عربستان همچنان نفرت را آموزش می دهد

جیمز ام دورسی

دیپلماسی ایرانی: بنگلادش در یک قضیه طنزآلود، به دنبال آن است که عربستان سعودی است در یک طرح یک میلیارد دلاری ساخت صدها مسجد و مراکز دینی را تامین سرمایه کند. این حرکت برای مقابله با گروه های اسلامی تندرو اتخاذ شده که ریشه ی آن در طول دهه گذشته به کمپین سعودی مولتی میلیارد دلار باز می گردد.

این طرح بنگلادش نخستین تلاش یک کشور مسلمان برای جذب پادشاهی است که ولیعهدش، محمد بن سلمان، قول داده تا عربستان را با مهندسی معکوس به شکل "اسلام معتدل" بازگرداند.

این طرح تلاش می کند از پیامدهای سرمایه گذاری جهانی عربستان به میزان 100 میلیارد دلار در طول چهل سال به منظور حمایت از مساجد، مراکز فرهنگی و گروه های فوق محافظه کار بکاهد. این سرمایه گذاری ها پاسخی به شور انقلابی ایرانیان بعد از سال 1979 بود.

این کمپین سعودی برای مدت طولانی مورد حمایت دولت های فرصت طلبی بود که دین را وارد بازی های سیاسی خود می کردند.

این تصمیم بنگلادش باعث ایجاد این سوال شد که آیا تغییر در عربستان سعودی آن قدر پیشرفت داشته تا پادشاهی اش ادعا کند که ریشه های خشونت طلبی و فوق محافظه کارانه خود را کنار گذاشته است. احتمالا پاسخ منفی است.

مسلمانان سنی محافظه کار تندرو و نزاع طلب، با وجود اینکه ریشه های مشترکی با تفکرات مذهبی پادشاهی عربستان دارند و از گشاده دستی مالی عربستان بهره می برند، برای خود حیات مستقل شکل داده اند که دیگر نیاز به هدایت و حمایت پادشاهی ندارند.

پیامدهای کمپین سعودی در آسیا مشهود است. از نزاع و خشونت طلبی در بنگلادش گرفته تا گسترش تفکرات خودبرتربینی و تعصب در کشورهایی مانند مالزی، اندونزی و پاکستان. به علاوه آزادی های اساسی در بنگلادش محدود شده اند که خود پیامد اعمال فشار عربستان سعودی در سال 1975 برای اصلاح قانون اساسی سکولار و به رسمیت شناختن اسلام به عنوان دین رسمی این کشور است که سرانجام بعد از چهار سال از استقلال بنگلادش این اصلاحات اعمال شد.  

در اندونزی، گروه های تندروی اسلامی که جبهه مدافعان اسلامی آنها را هدایت می کند، دختر بنیانگذار اندونزی را متهم به توهین به مقدسات به خاطر خواندن شعری توهین آمیز در مورد اسلام کردند.

پاکستان ماه گذشته اسلام آباد را به عنوان یک پروژه آزمایشی جهت تنظیم موعظه های نماز جمعه انتخاب کرد تا مانع از سخنرانی های نفرت انگیز و افراط گرایی ادیان و جوامع شود. دولت لیستی از عناوین مانند: حقوق زنان، اصول اسلامی تجارت، پاکیزگی و سلامت و اهمیت کار سخت و تحمل و صداقت را به عنوان محورهای اصلی موعظه ها انتخاب کرده است.

اینجا این سوال مطرح می شود که مساجد و مراکز بنگلادش، که هزینه ی ساخت آنها را عربستان داده است، تا چه میزان خواهند توانست میانه روی و اعتدال را  اجرایی کنند. سعودی ها کسانی که به خدا اعتقاد ندارند را مستحق مرگ می دانند و شاهزاده محمد بن سلمان نیز هنوز تلاشی برای تغییر این قوانین نکرده است. او در ابتدای راه خود برای تعدیل اسلام سعودی است و باید دیدگاه خود را در مورد اصلاحات با جزییات توضیح دهد.

در ماه دسامبر، ملک سلمان یک مقام دولتی را پس از اعتراض محافظه کاران به برپایی یک شوی مد مختلط، برکنار کرد. این هفته پادشاهی نخستین هفته مد عرب را فقط برای خانم ها میزبانی کرد و طراحان موظف به رعایت قوانین سختگیرانه در مورد طراحی لباس بودند. 

شیخ عبدالله، پادشاه عربستان، جد ولیعهد محمد بن سلمان، خود را قهرمان گفت و گوی بین مذاهب می دانست. با این حال بیش ار یک دهه از اتخاذ تصمیم پاکسازی کتب درسی از متون توهین آمیز نسبت به سایر فرقه ها و مذاهب می گذرد، گرچه پیشرفت خوبی حاصل شده اما هنوز در مورد فرقه های شیعه و صوفی از الفاظ موهن استفاده شده و یا اینکه توصیه شده از تماس با یهودی ها و مسیحی ها خودداری کنید بدای این که آنها کافر هستند.

پیرامون سوالات ایجاد شده درباره ی دخالت عربستان در طرح بنگلادش باید گفت که در بررسی دیده بان حقوق بشر از کتب مذهبی منتشره وزارت آموزش عربستان در سال 2016-2017، این مسئله مشخص شد که در همان پایه اول، نفرت نسبت به سایر مذاهب به دانش آموزان تعلیم می شود و ولیعهد محمد بن سلمان نیز در این باره سکوت کرده است.

این سوال همچنان باقی است که آیا پادشاهی عربستان آن قدر پیشرفت داشته که به سطحی برسد که بتواند به کشورهایی مانند بنگلادش در مقابله با گروه های اهریمنی خود کمک کند حتی قبل از اینکه بتواند مشکلات کشور خودش را حل کند.

منبع : لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33