پشت پرده دکترین تهدید آمریکا-اداره کل پژوهش

از آغاز شکل گیری انقلاب اسلامی، دشمنی دولتمردان کاخ سفید با تهران در دو عرصه شعار و عمل جریان یافت و به عنوان برجسته ترین شاخصه مناسبات دو کشور مطرح گردید. مداخلات مکرر واشنگتن در امور داخلی ایران، ائتلاف سازی منطقه ای و جهانی علیه کشور ما، تحمیل جنگ خارجی و دامن زدن به اختلافات داخلی تنها گوشه ای از سیاست های ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی بوده است.
بر خلاف دوره اوباما که به واسطه برجام شاهد تنش زدایی نسبی در روابط دوجانبه ایران و آمریکا بودیم، امیدها برای بهبود مناسبات دو کشور با روی کار آمدن جمهوریخواهان رنگ باخت و «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری جدید آمریکا تحت تاثیر دشمنان قسم خورده منطقه ای ایران، بیشترین تهدیدات را نسبت به ایران به کار گرفت. مقامات این کشور بی اعتنا به قوانین بین المللی و اصل عدم مداخله، بارها از تغییر رژیم در ایران سخن به میان آورده اند.
خصمانه ترین مواضع ضدایرانی در هفته های گذشته از جانب «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا صورت گرفت؛ همین کینه عمیق و روحیه ایران ستیزی از جمله معیارهای تعیین کننده بکارگیری پمپئو در سمت کلیدی وزارت امور خارجه بود. علاوه بر پمپئو، «جان بولتون» مشاور ارشد ترامپ نیز تاثیر بسزایی در گرایش های ایران ستیزانه دولت جمهوریخواه کنونی دارد.
اوج سیاست ها و مواضع خصمانه آمریکایی را می توان در سفرهایی که ترامپ و وزیر امور خارجه او به منطقه خاورمیانه انجام می دهند، دید؛ سفرهایی به عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی که بیشتر با هدف تقابل با ایران انجام می گیرد. ضمن این که چنین رویکردی در راهبرد آنها هویدا است همانند بیانیه 12 بندی پمپئو درباره ایران که به تازگی انتشار یافته است.
پمپئو در این بیانیه بی توجه به عهدشکنی و زیاده خواهی کاخ سفید، ایران را به اعمال شدیدترین تحریم های تاریخ تهدید کرد. مطالبات وزیر امور خارجه آمریکا قرار دادن سنگ بزرگ در مسیر روابط ایران و آمریکا است که دو برداشت متفاوت درباره آن وجود دارد: نخست این که دولتمردان آمریکا به صورت هدفمند در صدد پیشنهادات و شروط غیرقابل تحقق برای اعمال فشار بر تهران هستند. دوم اینکه بی اطلاعی و ناآگاهی کابینه ترامپ از تاریخ، هنجارها، اصول و قواعد بین المللی آنها را به سمت چنین موضع گیری هایی سوق می دهد.
به عنوان نمونه ترامپ قطعنامه 2231 شورای امنیت را نادیده گرفته و به گزارشات مثبت آژانس در مورد پایبندی ایران به برجام بی اعتنا است. همچنین در شرایطی که پنج کشور دیگر عضو توافق به آن متهد مانده اند، تصمیم به خروج از این توافق چندجانبه و مهم بین المللی گرفت. دولت ترامپ حتی به تعهدات دولت قبلی این کشور پشت کرد و به طور یکجانبه شروطی را برای توافقی جدید با تهران مطرح می کند!
آمریکا بازرسی های آژانس را به رغم تاکیدات «یوکیا آمانو» مدیر کل این نهاد راستی آزما زیر سوال می برد و استنادات جعلی و اتهامات دروغین «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی را در مورد فعالیت های هسته ای ایران مبنای عمل خود قرار می دهد. البته موضوع هسته ای ایران بهانه ای بیش نیست و از شروط پمپئو می توان دریافت که امریکا نگران متحدان منطقه ای خود در برابر ایران است.
بی تردید ایران قدرتمند، تهدیدکننده منافع امریکا در منطقه و جهان ارزیابی می شود. در این راستا کاستن از قدرت هسته ای، توان موشکی و تسلیحاتی ایران در کنار محدودسازی قلمرو نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه از جمله مهمترین اهدافی است که از سوی مقامات کاخ سفید دنبال می شود. در آخرین بند بیانیه پمپئو آمده است که «ایران باید رفتارهای تهدید کننده علیه همسایگان خود را کاهش دهد چرا که بسیاری از آنها متحدان آمریکا هستند»؛ بندی که غیرمستقم قدرت یابی افزون تر ایران را در تقابل با منافع آمریکا قرار می دهد.
برخلاف دوره «باراک اوباما» رئیس جمهوری قبلی آمریکا، اسرائیل در راهبرد جدید ایالات متحده جایگاهی ویژه یافته به همین دلیل نمایش های تکرار نتانیاهو علیه ایران هر روز سبک و سیاقی جدید به خود می گیرد. طنز تلخ ماجرا اینجا است که این رژیم با برخورداری بیش از 200 کلاهک هسته ای به عضویت «ان.پی.تی» (معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای) در نیامده و به بازرسان آژانس نیز اجازه بازرسی از تاسیاست خود را نمی دهد.
با این وجود آمریکا درصدد اعمال فشار بر ایران با هدف ممانعت از فعالیت های صلح آمیز هسته ای است و در این راه از تهدید به تحریم گرفته تا تهدید به حمله نظامی استفاده می کند؛ حربه هایی که برخلاف تصور دولتمردان کنونی آمریکا در فضای پسابرجام بسیار کُند شده است.