ایران نه بازنده است نه برنده

سیده مسعوده میرمسعودی،سر دبیر مجله ایرانی روابط بین الملل

دیپلماسی ایرانی: برجام یک توافق بین المللی بین ایران و پنج قدرت جهانی  وقتی منعقد شد، یک نمایش بی نظیر از دیپلماسی وسیع جهانی را به نمایش گذاشت . یک توافق بین یک بازیگر منطقه ای و پنج قدرت جهانی ، که در نوع خود بی همتا بود ولی حالا بعد از دوسال  ،پایه های این توافق با انتخاب رئیس جمهور جدید ایالات متحده آمریکا لرزان شده و هرلحظه هم ممکن است فرو بریزد. به راستی چه چیزی این توافق گسترده را به همین زودی و آسانی متزلزل کرد ؟ آیا به قول ترامپ ایران از این توافق به عنوان ابزاری در نفوذ در منطقه استفاده کرد و به قول ترامپ باعث بی ثباتی منطقه شد ؟ یا ترامپ صرفا به خاطر عهد به قول انتخاباتی خود ، مبنی بر پاره کردن این توافق و بد خواندن این توافق این مسیر را طی کرد؟ قدرت های اروپایی که همیشه پرچم دار دیپلماسی و توافق بدون جنگ بودند و این موضوع را شعار خود قرار داده اند چرا با نزدیک شدن به 12 می ،به دوگانه گویی پرداخته اند؟  یا از چشم انداز دیگر، شاید برجام فقط یک بهانه برای جنگ پنهان آمریکا و روسیه است؟ و روسیه به تلافی غرب دخالت در خارج نزدیک، خارج دور را برای این موضوع انتخاب کرده است؟ یا واقعا ایران با سیاست های بلند پروازانه  خود در منطقه ،راه را برای ادامه برجام  بسته است ؟ با نگاهی به سیاست مداخله جویانه ترکیه در چند ماه اخیر به نام عملیات زیتون ،شاید بلند پروازی ایران در منطقه را نتوان به عنوان دلیل محکمه پسند برای مقابله جهانی با ایران در این موضوع دانست. در بررسی این موضوع با شواهد کنونی و در کنار قرار دادن پازل های رفتاری بازیگران مطرح در برجام، می توان به این نتیجه رسید که ترامپ با نفس برجام مشکلی ندارد و با این بهانه سعی دارد ایران در منطقه به عنوان یک بازیگر مطیع و هم سو با سیاست های واشینگتن در بیاورد و از طرف دیگر روسیه نیز نیاز به یک بازیگر قوی در منطقه خاورمیانه برای ایفای نقش خود دارد و ایران می تواند بهترین گزینه باشد. در ادامه با بررسی رفتارهای ایران می توان به موضوع دست یافت که ایران نیز حتی به قیمت از دست دادن برجام هم ، حاضر به از دست دادن نقش خود در خاورمیانه ندارد. پس نتیجه می گیریم هیچکدام از اضلاع این مثلث راضی به تشکیل زاویه با هم ندارند و این تنش ها تا تصمیم گیری ترامپ مبنی بر خروج از برجام در ماه می ادامه پیدا خواهد کرد. به نظر نویسنده ایران در این مسیر نه بازنده است نه برنده. بازنده از این نظر که ،برجام هنوز به باردهی لازم نرسیده بود و کال چیده می شود و برنده هم نیست چون یک دیپلماسی جهانی را نتوانست حفظ کند. برجام فرصت مناسبی برای ایجاد ارتباط جهانی بود و از دست دادن آن می تواند برای ایران حداقل از نظر اقتصادی بد باشد و این کشور را از نظر اقتصادی تضعیف کند . ایران در حال حاضر از نظر اقتصادی ،یک کشور ضعیف محسوب می شود و تحریم ها می تواند به ضرر ملت تمام شود. با رایزنی دولت مردان اروپایی با ترامپ که هنوز ایران از نظر اقتصادی برای خودشان سودمند می دانند شاید بتوان از خروج ترامپ از برجام به اصلاح آن تخفیف داد .به نظر نویسنده اصلاح شاید یک گزینه خوبی نباشد ولی در حال حاضر با این وضعیت اقتصادی و معیشتی گزینه مناسبی است . به امید خدا دولتمردان تصمیم گیر باید بتوانند سود و زیان این موضوع را بسنجند و راه حل مناسب با این وضعیت اقتصادی برای کشورمان انتخاب کنند.

انتشار اولیه: یکشنبه 26 فروردین 1397 / انتشار مجدد: شنبه 8 اردیبهشت 1397