بازگشت امریکا به دوران عمو تام

دیپلماسی ایرانی: درگیری خونینی که در شهر شارلوتسویل در ایالت ویرجینیای ایالات متحده میان طرفداران نژادپرستی با مخالفان آنها روی داد شباهت بسیاری به زدوخوردهای نژادپرستی امریکا در نیمه اول قرن گذشته میلادی دارد. امریکا مدتهاست تلاش می کند از بحث های نژادپرستی فاصله بگیرد و این اتفاقات را به دوره های تاریخی سابق خود نسبت دهد و وانمود کند که دیگر از آن دوران فاصله گرفته است و جهانیان دیگر از آن دوران به عنوان ویژگی های امریکا یاد نکنند. دورانی که نژاد سفید نژاد برتر بود و سیاه پوستان به عنوان نژاد پست مورد شدیدترین تبعیض ها قرار می گرفتند. از آن دوران بیش از نیم قرن می گذرد. ایالات متحده در طی این سال ها تلاش کرده است با میزبانی از مهاجران خود را متفاوت از دوران نژادپرستی خود نشان دهد و بر عکس خود را طرفدار اصلی برابری نژادی در دنیا معرفی کند. اما گویا این دوران رو به پایان است. دوران نژادپرستی در امریکا می رود تا دوباره زنده شود و قربانی بگیرد. بی شک دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا و مشاورانش که نژادپرستی را علنا ترویج می کنند و بر آتش آن می دمند، نقشی مستقیم و به سزا در این اتفاقات دارند.

آن چه گذشت

روز شنبه ۱۲ اوت راست گرایان افراطی در شهر شارلوتسویل در ایالت ویرجینیا تظاهراتی با سازماندهی قبلی به راه انداختند، که در تقابل با تظاهرات ضد فاشیست ها به خشونت گرایید. راست گرایان افراطی شامل گروه های نئونازی، سفیدبرتر پندارها، ملی گرایان افراطی و حامیان دونالد ترامپ بودند که شعارهای تندی در حمایت از برتری آمریکا، نژاد سفید و علیه مهاجران سرد می دادند. مدت کوتاهی پس از آن  یک خودرو شماری از معترضان به تجمع نژادپرستان را زیر گرفت. گزارش ها حاکی است که بر اثر این حادثه دست کم یک نفر که یک زن 32 ساله بود کشته و ۱۹ نفر دیگر مجروح شدند. به گزارش یورونیوز، فرماندار ویرجینیا برای کنترل بهتر تظاهرات از قبل در این شهر وضعیت اضطراری اعلام کرده بود، اما تجمع حدود شش هزار  نفر در این تظاهرات و در مقابل اعتراض شدید مخالفان نژادپرستی اوضاع را تا حدودی از کنترل خارج کرد. حمل آشکار سلاح توسط افراط گرایانی که لباس های شبه نظامی به تن داشتند و شعارهای نژادپرستانه سر می دادند، واکنش مخالفانی که از مناطق اطراف به شارلوتسویل آمده بودند را برانگیخت و هر دو طرف به پرتاب اشیای مختلف به سمت هم دست زدند.

تجمع در شارلوتسویل در حمایت از شکایت جیسون کسلر، وبلاگ نویس راستگرا از شورای شهر شارلوتسویل به دلیل تصمیم مسئولان این شهر برای برداشتن مجسمه ژنرال رابرت لی است. رابرت لی در جریان جنگ داخلی آمریکا، ارتش ویرجینیا متشکل از حامیان برده داری و برتری نژاد سفید را فرماندهی می کرد.

در جریان تظاهرات درگیری هایی با پلیس ضد شورش نیز رخ داد. در این میان سقوط بالگردی که در حال رصد درگیری های نژادپرستانه بود، به کشته شدن دو سرنشین آن منجر شد. به این ترتیب شمار کشته شدگانی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در این درگیری ها جان باختند به ۳ نفر رسید.

در پی این حوادث اداره تحقیقات فدرال امریکا (اف بی آی) یک پرونده حقوق مدنی برای بررسی این حمله تشکیل داد. ویدیویی که از این صحنه ضبط شده است، نشان می دهد که معترضان با چوب به اتومبیل سواری نقره ای رنگی حمله ور می شوند. سپس این خودرو به عقب حرکت می کند و مردم را زیر می گیرد. شخصی که متهم است این خودرو را رانندگی می کرده، جیمز فیلدز نام دارد و ۲۴ ساله و اهل ایالت اوهایو است. وی به ظن ارتکاب قتل عمد درجه دو بازداشت شده است. اداره تحقیقات فدرال آمریکا در این باره یک پرونده تحقیق در زمینه حقوق مدنی را گشوده است.

تری مک اولیف، فرماندار ایالت ویرجینیا اندکی پس از این واقعه به خبرنگاران گفت: «من برای همه برتری جویان سفیدپوست و نازی هایی که امروز به شارلوتسویل آمدند، پیامی دارم. پیام ما روشن و ساده است. به خانه تان بروید…. اینجا جای شما نیست. شرم بر شما باد. شما وانمود کردید که میهن پرستید اما اصلا میهن پرست نیستید.» وی پس از حوادث پیش آمده حالت فوق العاده در شارلوتسویل اعلام کرد.

