خروج ترامپ از کلوپ جهان سبز

روزبه آرش: دوست دارد مخالفت کند. تمام آنچه تا کنون به دست آمده را از بین ببرد حتی اگر به ضرر خودش و مردمش باشد. این رئیس جمهوری است که برای به کرسی نشاندن خودش، پا روی منافع خود می گذارد. او آینده را فدا می کند و موافقشانش را تبدیل به سرسخت ترین مخالفانش می کند. او دونالد ترامپ است کسی که جهان سبز را ترسانده است. او دیروز گفت: «براساس تعهداتم و برای حفاظت از آمریکا اعلام میکنم که ایالات متحده از توافقنامه آب و هوایی پاریس خارج می شود.» اما او رئیس جمهوری است مغضوب که گویی تعهد داده است تمام دستاوردهای رئیس جمهور محبوب پیشین را زیر پا له می کند. او مخالف تمام توافق ها و دستاوردهای پیشین است. چه این دستاورد توافقی تجاری با همسایگان باشد، چه توافقی هسته ای برای امنیت بخشی از جهان و چه توافقی آب و هوایی برای نجات زمین. دسامبر 2015 خبرگزاری های جهان یک خروجی امیدبخش از پاریس مخابره می کردند: توافق بین المللی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی. اما دیروز این توافق، خروج پرچمدار اصلی اش ایالات متحده را به خود دید. دونالد ترامپ فرمانی را صادر کرد که تعهدات به جهان سبز را زیر پا می گذارد و چرخه مصرف کربن را ادامه خواهد داد. چرخه ای که اکوسیستم کره زمین را خفه کرده اما برای ترامپ تنها مساله مهم، مخالفت است.

ترامپ بارها از توافق آب وهوایی پاریس انتقاد کرده و آن را مانع برنامه های صنعتی خود دانسته بود. نخستین توافق بین المللی برای مقابله با تغییرات آب وهوایی در دسامبر 2015 در پاریس، پایتخت فرانسه به امضای نمایندگان نزدیک به 200 کشور دنیا رسید و سال گذشته میلادی پس از پیوستن آمریکا و چین به آن، مرحله اجرا درآمد. این توافق با هدف جلوگیری از افزایش دمای کره زمین بیش از دو درجه سلسیوس در قرن جاری میلادی منعقد شده است؛ موضوعی که بی توجهی به آن می تواند به ذوب شدن یخچال های طبیعی، ایجاد سیلاب ها و تغییرات آب وهوایی شدید در آینده نزدیک منجر شود. حال اما با روی کارآمدن دولت ترامپ، این توافق هم مانند بسیاری از دیگر توافق های بین المللی که آمریکا در آنها مشارکت داشته، در معرض خطر قرار گرفته است. ترامپ اخیرا با یک دستور اجرایی جدید، محدودیت های زیست محیطی اعمال شده در دولت پیشین آمریکا برای مقابله با تغییرات جوی را لغو کرده بود. ازجمله بخش های این فرمان می توان به لغو طرح تولید برق پاک اشاره کرد که یکی از گام های مهم دولت اوباما برای مهار میزان تولید کربن به شمار می رفت. ترامپ در لایحه بودجه پیشنهادی برای سال 2018، بودجه آژانس حفاظت از محیط زیست را 31 درصد- معادل دو میلیارد و 600 میلین دلار - کاهش داده و مشارکت در برنامه های زیست محیطی بین المللی را به شدت محدود کرده است. اما رفتار و گفتار او در تناقض کامل است: «به عنوان کسی که عمیقا به محیط زیست اهمیت میدهم نمیتوانم با وجدان راحت از توافقی حمایت کنم که برای امریکا یک تنبیه باشد.» ترامپ کشورش را وارد چرخه استفاده بیشتر از کربن کرده اما ادعا می کند: «امریکا تحت مدیریت ترامپ همچنان به عنوان یکی از تمیزترین و سازگارترین کشورها با محیط زیست بر روی کره زمین ادامه خواهد داد.»

