درباره پیروزی بزرگ ایران بر قطر

بزرگترین میدان گازی جهان که در دولت گذشته به تسخیر قطر درآمد، دوباره سهم ایران را پس داد و برداشت ایران از پارس جنوبی به قطر رسید.

 

به گزارش ایسنا، روزنامه «شهروند» در این رابطه نوشته است: بزرگترین میدان گازی جهان دوباره به دست ایران افتاد و امروز بیژن زنگنه وزیر نفت و حسن روحانی رئیس جمهوری در عسلویه حاضر شده اند تا پنج فاز مهم و کلیدی پارس جنوبی را به بهره برداری برسانند.

 

این موضوع در شرایطی رخ می دهد که ثروت عظیم پارس جنوبی در سال های دولت نهم و دهم به دست شریک عرب ایران یعنی قطر افتاد. دولت اصلاحات در آخرین سال فعالیت خود توانست ایران را معادل شریک عربش قطر از گنجینه پارس جنوبی بهره مند کند اما با تحویل ساختمان پاستور به محمود احمدی نژاد این ثروت کلان کم کم از دست ایران خارج شد و قطر میزان برداشت خود از بزرگترین میدان گازی جهان را به دوبرابر ایران رساند.

 

این مسأله در حالی رخ داد که تحریم درهای جدیدترین فناوری استخراج نفت و گاز و سرمایه گذاری خارجی را روی ایران بست و شریک ایران از این فرصت استفاده کرده و با سرمایه گذاری غول های نفتی جهان توانست به سرعت ذخایر عظیم این میدان را به نفع خود مصادره کند. حالا اجرای برجام ثروت پارس جنوبی را به ایران برگردانده است. با این حال، کارزار انتخابات رسانه های منتقد دولت را به واکنش واداشته است و آنها مدعی شده اند دولت گذشته فازهای پارس جنوبی را با پیشرفت بالایی تحویل دولت روحانی داده است که البته این مسأله ازسوی کارشناسان ارشد نفتی رد می شود.

 

نرسی قربان تحلیلگر ارشد انرژی در این باره به «شهروند» می گوید: این ادعا کاملا غیرکارشناسی است و احمدی نژاد وعده داده بود پروژه های پارس جنوبی را ظرف ٣٥ ماه تحویل دهد اما چه شد که تحویل آن پروژه ها تا امروز انجام نشد؟! این پرسشی است که خود مردم بهتر قضاوت می کنند.

 

محمود خاقانی دیگر تحلیگر ارشد انرژی هم با رد ادعای رسانه های مخالف دولت به «شهروند» می گوید: چگونه است که دولت گذشته پروژه های ناتمام عمرانی را افتتاح کرد اما از پروژه های پارس جنوبی که به زعم ادعاهای غیرکارشناسی، پیشرفت بالایی داشته، غافل بوده و آن را افتتاح نکرده است؟ همین مسأله گواه نادرست بودن ادعاهای افرادی است که با اهداف انتخاباتی مسائل غیرکارشناسی عنوان می کنند.

 

بزرگترین میدان گازی جهان دوباره به ایران رسید

 

صنعت نفت و گاز کشورمان امروز یک جشن ملی خواهد داشت؛ آن هم با افتتاح همزمان ٥ فاز از میدان گازی پارس جنوبی. با افتتاح این فازها، برای نخستین بار ایران در برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی از قطر پیشی می گیرد. فازهایی که تولید گاز شیرین، میعانات گازی، گازمایع و اتان کشورمان از این میدان مشترک با قطر را ١٥٠ میلیون مترمکعب در روز افزایش می دهد و حالا بعد از سال ها انتظار، ایران در برداشت از این میادین از قطر جلو می زند.

 

درحالی امروز فازهای ١٧، ١٨، ١٩، ٢٠ و ٢١ پارس جنوبی با حضور رئیس جمهوری و وزیر نفت افتتاح می شود که این رویداد را باید افتتاح بزرگترین طرح صنعتی تاریخ کشور دانست. ارزش این پروژه ها حدود ٢٠ میلیارد دلار برآورد می شود.

