور که به دیگر کشورها گفته ایم، بارها به هندی ها هم گفته ایم که چهارم نوامبر تحریم های مربوط به نفت خام ایران اعمال خواهند شد و ما در صورت لزوم آماده ایم که برخی را از تحریم ها مستثنی کنیم، اما انتظار ما این است که همه کشورها خرید نفت خام ایران را به صفر کاهش دهند. به هر حال، با هندی ها در این زمینه همکاری خواهیم کرد.»

وزیر نفت هند چند ماه پیش به مدیران پالایشگاه های هند گفته بود که خود را برای کاهش شدید سطح واردات از ایران و حتی متوقف شدن آن، آماده کنند. چنین کاهشی محتمل است، اما مقامات ارشد هند گفته اند در برابر خواست های آمریکا برای قطع کلی واردات نفت از ایران مقاومت می کنند.

رویترز پیش بینی کرده واردات نفتی هند از ایران از 658 هزار بشکه در ماه های آوریل تا اوت، در ماه های سپتامبر و اکتبر به 360 تا 370 هزار بشکه در روز کاهش یابد. در حقیقت، هند در چند ماه گذشته خرید نفت از ایران را افزایش داده است که می تواند نوعی استراتژی مقابله با تحریم ها باشد: هند می خواهد قبل از اجرایی شدن تحریم ها علیه ایران نفت بیشتری از این کشور را به دست آورد و ذخیره کند. همین مساله سبب می شود که کاهش سطح خرید هند از ایران بیشتر به چشم بیاید.

آمریتا سن، تحلیل گر ارشد نفتی در «انرژی اسپکت» به رویترز گفت: «شماری از پالایشگاه ها همین حالا شرایط قراردادهای خود را تغییر داده اند که به آنها اجازه می دهد در صورت لزوم واردات را به صفر کاهش دهند یا منتظر شفافیت شرایط مستثنی شدن از تحریم ها بمانند.»

با این حال، بعید به نظر می رسد هند بتواند واردات از ایران را به کلی متوقف کند. دولت ناراندرا مودی، نخست وزیر هند در پی افزایش قیمت انرژی به شدت تحت فشارهای سیاسی قرار گرفته است. نه تنها قیمت انرژی در سطح جهانی در سال جاری به شدت افزایش یافته، بلکه هند با مشکلات و آشفتگی های ناشی از سقوط ارزش ارز در بازارهای نوظهور نیز دست به گریبان بوده است.

روپیه از آغاز سال جاری میلادی تا کنون بیش از 12 درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده و همین مساله تاثیر افزایش قیمت جهانی نفت را در هند تشدید کرده است. آنچه شرایط را وخیم تر کرده این است که دولت هند سال گذشته قیمت سوخت را در این کشور اصلاح و آن را به قیمت های جهانی نزدیک کرد و همین مساله سبب شده افزایش شدید قیمت جهانی سوخت دولت را به شدت تحت فشار قرار دهد.

«بانک آو امریکا مریل لینچ» در ماه ژوئن در یادداشتی نوشت: «مصرف کننده های هندی به شدت تحت فشار قرار گرفته اند. میانگین سرانه تولید ناخالص داخلی فقط 7،800 دلار در سال است که با سرانه تولید ناخالص داخلی 62200 دلاری در ایالات متحده فاصله زیادی دارد. با توجه به اینکه هند انتخابات در پیش رو دارد، سیاست مسیر بازارها را سد می کند. کاهش اندک مالیات بر سوخت به اجرا گذاشته شده است. اما برای اینکه نظام قیمت گذاری سوخت برای مصرف کنندگان خوشایندتر باشد، دولت مجبور خواهد شد زیر بار قرض بیشتری برود.»

فشارهای سیاسی و اقتصادی داخلی توانایی دهلی نو را در کاهش سطح واردات از ایران کم می کند و حتی اگر هند بخواهد روابطش با ایالات متحده را از طریق عمل به خواسته کاخ سفید تقویت کند، چنین توانایی نخواهد داشت. اما همه چیز به زمان بستگی دارد. در شرایط کنونی اصلا بعید نیست که پومپئو در عمل به وعده منعطف بودن واشنگتن، از مستثنی شدن هند از تحریم ها برای واردات چند صد هزار بشکه نفت خام در روز خبر دهد.

منبع: اویل پرایس / مترجم: طلا تسلیمی