مساله تغییرات آب و هوایی برای ترامپ به نظر اما شوخی است. او چندین بار این مشکلات را به دروغ پردازی رسانه ها و چینی ها ارتباط داده است. استفان والت نظریه پرداز آمریکایی اما این طرز نگاه را با شوخی زیبایی توئیت کرد: « طرح سری ترامپ برای خاورمیانه: منطقه آنقدر داغ شود که کسی نتواند در آن زندگی کند. مشکل حل شد!» تغییرات آب وهوایی تازه آغاز شده اما تغییرات آن به وضوح شدید و غیرقابل کنترل است. تغییرات الگوی بارش، خشکسالی از یک سو و سیل از سوی دیگر، بالارفتن دمای زمین، بالارفتن سطح آب دریاها و ذوب شدن یخ های قطبی. این واقعیاتی هستند که ایلان ماسک به آنها اشاره می کند. ایلان ماسک سی وهشتمین فرد ثرمند جهان، پانزدهمین ثروتمند حوزه تکنولوژی و مدیرعامل شرکت تسلا است. او تنها مدیرعامل سیلیکون ولی بود که از ترامپ حمایت کرد و به پاس این حمایت در هیات مشاوران ترامپ قرار گرفت. او در توییتر نوشت: «هیات مشاوران را ترک میکنم. تغییرات اقلیمی واقعی است. ترک کردن توافق پاریس برای امریکا یا دنیا خوب نیست.»

لجباری ترامپ فقط از بین بردن یک توافق نیست بلکه نابوی یک اجماع است. اجماعی که باراک اوباما برای به وجود آمدن آن تلاش زیادی کرده بود. اوباما در واکنش به صحبت های ترامپ گفت: « با وجود غیبت رهبری امریکا ، حتی با وجودی که این مدیریت به معدود کشورهایی پیوست که آینده را پس میزنند. من اطمینان دارم شهرهای ما ، ایالت های ما و مشاغل ما در این مسیر گام های بلندی برمیدارند و برای محافظت از کره زمین برای نسل های آینده کمک خواهند کرد»

  اما آیا حرکت های مردمی بدون حمایت دولت ها امکان پذیر است؟ لئوناردو دی کاپریو بازیگر سرشناس هالیوود که تلاش های محیط زیستی او سال هاست زبانزد است در توییتر نوشت: « آینده زندگی در سیاره ما مورد تهدید قرار گرفته. زمین بیش از گذشته در خطر است.» او از حرکت ترامپ ناامید است. جهان از این واقعه ناامید است. رامون مندز رئیس سازمان سیاست های آب و هوایی اروگوئه می گوید: « از میان تمام سیاست های عجیب و غریب ترامپ، این یکی می تواند بیش از بقیه مخرب باشد و عواقبی بسیار طولانی برای تمام جهان خواهد داشت. اگر کشوری مانند آمریکا که دومین تولیدکننده گازهای گلخانه ای پس از چین است، بخواهد پایبندی خود به قرارداد پاریس را لغو کند، در آن صورت این قرارداد عملا شکست خواهد خورد؛ زیرا این مسئله باعث می شود دیگر کشورها نیز نتوانند در برابر جاه طلبی های خود مقاومت کنند.»

ترامپ دیروز گفت: « برای حمایت از شهروندان امریکایی از توافق پاریس خارج میشویم. ما از این توافق خارج میشویم اما مذاکرات جدیدی را شروع میکنیم تا ببینیم میتوانیم به توافق دیگری (در این رابطه) برسیم!» امانوئل ماکرون اما بلافاصله پس از این صحبت ها در گفت وگویی تلفنی با ترامپ گفت: «چیزی برای مذاکره وجود ندارد. شما از کلوپ خارج شدید.» آمریکا از کلوپ خارج شده است اما چه این کلوپ به دست چه کسی خواهد افتاد؟ چینی ها لبخندزنان از گوشه ای بیرون می آیند.  آنها بسیار مشتاقند تا برای رسیدن به منافع درازمدت خود، تاج پادشاهی در جهان سبز را روی سر بگذارند و به قول ژی ژنهایو، رئیس تیم مذاکره کننده چینی در مذاکرات تغییرات آب وهوایی، سیاست چین، رویکرد انتظار و تماشا است تا در صورت امکان خلأ رهبری جهانی در جهان سبز، برعهده گرفته شود. خلایی که حالا دونالد ترامپ به دست خودش به وجود آورده است.