ترامپ دست از بحران سازی بردارد

شاهد قریشی

دیپلماسی ایرانی: "من به خاطر اقدامات آمریکا عذر خواهی نمی کنم – به حقایق هم اهمیتی نمی دهم."

این حرف های پرزیدنت ترامپ نیست. بلکه سخنان جورج بوش پدر است که در 2 آگوست 1988، به عنوان معاون رئیس جمهور، در مورد اتفاقاتی که ماه قبل رخ داده بود، به طور رسمی توضیح می داد.

3 ژوئیه ی 1988، ناو جنگی وینسس آمریکا، که در زمان جنگ عراق با ایران در حال گشتزنی در خلیج فارس بود، پرواز 665 ایران ایر را در آبهای ایران سرنگون کرد و تمام 290 مسافر این پرواز که 66 تای آنها کودک بودند، جان خود را از دست دادند. آمریکا توافق کرد که 131.8 میلیون دلار را به عنوان غرامت بپردازد. اما نه تنها حاضر به عذر خواهی نشد بلکه پرزیدنت رونالد ریگان در اقدامی وقیحانه، نشان لیاقت را به فرمانده ی آن ناو دریایی به خاطر اقدامش اعطا کرد. تاثیر این اتفاق هنوز بر روابط آمریکا با ایران وجود دارد. دولت ریگان فقط به این توضیح بسنده کرد که پرسنل با تجربه ی نیروی دریایی آمریکا، هواپیمای بزرگ ایرباس A300 را با یک جت سریع جنگنده ی Tomcat اشتباه گرفته بودند.

متاسفانه، این بی تفاوتی نسبت به حقایق هنوز در آمریکا مشهود است و مصداق آن را می توان در مورد سیاست خارجه در قبال ایران و خاورمیانه دید. یک مثال واضح و روشن در این مورد، این ادعا بود که صدام حسین سلاح کشتار جمعی دارد که منجر به جنگی فاجعه بار شد.

هفته گذشته یک استراتژی دقیق، اما به همان اندازه غلط، برای گسترش بی ثباتی و تظاهرات در داخل ایران به منظور تضعیف دولت - از طریق کار گروه مشترک اسرائیل و آمریکا – به کار گرفته شد. بنا به گفته ی یک مقام اسرائیلی که در این روند دخیل است، "هیچ کس به طور جدی به براندازی رژیم فکر نمی کند، اما این تیم در تلاش است از ضعف های داخلی رژیم ایران، برای ایجاد فشار بیشتر  به منظور تغییر رفتار ایرانی ها استفاده کند."

با توجه به شرایط متشنج منطقه، استراتژی بی ثبات کردن ایران باید بسیار مورد توجه قرار گیرد. بسیاری از کشورهایی که ثبات خود را از دست داده اند، اکنون برای منطقه خطرآفرین شده اند.

به عنوان مثال، تعداد تلفات جنگ عراق شامل صدها هزار عراقی و نزدیک به 5000 سرباز آمریکایی است. حمله مشابهی منجر به جنگ داخلی در سوریه و پیدایش داعش شد. میلیون ها پناهنده کشور های همسایه مانند لبنان، اردن و ترکیه را تحت فشار قرار داده اند. این موج پناهندگان همچنین سیاست های بسیاری از کشورهای اروپایی و حتی آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است و از آن به عنوان بهانه ای برای بستن مرز هایشان استفاده کرده اند. در یمن، تهاجم تحت رهبری عربستان و با حمایت آمریکا فاجعه ی انسانی بزرگی را رقم زده و باعث شیوع وبا و قحطی شده است.

اما همه ی این اتفاقات در قبال یک ایران بی ثبات، هیچ چیزی نیست. جمعیت 82 میلیونی ایران با تنوع قومی، معادل جمعیت یمن، عراق و سوریه با هم است. بی ثباتی ایران تاثیر جهانی خواهد داشت. هنوز سبک معماری امنیت قدرتمند ایران از بیروت تا تهران به وضوح دیده می شود. اگر ایران از گزینه های استراتژیکش در تنگه ی هرمز استفاده کند، قیمت نفت سر به فلک خواهد گذاشت.

بی ثباتی ایران به نفع آمریکا نخواهد بود. با این وجود، دولت ترامپ، تصمیم گرفت از توافق هسته ای ایران خود را کنار بکشد، اگرچه آژانس بین المللی انرژی اتمی، بارها پایبندی ایران را به توافق تایید کرده است. دولت ترامپ همچنین اعمال مجدد تحریم ها را به منظور ایجاد تنش اقتصادی آغاز کرده است، به دشمنان منطقه ای ایران سلاح می فروشد و مقامات و مشاوران ارشد خود را به کنفرانس سازمان مجاهدین خلق (گروهک منافقین) و ضد ایرانی می فرستد که زمانی دستانشان به خون آمریکایی ها آلوده بود و اکنون می خواهند حکومت ایران را به دست آورند.

همان طور که ایران شاهد اعتراضات به جایی است، فعالان و معترضین ایرانی نباید تحت تاثیر بازیگران خارجی قرار بگیرند که می خواهند ایران را بی ثبات کنند. در همین حال تحریم ها اقتصادی باعث عقب گرد ایران خواهد شد. تلاش برای بی ثبات کردن و تغییر سیاست های بومی ایران، بسیار خطرناک است و هیچ جای تقدیری ندارد.

یک ایران بی ثبات و منزوی، به متحدان آمریکا در منطقه آسیب خواهد زد و مانند همیشه نتیجه ی معکوس خواهد داشت. واشنگتن به اندازه ی کافی مسئول به وجود آمدن بحران ها بوده است. از طرف دیگر، ایجاد روابط اقتصادی و دیپلماتیک با ایران می تواند تا حدودی ثبات را به منطقه باز گرداند.

منبع: لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33