 

ایران یک بار در سال ٨٤ و پیش از این که تحریم ها تشدید شود، در زمینه تولید از میدان مشترک پارس جنوبی به قطر رسید، البته نتوانست از این کشور پیشی بگیرد و پس از آن دوباره از قطری ها عقب افتاد. به گونه ای که در سال ٩٢ و همزمان با آغاز به کار دولت یازدهم، قطر دوبرابر ایران از این مخزن گاز برداشت می کرد.

 

این موضوعی است که چند هفته پیش وزیر نفت هم درحاشیه بازدید از فازهای پارس جنوبی درعسلویه مطرح و عنوان کرد که امسال ، سال خوبی برای ایران خواهد بود و می توانیم در زمینه تولید از میدان مشترک پارس جنوبی از قطر پیش بیفتیم.

 

بیژن نامدار زنگنه عنوان کرده بود که ما یک بار در سال ٨٤ به قطر رسیدیم اما پس از آن عقب افتادیم و آنها ٢برابر ما تولید کردند اما امسال امیدواریم که بتوانیم از قطر جلو بزنیم.

 

وزیر نفت سال ٩٦ را سال استثنایی عنوان و تأکید کرده بود که امسال طرح هایی در پارس جنوبی افتتاح می شود که ارزش آنها نزدیک به ٢٠ میلیارد دلار است.

 

ارزش ١٩ میلیارد دلاری محصولات تولیدی

 

ارزش محصولات تولیدی ٥ فاز ١٧، ١٨، ١٩، ٢٠ و ٢١ پارس جنوبی معادل ١٩ میلیارد دلار در سال است.

 

سال ٩٢ یعنی زمانی که دولت یازدهم سکان صنعت نفت کشور را در دست گرفت و تحت تأثیر تحریم ها قرار داشت، از این میدان روزانه ٢٨٠ میلیون مترمکعب گاز غنی برداشت می شد، اما با مدیریتی که دراین زمینه اعمال شد و با تحقق برجام، حالا شاهد جبران عقب ماندگی کشورمان از قطر هستیم. از این پس، ایران می تواند بیش از ٥٧٠ میلیون مترمکعب در روز از این میدان مشترک گاز طبیعی برداشت کند.

 

این درحالی است که افتتاح و راه اندازی یک فاز پارس جنوبی، ١,٥ تا ٢ درصد در تولید ناخالص ملی اثر می گذارد.

 

با افتتاح فازهای جدید چه تحولاتی رخ می دهد؟

 

به گفته محمد چلیپا، مجری طرح توسعه فازهای ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی در این فازها از ۵۰ میلیون مترمکعب گاز، ۴۵ میلیون صادر خواهد شد. همچنین علیرضا عبادی، مجری طرح توسعه فاز ۲۰ و ۲۱ پارس جنوبی نیز پیش از گفته بود که با افتتاح کامل این فازها روزانه ۲۷۵۰ تن اتان به عنوان خوراک پتروشیمی های منطقه تأمین خواهد شد.

 

در همین حال به گفته علی کاردر، معاون وزیر نفت توسعه کامل پارس جنوبی گام مهمی در تکمیل زنجیره ارزش محصولات هیدروکربوری، تقویت صنایع پایین دستی، تولید منابع اولیه مورد نیاز در صنایع کشور، صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا در بازارهای بین المللی و ایجاد ظرفیت های جدید شغلی گوناگون در سطح کشور است.

 

اما در حالی امروز درعسلویه بزرگترین طرح صنعتی تاریخ ایران مورد بهره برداری قرار می گیرد که برخی از رسانه ها و منتقدان دولت شائبه انتخاباتی بودن افتتاح پنج فاز پارس جنوبی را مطرح کرده اند. درهمین رابطه، برخی رسانه ها و منتقدان دولت این گونه عنوان کردند که حسن روحانی پروژه هایی را افتتاح می کند که بخش اعظم سرمایه گذاری آنها در دولت قبل انجام شده است و افتتاح این پروژه ها یک شائبه انتخاباتی تلقی شد.

