گامی به سوی استقلال کاتالونیا

دیپلماسی ایرانی: مخالفت با استقلال کاتالان وارد مرحله جدیدی از شکنندگی سیاسی، عدم اطمینان اقتصادی و ناآرامی های اجتماعی شده است. در تاریخ 27اکتبر، پارلمان کاتالان به طور یک جانبه استقلال خود از اسپانیا را اعلام کرد. مدت کوتاهی بعد، مجلس سنای اسپانیا مجموعه ای از اقدامات را علیه این منطقه انجام داد که آنها را سرکش اعلام کرده و مستحق مجازات دانست و تصویب کرد که کنترل چند نهاد کاتالان از جمله خزانه داری، وزارت کشور و پلیس منطقه ای باید در اختیار دولت مرکزی قرار بگیرد. دولت مرکزی اسپانیا قصد ندارد که کاتالونیا را به طور دائمی کنترل کند در عوض آنها می خواهند در تاریخ 21 دسامبر دولت جدیدی در کاتالونیا انتخاب شود و به همین دلیل اقدامات تنبهی خود را انجام می دهند.

تا این لحظه کاتالانی ها با تاکتیک های تاخیری، تهدید و ابهام پاسخگو بوده اند. اعلام استقلال در تاریخ 27 اکتبر باعث شد که درگیری روشن تر شده اما تنش کمتری داشته باشد. این اولین بار بعد از پایان جنگ داخلی اسپانیاست که یک منطقه آشکارا مرکزیت مادرید را به چالش کشیده است. اولین بار پس از بازشگت اسپانیا به دموکراسی در اواخر دهه 1970 است که مادرید تصمیم گرفته به طور مستقیم بخشی از نهادهای منطقه ای خودمختار را به کنترل خود دربیاورد. هرچه پس از این اتفاق بیفتد، بی سابقه خواهد بود.

دولت اسپانیا ابزارهای بسیاری برای مدیرت جدایی کاتالان دارد. مادرید دسترسی کاملی به منابع مالی کاتالونیا دارد و می تواند به صورت قانونی کنترل نیروهای امنیتی آنها را درست بگیرد. اما حذف استقلال کاتالان به عنوان قلمرویی که 7,5 میلیون نفر جمعیت و بیش از 20 هزار کیلومتر مریع وسعت دارد هرگز آسان نخواهد بود. این مساله در همه پرسی استقلال 1 اکتبر واضح بود چرا که صدها مرکز رای گیری در اکثر شهرهای کاتالان بدون توجه به درخواست مادرید برای لغو رای گیری بدون انعطاف به کار خود ادامه دادند.

سازمان های مستقل کاتالانی دستور جلوگیری از دسترسی مقامات اسپانیایی به ساختمان های عمومی این ایالات را دادند و بازداشت های اعضای برجسته دولت کاتالان را نمی توان انکار کرد. در مواجهه با چنین شرایط متضادی، مقامات اسپانیایی باید انتخابی سخت میان واکنش خشونت آمیز و تظاهرات مردم انجام دهند اما هر اتفاقی که بیفتد واکنش پلیس منطقه ای کاتالان قابل پیش بینی نیست. با این حال مسلم است که مادرید برای موفقیت در کاتالان نیاز به حمایت نیروهای امنیتی این منطقه دارد.

حتی اگر خشونت کنار گذاشته شود، اعتصابات در بخش خصوصی و دولتی به اتمام نمی رسد. بازگرداندن کارکنان بخش دولتی برای کار تحت سرپرستی دولت اسپانیا یک چالش خواهد بود. تقریبا 200 هزار نفر برای بخش دولتی کاتالونیا کار می کنند و 90 هزار نفر دیگر در ادارات مختلف شهرداری این ایالت مستقر هستند. در مقابل تنها کمتر از 30 هزارنفر کارمند دولتی به طور مستقیم برای اداره مرکزی اسپانیا کار می کنند. این مشکلی برای مادرید است: آنها نمی توانند هر کارمندی که از دستور آنها سرپیچی کند را کنار بگذارند و حتی اگر این کار را انجام دهند جایگزین کردن این کارمندان با افراد وفادار بسیار سخت خواهد بود.

به طور طبیعی، کارمندان دولتی کاتالونیایی علیه دولت اسپانیا شورش نمی کنند. بخشی بزرگی از جمعیت کاتالان مخالف استقلال هستند. علاوه بر این دولت اسپانیاست که حقوق و دستمزد کارکنان دولتی را فراهم می کند نه دولت کاتالان. همین مساله باعث می شود که بسیاری از کارکنان دولتی به دنبال سرپیچی از دستورات نباشند. با این حال وجود بخشی از کارکنان که در برابر دولت مرکزی قرار دارند می تواند تبدیل به معضلی برای مادرید شود و نافرمانی این تعداد می تواند پروسه دولت مرکزی که «عادی سازی سازمانی» نام دارد را تحت تاثیر قرار دهد.

عدم اطمینان سیاسی به اقتصاد کاتالونیا آسیب خواهد زد. از زمان برگزاری رفراندوم استقلال، 1500شرکت شعبه های خود را از ترس پیامدهای سیاسی، مالی و اقتصادی از کاتالونیا خارج کرده اند. مشکلات بروکراتیک جدایی می تواند شرکت های بیشتری را از فعالیت در منطقه منصرف کند. ادامه این عدم قطعیت می تواند کسب وکارهای بیشتری را به خطر بیندازد. اتاق بازرگانی بارسلونا اخیرا اعلام کرد که رشد 2,7 درصدی اقتصاد کاتالان به 2,5 درصد در سال 2018 تغییر خواهد کرد. رشد اقتصادی کمتر کاتالونیا احتمالا بر اقتصاد اسپانیا نیز تاثیر خواهد گذاشت چراکه کل کشور رشد ناچیزی را خواهد داشت حتی اگر بحران کاتالونیا به شرایط وخیم تری منجر نشود. مادرید بدون شک از محدویت های خود و همچنین عواقب منفی ناشی از عدم اطمینان سیاسی طولانی مدت بر اقتصاد آگاه است. این توضیح می دهد که چرا دولت مرکزی تنها به دنبال مداخله ای کوتاه مدت در کاتالونیا است و هدف آنها انتخابات محلی اولیه برای تعیین دولت جدید است. مشکل این طرح این است که نتیجه انتخابات منطقه ای غیرقابل پیش بینی است. عدم اطمینان اقتصادی و سیاسی ناشی از رفراندوم استقلال ممکن است ذهن بسیاری از رای دهندگان حامی استقلال را تغییر داده باشد. واکنش مادرید ممکن است نتیجه جنبش استقلال را تغییر دهد یا حرکت به سوی آن را تقویت کند و نظر بسیاری از رای دهندگان را تحت تاثیر قرار دهد. نتایج اولیه انتخابات زودهنگام ممکن است برای دولت اسپانیا اندکی زمان بخرد اما مشکلات را حل نمی کند مخصوصا اگر اصلاحات اساسی انجام نشود. دولت اسپانیا گفته که تمایل دارد که منابع مالی کاتالونیا را افزایش دهد و قانون اساسی اسپانیا را برای پاسخگویی به نیازهای مناطق مختلف اسپانیا تغییر دهد اما بعید به نظر می رسد که این اصلاحات معنادار پیش از انتخابات انجام شود. انتخابات به تنهایی نمی تواند مناقشات منطقه را به پایان برساند به طور خلاصه درگیری کاتالان و مادرید به پایان نخواهد رسید و تنها وارد مرحله ای جدید شده است.

منبع: استراتفور/ مترجم: روزبه آرش