درباره بالگرد سرنگون شده پلیس نیز پلیس ایالتی ویرجینیا گفت که این هلیکوپتر در حال کمک به نیروهای پلیس برای نظارت بر راهپیمایی بود.

واکنش دونالد ترامپ

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بروز خشونت ها در شارلوتسویل را محکوم کرد و خواهان اتحاد همه شهروندان آمریکا علیه نفرت پراکنی شد. وی در پیامی توییتری ضمن محکوم کردن این درگیری ها نوشت: «همه باید برای محکوم کردن چنین خشونت هایی متحد شویم. ایالات متحده جای چنین اعمالی نیست.»

اما توئیت ترامپ نتوانست نظر قربانیان و افرادی که از این حادثه خشمگین شده اند، جلب کند، برای همین ترامپ توئیت دیگری زد و نوشت: «عمیق ترین همدردی ها با خانواده ها و همکاران افسران پلیسی که کشته شدند. همه شما جزء بهترین های مردم آمریکا هستید.» در هیچ کدام از این توئیت ها ترامپ هیچ گروهی را به عنوان عامل حادثه معرفی و محکوم نکرد و همین مساله باعث انتقاد از او شد.

انگشت اتهام به سوی ترامپ

بسیاری ترامپ را عامل وقوع چنین حوادثی می دانند و می گویند او و مشاورانش مستقیم و غیرمستقیم از تحرکات نژادپرستانه حمایت می کرده و در اظهارات خود به صراحت عبارت های نژادپرستانه به کار می برده که نتیجه اش حوادثی از قبیل حادثه پیش آمده در شارلوتسویل ویرجینیاست. عصبانیت ها از ترامپ بر سر این حادثه زمانی افزایش می یابد که اکثریت کسانی که در این تجمع شرکت کرده بودند طرفداران دونالد ترامپ بودند. یکی از ایرادهایی که منتقدان می گیرند این است که می گویند او با وجود این که از چنین تجمعی خبر داشته اما از طرفدارانش نخواسته است که در آن شرکت نکنند یا حداقل دست به کارهای خشونت آمیز نزنند. ترامپ در پیام های خود نیز حاضر نشد راست گرایان افراطی را عامل این حادثه بداند و آنها را محکوم کند. وی تنها گفته است که "بسیاری از طرف ها" را به خاطر این درگیری های خشونت آمیز سرزنش می کند. در بخش دیگری از توئیترش نیز تنها گفته باید برای محکوم کردن چنین خشونت هایی متحد شویم.

در همین رابطه مایکل سینگر، شهردار شارلوتسویل اگرچه در پیامی توئیتری از دونالد ترامپ بابت محکوم کردن خشونت های نژادپرستانه ای که این شهر شاهد آن بود، قدردانی کرد اما نتوانست از بیان این که به اعتقاد او رفتارهای ترامپ از جمله علل دامن زدن به این معضل انسانی است، خودداری کند. سینگر ضمن ابراز ناامیدی از آن چه پیش آمده مسئولیت دامن زدن به پیش داوری نژادی را به دوش ترامپ انداخت که در کارزار انتخاباتی خود بارها و بارها اظهاراتی تند علیه مسلمانان و لاتین تبارها ایراد کرده بود. وی در این باره گفت: «قصد ندارم از موقعیت فعلی سوء استفاده کنم. اما من کاخ سفید و اطرافیان رئیس جمهور را مسئول بخش بزرگی از آنچه امروز در آمریکا اتفاق می افتد، می دانم.»

دادستانی ویرجینیا نیز در بیانیه ای اعلام کرد: دونالد ترامپ مسئول اقدامات نژادپرستانه در آمریکاست زیرا رئیس جمهوری آمریکا مستقیما و به صراحت اقدامات نژادپرستان را محکوم نکرد.

گروه های سیاهپوست در آمریکا نیز به شدت از عدم محکومیت اقدامات سفیدپوستان افراطی در شارلوتسویل از سوی دونالد ترامپ انتقاد کردند. به گزارش تسنیم به نقل از پایگاه اطلاع رسانی کنگره، دو گروه بزرگ سیاهپوستان آمریکا ضمن اشاره به اظهاراتی که ترامپ در واکنش به اتفاقات شارلوتسویل داشته اعلام کردند: هر دو طرف، نظم و قانون... معادله غلط شما، واقعا تاسف برانگیز است. این سلطه طلبی کاخ سفید است که باید مورد سرزنش قرار گیرد. واقعا سخت است حامیان و طرفداران نفرت را از بین برد آن هم در شرایطی که آنها در بین استراتژیست های شما قرار دارند.

اشاره گروه های سیاهپوست ظاهرا به استیو بانون، استراتژیست ارشد کاخ سفید است که قبلا مدیر بریتبارت نیوز بوده است. بانون پیش از این بارها از سوی منتقدان ترامپ یک ملی گرای سفیدپوست افراطی خوانده شده است. نانسی پلوسی، رهبر اقلیت مجلس نمایندگان آمریکا نیز به شدت از بانون انتقاد کرده است.