 

وعده احمدی نژاد محقق نشد

 

نرسی قربان کارشناس انرژی در پاسخ به اظهارات مطرح شده، می گوید: آقای احمدی نژاد در دولت دهم وعده کرده بود که پروژه های پارس جنوبی را در مدت ٣٥ماه به اتمام می رساند، اما این وعده محقق نشد و کار به دولت یازدهم موکول شد. امروز شاهد این هستیم که این پروژه ها بعد از ٧ سال به افتتاح می رسد.

 

او با بیان این که افتتاح پروژه های نفتی به طور میانگین ٣ساله زمان نیاز دارد اما این مدت در ایران ٤ الی ٥ سال است، گفت: این ادعای برخی از منتقدان دولت که عملیات اجرایی این پروژه ها در دولت دهم انجام شده، کاملا غیرکارشناسی است؛ چه بسا تعدادی از فاز های پارس جنوبی که افتتاح آن به نام دولت دهم به ثبت رسیده، در دولت اصلاحات آغاز شده بود.

 

کار را که کرد؟

 

«کار را که کرد؟ آن که تمام کرد»؛ این بخشی از اظهارات محمود خاقانی کارشناس انرژی در گفت وگو با «شهروند» است که در ادامه آن گفت: دولت دهم در سال پایانی فعالیت خود بسیاری ازپروژه های عمرانی را با وجود نیمه تمام بودنشان به افتتاح رساند تا این طرح ها را به نام خود به ثبت برساند، اما سوال اینجاست که چرا این کار را برای فازهای پارس جنوبی انجام نداد؟ پاسخش بسیار ساده است؛ چراکه میزان ناچیز پیشروی این پروژه ها، امکان طرح چنین ادعایی ناممکن ساخته بود.

 

او در ادامه گفت: در دولت قبل شعاری تحت عنوان خودکفایی در تولید بر سرزبان ها جاری شد و میلیاردها دلار صرف دستیابی به این شعار شد. کار به جایی رسید که برخی از مدیران پروژه ها استانداردهای تعریف شده در تجهیزات نفتی را زیر پا گذاشتند و دست به تولید و خرید وسایلی کردند که استاندارد لازم برخوردار نبودند یا طول عمرشان بسیار پایین بود.

 

این کارشناس مسائل انرژی با بیان این که دولت یازدهم به ناچار تجهیزات جدیدی را جایگزین بسیاری از تجهیزات نصب شده در دولت قبل کرد، گفت: این مسأله درشرایطی هزینه افتتاح پروژه ها را بشدت افزایش می داد که به دلیل تحریم ها، درآمدهای نفتی ایران بشدت کاهش پیدا کرده و تأمین منابع ارزی برای دولت سخت شده بود.

 

او افزود: نمی توان انکار کرد که در دولت نهم نهالی که در دولت اصلاحات کاشته شده بود، میوه داد اما در این دولت نهال دیگری جایگزین آن نشد و اثرات این خشکسالی در سال های پایانی دولت دهم نمایان شد و در دولت یازدهم به اوج خود رسید. خاقانی با بیان این که هنوز درحال دادن هزینه های فرو ریختن اقتصاد در دو دولت گذشته هستیم، ادامه داد: وضع تولید نفتی و صادرات آن نشان می دهد که ما درمسیر درستی قرار گرفته ایم، ولی بازیافت وضع اقتصادی ما به کندی صورت می گیرد.

 

افزایش هزینه های جاری دولت از دیگر نکات مورد انتقاد این کارشناس انرژی بود که در رابطه با آن، گفت: در دولت دهم تعداد پرسنل وزارت نفت از ٧٠ هزار نفر به ٢٣٠ هزار نفر افزایش پیدا کرد و کسانی بر سر کار آمدند که هیچ تخحصی دراین رابطه نداشتند. افزایش بی ضابطه کارمندان دولت و پرداخت یارانه نقدی امکان پرداختن به پروژه های عمرانی را از دولت یازدهم سلب کرد. همین مسأله مدت زمان افتتاح پروژه های نفتی ازجمله فازهای پارس جنوبی را بشدت افزایش داد. وزیر نفت در آغاز به کار دولت یازدهم قول داده بود که تا پایان این دولت، تولید گاز ایران در پارس جنوبی از قطر پیشی بگیرد و حالا پارس جنوبی آینه ای تمام نما از تحقق وعده های دولت یازدهم است.