آن روزنامه دروغگو با اسم مسخره

روزبه آرش: در سپیده دم سوم فوریه 1943، یک میلیون آلمانی از رادیوی رژیم نازی آلمان این خبر را شنیدند: «زیر پرچم صلیب شکسته، برافراشته بر فراز ویرانه های شهر استالینگراد، آخرین نبرد صورت گرفت. امرای ارتش، افسران، درجه داران و سربازان شانه به شانه ایستادند و تا آخرین نفس جنگیدند. آنان بی هدف قربانی نشدند، آنان جان باختند تا آلمان زنده بماند.» این گزارش یک دروغ آشکار بود؛ واقعیت این بود که ارتش ششم آلمان نازی، در برابر قدرت برتر لشکریان شوروی تاب نیاورد و تسلیم شد. این رویداد هیتلر راخشمگین کرد و به فرمان او، این حقیقت کتمان شد. در آن سو رسانه های جهان اخبار درست را مخابره می کردند. این جنگی بود میان همه رسانه ها و رسانه های یک کشور. رسانه های شوروی بر یک عبارت تأکید می کردند: «رسانه های دروغگوی آلمانی»؛ جهان سعی داشت حقیقت مفقود شده را به آلمانی ها نشان دهد. حقیقتی که خیلی مواقع در رسانه ها گم می شود. 
هر جنگ حداقل در دو زمینه رخ می دهد: «میدان نبرد و اذهان عمومی مردم» در هر دو جبهه فرماندهانی که قادر به بهره گیری از ابزار کنترل و مدیریت انگاره های ذهنی باشند، می توانند دشمن را بفریبند و نیروهای خودی را در جبهه دفاع از اهداف خود سازماندهی کنند. جنگ میان رسانه ها همیشگی است. این جنگ از زمان روزنامه های زرد بریتانیایی در سال های 1890 که مدام یکدیگر را بر سر موضوعاتی عجیب و غریب و حتی خاله زنکی نقد می کردند، وجود داشت. دیلی تلگراف در سال 1895 نوشت: «خبر طلاق لرد نورتکلیف که آن روزنامه دروغگو با اسم مسخره دیلی تلگراف نوشته کاملا دروغ است. لرد نورتکلیف تنها اختلاف جزئی با همسرش دارد که شرح درست آن را اینجا می خواهید.» اما در دوران حرفه ای این جنگ بیشتر از نوع سرد است. کمتر پیش می آید که معروف ترین رسانه های جهان یکدیگر را خطاب کنند و مستقیما وارد جنگ لفظی و گرم شوند. رسانه ها بنا بر رعایت اخلاق حرفه ای هم که شده، ترجیح می دهند در اذهان عمومی مردم رقابت کنند نه اینکه میدان نبرد یکدیگر باشند. اما با این حال، باز هم پیش می آید که به صورت رودررو از خجالت هم در بیایند، خبرهای دروغ و اشتباهات یکدیگر را فاش کنند و بر سر یکدیگر بکوبند. سالیان اخیر و با ورود رسانه های اجتماعی راه برای چنین دعواهایی بازتر شده است. 
چرا ابوبکر البغدادی نمی میرد؟ 
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا دیروز با حمله به نیویورک تایمز کار آنها را «دستور کار بیمار» خواند. ترامپ معتقد است یکی از گزارش های این روزنامه تلاش های آمریکا را برای کشتن ابوبکر البغدادی، رهبر گروه تروریستی داعش، ناکام گذاشت. ترامپ در یک پیام توئیتری دراین باره نوشت: «نیویورک تایمز شکست خورده، تلاش آمریکا برای کشتن تحت تعقیب ترین تروریست جهان، ابوبکر البغدادی را بی ثمر گذاشت.» این اقدام ترامپ دفاعی بود از رسانه محبوبش فاکس نیوز. فاکس نیوز مصاحبه ای از ژنرال «تونی توماس» منتشر کرد. در آن مصاحبه رئیس فرماندهی عملیات ویژه نظامی آمریکا گفت که نیروهای آمریکایی پس از حمله سال 2015 میلادی که منجر به دریافت اطلاعاتی درباره داعش شد، بسیار به البغدادی نزدیک شدند. ژنرال توماس معتقد بود که نیروهای آمریکایی اطلاعات خوبی درباره مخفیگاه های رهبر داعش به دست آورده بودند اما متأسفانه این اطلاعات حدود یک هفته بعد در نیویورک تایمز فاش شد. نیویورک تایمز هم فاکس نیوز را به دروغگویی و شایعه پراکنی مداوم درباره ابوبکر البغدادی متهم کرده است. سخنگوی نیویورک تایمز گفت که ما از کاخ سفید می خواهیم توضیحات واضح و مبرهنی درباره این توئیت ارائه دهد. 
من بیشتر از ترامپ متنفرم
روس ها و ترامپ کاری کردند که در عرض 24ساعت دو روزنامه معروف و پرتیراژ آمریکا، نیویورک تایمز و واشنگتن پست حسابی از خجالت هم دربیایند. آدام گولدمن که سردبیر سابق هر دوی این روزنامه ها بود می گوید: «این بزرگ ترین جنگ رسانه ای تاریخ بود که به عمرم دیدم. دیگر تقریبا به حماسه ها پهلو می زند.» ماجرا بر سر ترامپ و روابطش با روسیه آغاز شد و به تعداد افرادی که در سخنرانی های ترامپ شرکت می کردند، کشیده شد. دو طرف مدام در توئیتر رسمی، یکدیگر را تگ کردند و به هم تکه انداختند. این جنگ طولانی مدت از سال 2015 تا همین اواخر ادامه پیدا کرد. عجیب بودن این دعوا بیشتر بر سر این بود که هر دو طرف موضعی ضد ترامپ داشتند اما هریک می خواستند نشان دهند که مواضع شدیدشان علیه ترامپ، درست تر از طرف دیگر است. 
دعوا در تمام صفحات
یکی از طولانی ترین دعواهای رسانه ای، به رسانه های دو کشور هند و پاکستان برمی گردد. سیاست، ورزش و سرگرمی هر صفحه ای را که باز کنید گوشه ای از این دعواها را می توانید پیدا کنید. نزدیک به ۷۰ سال از کشیده شدن خطی در میانه شبه قاره هند می گذرد اما مناقشات این منطقه حتی با آمدن و رفتن سیاستمداران لیبرال و محافظه کار و ناسیونالیست سر حل شدن ندارد. سال 2016، نزدیک به 100 کانال خبری در پاکستان وجود داشت و در آن سوی مرز هندی ها دو برابر این رسانه ها را دارند. جنگ رسانه ای بین این دو گروه به کلیشه هر روزه این رسانه ها بدل شده است. این جنگ دیگر فراتر از مرزهای سیاسی و دولت هاست و به زندگی روزمره شهروندان دو کشور وارد شده و فرهنگ جنگ در هر دو سو وجود دارد. هارون خلید، روزنامه نگار آزاد پاکستانی که در هافینگتن پست قلم می زند، می گوید: «سال 2008 را به خاطر دارم. روزنامه های دو کشور را ورق می زدم. پاکستانی نیوزپیپر، آوا، اردو اخبارات، دهلی نیوز، ایندیا تایمز و مرآتی؛ باورتان نمی شود در تمام صفحات این روزنامه ها جنگ بین دو کشور در جریان بود و مدام نام روزنامه آن طرفی برای تمسخر برده می شد.»