احتمال دیدار موفقیت‌آمیز ترامپ و پوتین

آنجلا استنت

دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ از زمان کمپین انتخاباتی اش، مصَّر بر دستیابی به یک توافق با ولادیمیر پوتین بوده است. در طول 18 ماه گذشته، اقدامات خرابکارانه ی روسیه – و بدبینی وزرای امور خارجه، دفاع و مشاوران امنیت ملی– توانایی ترامپ را برای پیگیری برنامه اش در قبال روسیه، محدود کرده است. اما از آنجایی که به تازگی از نشست با کیم جونگ اون به قول خودش با موفقیت بیرون آماده، عزم او برای دیدار با پوتین برای برگزاری یک نشست دو جانبه بیش از پیش جزم شده است. آنها 16 ژوئیه در هلسینکی با هم دیدار خواهند کرد.

با توجه به روابط متشنج بین آمریکا و روسیه و برگزاری معدود نشست های سطح بالا، ترامپ استدلال های موجهی برای برگزاری یک نشست با پوتین را دارد. هرچند که روابط بین دو کشور خدشه دار شده است، اما منطقی است که دو ابر قدرت هسته ای دنیا پای صحبت هم بنشینند و آن کانال ارتباطی که از سال 2014 و پس از تصرف کریمه و جنگ در جنوب شرقی اوکراین توسط روسیه از بین رفته بود را دوباره ایجاد کنند. لیست مواردی که باید بر سر آنها صحبت شود، طولانی است: اوکراین، سوریه، ایران، کره شمالی، تروریسم و دخالت سایبری. طرف روسی نیز قطعا خواهان صحبت در مورد تحریم ها است. اگرچه از زمانی که کنگره آمریکا قانون "مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم" را تصویب کرده، توانایی رئیس جمهور در برداشتن تحریم ها محدود شده است.

این نشست چه منافعی برای دو رئیس جمهور دارد؟ ترامپ می خواهد نشان دهد که بر خلاف باراک اوباما می تواند روابط پرباری با پوتین داشته باشد. از نظر ترامپ، پوتین لیاقت حضور در تمام تصمیم گیری های مهم بین المللی را دارد که البته پوتین هم همین فکر را می کند. هنوز دقیقا معلوم نیست که ترامپ، جدای از توافق کلی که هر دو طرف بر سر مسائل مطرح شده در دستور کار دارند، از پوتین چه می خواهد. این نشست برای پوتین پایان انزوایی است که آمریکا به خاطر اقدامات روسیه در اوکراین، بر آن تحمیل کرده است. اگرچه جنگ هنوز در دنباس ادامه دارد و تا کنون حدود 10300 نفر تلفات داشته است. واقعیت این است که برگزاری این نشست، روسیه را از اتهاماتش مبری خواهد کرد.

بررسی وضعیت سوریه در الویت قرار دارد. تا کنون امریکا و روسیه مستقیما وارد درگیری نشده اند. اما جنگ بین نیروهای تحت رهبری امریکا با مزدوران روسیه بر سر تصاحب یک میدان نفتی در منطقه ی  دیر الزور در فوریه گذشته، نشان می دهد که اوضاع چقدر خطر ناک است مخصوصا اینکه نیروهای تحت رهبری آمریکا و روسیه در نزدیکی هم قرار دارند.

موضوع بعدی قطعا ایران است؛ به دو دلیل، یکی به خاطر نقش ایران در جنگ داخلی سوریه و دیگری به خاطر خروج آمریکا از توافق هسته ای ایران، که روسیه یکی از طرفین این توافق است. پوتین از اقدامات امریکا انتقاد کرده اما ممکن است بخواهد راه حلی برای مسئله ی ایران پیدا کند که مورد قبول آمریکا هم باشد.

یکی از مسائلی که ترامپ و پوتین می توانند بر سر آن مذاکرات سازنده ای داشته باشند، کنترل تسلیحات است. توافق کاهش تسلیحات هسته ای، که بین مدودف و اوباما در سال 2010 امضاء شد، در سال 2021 منقضی خواهد شد. از آنجایی که هر دو طرف تمایل چندانی برای مذاکره بر سر توافقی جدید را ندارند، دو رئیس جمهور می توانند توافق موجود را برای پنج سال دیگر تمدید کنند.

قطعا ممکن است در این نشست اتفاقات تعجب آوری نیز بیافتد. ترامپ پیش از این نشست در نشست ناتو شرکت خواهد کرد و متحدان آمریکا مدت ها است که نگران نظرات منفی ترامپ در مورد اتحاد و اعتقاد وی بر تعلق کریمه به روسیه هستند. آنها می خواهند از تکرار آنچه در اوایل ماه جاری اتفاق افتاد جلوگیری کنند، زمانی که ترامپ نشست جی 7 را ترک کرد و حاضر به امضای ابلاغیه نهایی نشد و پس از آن به سراغ تعریف و تمجید از کیم جونگ اون رفت. متحدان نگران هستند که در جلسات پشت درهای بسته ی هلسینکی چه خواهد گذشت.

محتمل ترین نتیجه ی این نشست این است که دو رئیس جمهور آن را موفقیت آمیز بخوانند و توافق کنند که مقامات دو طرف برای حل برخی از مشکلات با یکدیگر همکاری کنند. اما با توجه به سابقه ی هر دو رهبر، هر پیش بینی ممکن است اشتباه از آب در بیاید.

منبع : نشنال اینترست / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33