پایان نظام احزاب سنتی در فرانسه

دیپلماسی ایرانی - بهاره سلطانپور: حزب «جمهوری به پیش» به رهبری امانوئل ماکرون توانست در دور اول انتخابات پارلمانی فرانسه بیش از ۳۲ درصد آرا را کسب کند. رئیس جمهور جدید و جوان فرانسه دومین پیروزی بزرگ خود را کسب کرد، آن هم با حزبی تازه تأسیس که برای نخستین بار در انتخابات پارلمانی فرانسه شرکت کرده است. اینکه چه عواملی به این پیروزی های پی درپی یک رئیس جمهور جوان و یک حزب جدید منجر شده، محور گفت وگویی است با پیروز ایزدی، کارشناس مسائل اروپا:

فرانسه در سال 2017 تحولات سیاسی مهمی را تجربه کرد. شما سمت وسوی سیاسی این کشور بعد از انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی را چگونه ارزیابی می کنید؟

انتخابات ریاست جمهوری امسال در فرانسه از چند بعد تحولی بی سابقه در صحنه سیاسی این کشور به شمار می رود. نظام سنتی احزاب فرانسه دچار دگرگونی اساسی شد و دو حزب سوسیالیست و کمونیست، که در چند دهه گذشته در این کشور همیشه در صحنه سیاسی بودند هیچ یک نتوانستند در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به رقابت بپردازند و یک جنبش جدید به رهبری امانوئل ماکرون در سال 2016 تاسیس شد که توانست با کسب اکثریت آرا ریاست جمهوری را کسب کرده و در انتخابات مجلس هم بیشترین کرسی های پارلمان را به دست گیرد. این انتخابات در فرانسه تا حد زیادی بی سابقه بوده به دلیل آنکه نشان می دهد احزاب اصلی در فرانسه به خصوص سوسیالیست ها هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم در انتخابات مجلس به حاشیه رفتند.

ماکرون در زمانی که در دولت فرانسوا اولاند پست وزیر اقتصاد را بر عهده داشت از درمان و رشد اقتصاد فرانسه حرف زد. آیا رئیس جمهور جوان می تواند اقتصاد فرانسه را سر و سامان دهد؟

اقتصاد فرانسه دچار مشکلات ساختاری مزمن است که در بیکاری، رکود و عدم رونق اقتصادی نمود دارد. به هر حال یکی از اقدامات آقای ماکرون کاهش بیکاری است که در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری نیز وعده داده بود. او قصد دارد با تغییر در قانون کار و منعطف کردن آن، شرایطی را فراهم کند که جذب نیروی کار جدید در موسسات تولیدی آسان تر شود و کارفرماها بیشتر برای استخدام نیروی کار جدید تحریک شوند البته که این موضوع همیشه مورد مخالفت اتحادیه های کارگری قرار داشته است. حال با پیروزی قاطع حزب ماکرون در مجلس شاید این موضوع به راحتی حل و فصل شود اما از دید مردم ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد.

حزب «جمهوری به پیش» یک حزب تازه تاسیس در این کشور است. این حزب توانست در انتخابات پارلمانی با حزب متحد خود از 577 کرسی مجلس بیش از 400 کرسی را به خود اختصاص دهد. شما اقدامات این حزب را چگونه ارزیابی می کنید؟

این حزب با چهره های جدید وارد صحنه انتخاباتی و پارلمانی فرانسه شد؛ نیروهایی که بیشتر از جامعه مدنی و تعداد اندکی از جناح های میانه احزاب سوسیالیست و کمونیست بودند که به این جنبش پیوستند. البته تمام این افراد زیر سایه آقای ماکرون وارد این صحنه شدند به طوری که در پوسترهای تبلیغاتی این افراد عکس ماکرون نیز در کنار عکس آنها دیده می شد. رای دهندگان فرانسوی در واقع باید بین ملاحظات ملی و ملاحظات سنتی یکی را انتخاب می کردند؛ ملاحظات ملی موجی بود که ماکرون بتواند سیاست های خود را پیش ببرد و در مجلس با موانع رو به رو نباشد. برخی از شهروندان نیز به دلیل ملاحظات سنتی به کسانی رای دادند که دارای عقیده سنتی بودند و این افراد در چند دوره متوالی از یک حوزه انتخاباتی نماینده بودند و مردم با آنها آشنایی بیشتری داشتند. اما در انتخابات اخیر مردم نشان دادند قصد کمک به ماکرون برای اجرای سیاست های وی را دارند.

پس به عقیده جنابعالی بسیاری از احزاب معروف در انتخابات ریاست جمهوری این کشور کمک کردند تا حزب تازه تاسیس ماکرون پیروز شود؟

کمک به معنای اساسی نه. اما بسیاری از این افراد از احزاب خود ( سوسیالیست و کمونیست ) جدا شدند و به حزب «جمهوری به پیش» پیوستند. اما بقیه احزاب کاندیدا معرفی کردند که آنها نیز پیروز نشدند.

چرا حزب سوسیالیست این بار نتوانست جایگاه خود را در کشور تثبیت کند؟

فرانسو اولاند رئیس جمهور فعلی فرانسه از حزب سوسیالیست نتوانست وعده انتخاباتی خود را در خصوص کاهش بیکاری و بهبود وضعیت اقتصاد، قدرت خرید مردم، وضعیت معیشت و ایجاد رونق برای اقتصاد کشور، به خوبی محقق کند. به همین علت از محبوبیت وی کاسته شد در نتیجه اعتماد عمومی مردم نسبت به نخبگان سیاسی حاکم از دست رفت و همه در فرانسه به دنبال تغییر و روی کار آمدن نسل جدید با چهره های جدید در سیاست بودند و این امر تنها توسط آقای ماکرون امکان پذیر بود.

آینده روابط تهران - پاریس با توجه به انتخاب مجدد حسن روحانی در ایران و ماکرون در فرانسه را چگونه ارزیابی می کنید؟

با توجه به این که آقای ماکرون رویکردی اقتصادی دارد و برای او بازاری مثل ایران بسیار مهم دارای اهمیت است، می توان امیدوار به توسعه روابط بود. همکاری و مبادلات اقتصادی با ایران برای فرانسه باعث ایجاد اشتغالزایی می شود. در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی که مشکل دو کشور است نیز همکاری هایی می تواند به وجود آید. در ایران به ویژه بعد از دوران پسابرجام و برداشته شدن تحریم ها زمینه لازم برای بسط و گسترش این همکاری ها فراهم شده است البته مشکلاتی در زمینه مسائل بانکی هنوز وجود دارد که باید به دنبال راه حل آن بود.

فرانسه بارها مورد حملات تروریستی گروه داعش قرار گرفته است. با توجه به تغییراتی که در دستگاه اجرایی و قانونگذاری به وجود آمده و این دو دستگاه نهاد از لحاظ عقیدتی بیشتر به هم نزدیک شدند، به نظر شما سیاستمداران فرانسوی در مقابل این حملات چه سیاست های واحدی را به کار می گیرند؟

مبارزه با تروریسم نیازمند اقدام ها ریشه ای است، نیازمند اینکه دریابند نیروهای تروریست از کجا تامین می شوند و چه دولت هایی به صورت مستقیم و غیرمستقیم به این نیروها کمک می کنند. اگر فرانسه بخواهد در مقابل تروریست ها به صورت جدی ایستادگی کند باید روابط خود را با بعضی از کشورها تغییر دهد و ملاحظات اقتصادی که با این کشورها دارد را کنار بگذارد و مسئله مبارزه با تروریسم را در اولویت سیاست خارجی خود قرار دهد.