با توجه به هشدارهای روحانی و ترامپ، مادر همه جنگ ها نزدیک است؟

نویسنده: نیک وادهامز

دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا حملات گسترده تر و جدیدتری علیه ایران آغاز کرده و به حسن روحانی همتای ایرانی خود درباره ادامه تهدیدهایش علیه آمریکا و «عواقب» نامعلوم آن، هشدار داده است.

ترامپ شامگاه یکشنبه در پیامی توئیتری خطاب به روحانی نوشت هرگز مجددا آمریکا را تهدید نکند و در غیر این صورت، آماده پذیرش عواقب وخیم تهدیدهایش باشد. توئیت ترامپ که به تهدیدهای سال گذشته اش علیه کره شمالی و پیشرفت سریع برنامه هسته ای این کشور شباهت داشت، با مخاطره تبدیل شدن به درگیری در صورت خودداری طرفین از عقب نشینی همراه است. اولین تاثیر این تهدیدها را می شد در بازار نفت مشاهده کرد؛ بهای نفت خام برنت دریای شمال که یک شاخص جهانی محسوب می شود، با کاهشی یک درصدی به بشکه ای 73 دلار رسید.

توئیت ترامپ ساعاتی پس از آن منتشر شد که روحانی به آمریکا درباره تهدید کردن صادرات نفتی ایران هشدار داد و تقویت روابط با همسایگانش از جمله عربستان سعودی که رقیب دیرینه ایران محسوب می شود را خواستار شد. روحانی گفت: «ما با هیچ کشوری در حال جنگ نیستیم، اما دشمنان باید دریابند که جنگ با ایران مادر همه جنگ ها خواهد بود و صلح با ایران، مادر همه صلح ها.»

تنش ها بین دو کشور در حالی تشدید شده که دولت ترامپ به اعمال تحریم علیه کشورهای واردکننده نفت خام ایران از جمله متحدان دیرینه ایالات متحده، نزدیک تر می شود. تلاش های دولت ترامپ برای حذف درآمدهای نفتی ایران به دنبال تصمیم او درباره خروج آمریکا از برجام در ماه مه صورت می گیرد. توافق هسته ای ایران با کاهش تحریم های بین المللی علیه این کشور در ازای اعمال محدودیت بر برنامه هسته ای آن همراه بود. اوایل ماه جاری دیگر امضاکنندگان برجام در وین دیدار کردند تا راهکاری برای محافظت از توافق هسته ای بیابند و اطمینان حاصل کنند که ایران همچنان از توافق منفعت اقتصادی می برد. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران «راه حل های عملی» به جای «وعده های پوشالی» را خواستار شد، اما قدرت های جهانی نتوانستند پیشنهادهایی درخور ارائه کنند و دیپلمات ها هشدار دادند که کار زیادی نمی توانند انجام دهند.

تهدیدهای رد و بدل شده بین ترامپ و روحانی همچنین در حالی رخ داد که مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز یکشنبه در ایالت کالیفرنیا درباره سیاست ایران سخنرانی و متحدان اروپایی را به پیوستن به آمریکا در اعمال فشار علیه جمهوری اسلامی ایران ترغیب کرد. این دیپلمات ارشد آمریکایی رهبران ایران را به فساد متهم و با مردم ایران ابراز همبستگی کرد. اگرچه دولت آمریکا گفته به دنبال تغییر نظام در ایران نیست، اما مقامات آن مرتبا می گویند که رهبران ایرانی به منافع شهروندان این کشور توجهی ندارند.

پومپئو همچنین با اشاره به سفر خود به کره شمالی گفت هنوز هم امکان ایجاد ارتباط توسط دولت ترامپ با تهران وجود دارد، اما به نظر می رسید که به چنین اتفاقی چندان خوشبین نیست و چنین نتیجه ای را محتمل نمی داند. او گفت ایران برای تبدیل شدن به یک کشور «عادی» باید یک سری تغییراتی ایجاد کند، اما چنین اتفاقی دست کم در حال حاضر رخ دادنی نیست.

دولت ترامپ بر این باور است که کمپین جدید اعمال فشار حداکثری علیه ایران عملی خواهد بود، درست همانطوری که ترامپ و مقامات ارشد دولت او بر این باورند که رژیم تحریم ها کره شمالی و مقامات آن را به میز مذاکره کشاند. اما تفاوت عمده بین ایران و کره شمالی، نفت است. ایران سوخت های فسیلی به کشورهای سراسر جهان از جمله چین، هند، و متحدان آمریکا همچون ژاپن، کره جنوبی و عراق صادر می کند.

اکنون دولت آمریکا باید تصمیم گیری کند که تحریم ها تا چه اندازه شدید باشند. پومپئو و استیون منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا به رهبران اروپا گفته اند که در هیچ شرایطی از تحریم های نفتی علیه ایران مستثنی نمی شوند. اما دیگر کشورها همچون عراق از واردکنندگان بزرگ گاز طبیعی ایران محسوب می شوند و تحریم ها می تواند به اتحادی که آمریکا سعی دارد با این کشورها ایجاد کند، لطمه بزند.

منبع: بلومبرگ / مترجم: طلا تسلیمی