روسیه و امارات شرکای استراتژیک هستند

لی چن سیم

دیپلماسی ایرانی: طی سفر کاری هفته ی گذشته ی شیخ محمد بن زاید آل نهیان، شاهزاده ابوظبی، به روسیه، بیانیه ی همکاری استراتژیک با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، نهایی شد. افزایش روابط دو جانبه با هدف تقویت همکاری ها در ابعاد مختلف از جمله ثبات بازار نفت و مبارزه با تروریسم، اتفاق افتاده است.

امارات بزرگترین شریک تجاری روسیه در منطقه است چون اقتصادش متنوع و بهتر تنظیم شده است و بیشتر از سایر کشورهای حوزه ی خلیج فارس، هم راستا با منافع تجاری است. بین سال های 2000 تا 2017، حجم تجارت از 200 میلیون دلار به 1،6 میلیارد دلار افزایش یافت و به رکورد 2.5 میلیارد دلار در سال 2013 رسید. در مقابل، تجارت روسیه و عربستان در سال 2016 کمتر از 900 میلیون دلار بود. روسیه در بازار پر منفعت سلاح کشورهای حوزه ی خلیج فارس، هیچ نقش موثری ندارد. به عنوان مثال، در امارات ، غرب 80 درصد از واردات سلاح را تأمین می کند. با این وجود، امارات متحده عربی در سال 2017 اعلام کرد قصد خرید موشک های ضد زره و جنگنده های سوخو را از روسیه دارد و می خواهند به طور مشترک برای ساخت یک جت جنگنده ی سبک، همکاری کنند.

روسیه یکی از منابع برتر گردشگری در دوبی و فجیره است. سفر بدون روادید اماراتی ها به روسیه از آگوست 2018 و مسیر های جدید پرواز بین دو کشور، همکاری در گردشگری را تقویت خواهد کرد.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی یکی از زمینه ها با قابلیت رشد در عرصه ی روابط دو جانبه است. با این وجود اخیرا فاصله بین سرمایه گذاری های اعلام شده و واقعی کاهش یافته است. این امر به این دلیل است که ابوظبی سهام جزئی از هلیکوپتر های روسیه در سال 2017 و 44 درصد سهام شرکت تابعه نفت گازپروم را در سال 2018 خریده است.

جدای از مسائل اقتصادی، امارت بیش از هر کشور دیگری در خلیج فارس، دیدگاه های مشترکی با روسیه بر سر درگیری های خاورمیانه دارد. به عنوان مثال، رهبران آنها در مورد ریشه کن کردن تمام اشکال و انواع افراط گرایی بی تردید و بی پروا هستند. در مقابل، سایر حکومت های پادشاهی خلیج فارس، در پیوستن به اقدامات ضد تروریستی، بسیار کند عمل کرده اند. امارات همچنین، بیشتر از عربستان، مایل به دادن نقشی در آینده ی سوریه به بشار اسد است.

 چرا حالا؟

این بیانیه، این مسئله را تصدیق می کند که امارات شریک قابل اعتمادی برای روسیه بوده است. همچنین امارات، نقش غیر قابل انکار روسیه در منطقه و مسائل بین المللی را به رسمیت شناخته است.

به عنوان مثال، در یمن، امارات، با در نظر گرفتن رابطه ی روسیه با ایران و جناح های مختلف در یمن، به دنبال دستیابی به کمک روسیه برای رهایی خودش و عربستان سعودی از جنگ با حوثی ها است.

از طرف دیگر، زمان اعلام این بیانیه با اولین سالگرد اختلاف داخلی در خلیج فارس بر سر قطر، همخوانی دارد. قطر هنوز تسلیم فشار ها نشده است و قصد دارد با خرید 19 درصد سهام شرکت رزنفت، بزرگترین تولید کننده ی نفت در روسیه و سیستم ضد موشکی اس-400 ، خودش را به روسیه ی دوباره به قدرت برگشته، نزدیک کند. در گذشته نیز از این دست معاملات وجود داشته است. در سال های 2013 و 2016، عربستان با پیشنهاد کمک های مالی و اقتصادی، می خواست که روسیه دست از حمایت از اسد بردارد. مسکو اما مودبانه این پیشنهادات را رد کرد.

آیا نقشی نظامی برای روسیه در کار است؟

بیانیه ی روسیه و امارات، احتمالا منجر به حضور نظامی روسیه در امارات و خلیج فارس نخواهد شد. مداخله ی نظامی روسیه در سوریه یک استثناء بود و احتمال تکرار آن به این زودی ها در خلیج فارس کم است.

امارات، با در نظر گرفتن توانایی فائق آمدن بر مشکلات سلطنتش و افزایش توانایی نظامی خود، دیگر نیازی به حامی امنیتی ندارد.

از سوی دیگر، روسیه تمایلی به سرنگونی استیلاء آمریکا در خلیج فارس، ندارد. این برتری، باعث به وجود آمدن ثبات نسبی، قابلیت پیش بینی شرایط و رونق بی سابقه شده است که از تجارت و سرمایه گذاری رو به رشد روسیه با این کشورها محافظت می کند. علاوه بر این، در قدرت نظامی بین روسیه و ایالات متحده اختلاف زیادی وجود دارد.

روسیه با ریاست پوتین، می خواهد قدرت نفوذ آمریکا را در منطقه کم کند. می خواهد همانطور که خودش را قدرتی بزرگ می داند، نقشی بزرگ هم بازی کند. اکنون روسیه متوجه شده است که می تواند منافعش را در امارات، همانطور که در بیانیه آمده است، بدون مداخله ی نظامی افزایش دهد.

منبع : لوبلاگ / ترجمه دیپلماسی ایرانی / 33