ترامپ از رابطه با عربستان سه هدف را دنبال می کند

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هفتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا یازدهمین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

جهان عرب  و به همراه آن جمهوری اسلامی ایران هر دو به دنبال آن هستند که بدانند میان محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا و دیگر مقامات عالی رتبه امریکایی چه گذشته است. ناظران جدی در واشنگتن می گویند اطلاعاتی که در اختیار دارند از آن حکایت دارد که رئیس جمهوری جدید امریکا هیچ استراتژی روشنی ندارد، دلیل آن هم سیاست هایی است که در قبال خاورمیانه اتخاذ کرده است. آنها تاکید می کنند، آن چه از دیدارهای محمد بن سلمان و دیگر مقامات عربستانی با ترامپ و مقامات امریکایی برداشت می شود، حاکی از آن است که دولت جدید امریکا برای رویارویی با ایران طرح ریزی می کند و در صورتی که ایران بخواهد به طرح خصمانه اش علیه منافع امریکا و متحدانش در منطقه و جهان ادامه دهد، این برنامه را عملی خواهند کرد.

یکی از پژوهشگران جدی امریکایی که مدت هاست روی روابط کشورش با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی کار می کند، عربستان را کشوری سنی توصیف می کند از زمانی که دو جهان عرب و اسلام به سنی و شیعه تقسیم شدند و وارد درگیری های سیاسی و جنگ های غیرمستقیم با هم شدند.

وی می گوید که همکاری های نظامی و امنیتی کشورهای عربی مذکور با امریکا زمانی آغاز شدند که جیمی کارتر، رئیس جمهوری اسبق امریکا در سال 1979 گفت که «خلیج فارس» جزء منافع حیاتی کشورش است. این در سالی است که انقلاب اسلامی در ایران پیروز شد و از همان سال جنگ میان آن با امریکا شروع شد و هنوز هم خاتمه نیافته است. در آن دوره این کشورها تسهیلات نظامی و حمایت مالی به امریکا کردند تا امریکا به دفاع از کشورهای عربی این حوزه در برابر جنگ اتحاد جماهیر شوروی ادامه دهد. به موجب آن به حمایت از انقلابیون افغانی برخواستند که «آنها را مبارزان راه آزادی» علیه اشغالگری کمونیست بر کشورشان می نامیدند.

او همچنین می گوید که این کشورها خودشان به نیروی دریایی امریکایی کمک کردند تا از نفت کش ها در آب های خلیج فارس پشتیبانی کند. آنها همچنین مانع از آن شدند که ایران عراق را در جنگ 8 ساله بین 1980 تا 1988 شکست دهد. همچنین کمک کردند تا جنگ عراق علیه کویت پایان یابد و از نیروهای امریکایی در جنگ عراق و عملیات نظامی اش در افغانستان حمایت کردند، در آخرین حمله نظامی علیه داعش نیز آنها به کمک امریکا آمدند. همچنین بحرین میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی امریکا در چارچوب همین همکاری ها شد.

این پژوهشگر سپس می گوید: اما درباره امریکا، اقدام به مبادله مقادیر متنابهی اطلاعات مهم امنیتی بر سر تروریسم با این کشورها کرد. با وجود این که بعضی وقت ها با آنها اختلاف نظر پیدا می کرد یا اختلافاتی میان امریکا با این کشورهای سنی مذهب به ویژه بر سر جنگ اول عراق و تلاش اسرائیل و حکومت آن برای دخالت پیدا کرد. اعراب خلیج فارس شرکایی هستند که امریکا به حمایت آنها از منافع حیاتی اش، مثل آزادی رسیدن نفت، مبارزه با تروریسم و ممانعت از تسلط کشورهای دشمن بر منطقه اعتماد کرده است.

از این پژوهشگر امریکایی پرسیدم که آیا دونالد ترامپ قبل از انتخابش به سمت ریاست جمهوری همه این چیزها را می دانست؟ آیا الآن که چند ماهی است وارد کاخ سفید شده از این مسائل با خبر شده است؟  

پاسخ داد که نظرات ترامپ درباره کشورهای عربی خلیج فارس به روشنی متحول شده است. او در طول انتخابات ریاست جمهوری اش عربستان سعودی را «تحقیر» می کرد و رابطه با آن را یک طرفه می دانست که امریکا استفاده خیلی جزئی بر خلاف ریاض می برد. شاید ترامپ خیلی اطلاعات کمی درباره تاریخ روابط امنیتی میان امریکا و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس داشت. شاید این گونه وانمود می کرد تا بر میلیاردها دلاری که «پیمانکاران دفاعی» صرف اسلحه و مهمات گوناگون نظامی کرده اند، تمرکز نشود. اما به نظر می رسد که عزم خود را جزم کرده تا متحدان و شرکای امنیتی را وادار کند قراردادهای بیشتری را در این رابطه منعقد کنند و جلسات بیشتری در این رابطه برگزار کنند. باید در این رابطه سه معاون او، وزیر دفاع، جیمز متیس، وزیر امور خارجه اش، رکس تیلرسون و مک مستر، مشاور امنیت ملی اش به او کمک کنند تا بتواند خلیج فارس را خیلی خوب بشناسد. آنها شاید بخواهند درباره این موضوع با او بحث کنند تا بفهمند چگونه می شود با کشورهای عربی کار کرد، تا تصمیم به حمایت از آنها و اتخاذ تصمیم های جدید برای دفاع از منافع امریکا گرفته شود.

وی در پایان می گوید: خلاصه بگویم ترامپ می خواهد در سه مورد روابطش را با کشورهای عربی در خلیج فارس عمیق کند تا بتواند به طور جدی مشکلات امریکا را در راستای تامین منافعش حل کند. اول از همه رویارویی و مهار نفوذ ایران نه تنها در خلیج فارس بلکه در جهان عرب و جهان اسلام. دوم، «بسیج» این کشورها برای مبارزه با داعش. سوم مذاکره برای صلح میان اسرائیل و فلسطین.

ادامه دارد...