مذاکره برای نجات نفتا

دیپلماسی ایرانی: بحث برسر آثار و آینده قرارداد تجاری نفتا به محل مشاجره ای بین مکزیک و ایالات متحده از زمان حضور دونالد ترامپ در دفتر ریاست جمهوری، تبدیل شده است. نقاط بالقوه روشن و جزئیات تیره ای درباره مذاکرات دوباره نفتا وجود داشت اما هم اکنون روشن شده است که این قرارداد واقعا آینده ای ندارد.

ویلبر راس، وزیربازرگانی آمریکا 8 مارس در مصاحبه با بلومبرگ گفت: «ما در سازمان توسعه تجارت در مراحل اولیه هستیم. این فرایند به اصطلاح سریعی است. این فرآیند به طبع خود در نقطه شروع است و قبل از این که اتفاقی جدی بیفتد، به چند ماه کار نیاز دارد. بنابراین شما سال جاری درباره بخش آخر صحبت می کنید پیش از این که مذاکرات واقعی جریان پیدا کند. فکر می کنم امیدوارانه مذاکرات بیش از یک سال طول نکشد. اما این که چه مدت تا اجرا و اصلاح آن زمان باقی است، سوالی کاملا متفاوت است.»

راس که به نظر به دنبال سرعت بخشیدن به جدول زمانی است، روز جمعه در کنفرانس خبری مشترک با ایلدفنسو گواخاردو، وزیر اقتصاد مکزیک گفت: «ما در حال حاضر در مراحل بسیار اولیه هستیم.» مطابق قانون ایالات متحده دولت ملزم است که 90 روز پیش از امضای یک توافقنامه تجاری جدید، کنگره را در جریان قرار دهد. راس در این باره گفت: «من می خواستم که در مدت چند هفته آینده کنگره را در جریان بگذارم.»

گواخاردو این مذاکرات را سه طرفه می داند که کانادا نیز بخشی از آن است. او اعلام کرد که مکزیک آماده خواهد بود تا مذاکرات در پایان ماه مه آغاز شود. برای مکزیک، زمان آغاز و مدت مذاکرت نفتا ـ که می تواند سال ها به طول بی انجامد ـ بیشتر از یک مساله صرفا لجستیکی است. روبرتو سیمون، تحلیلگر سیاسی حوزه آمریکای لاتین در گفتگو با بیزنس اینسایدر در ماه فوریه گفت: «سناریویی ویژه برای نگرانی های مکزیک وجود دارد. چرا که با طولانی شدن مذاکرات و دوره ای بلندمدت از عدم قطعیت، مشخص نیست که نتایج در انتهای راه چه خواهد بود.» سیمون ادامه داد: «این عدم قطعیت می تواند تا انتخابات سال 2018 طول بکشد. زمانی که در آن نفتا قطعا به موضوعی داغ در مبارزات انتخاباتی تبدیل خواهد شد. این مساله قطعا به مذاکرات حاضر شکل ویژه ای خواهد داد که من فکر می کنم برای هردو کشور مضر خواهد بود.»

ظهور ترامپ و به قدرت رسیدن او در آمریکا با قدرت نمایی در برابر مکزیکی ها، صحنه سیاسی همسایه جنوبی را سرشار از خشم کرده است. انریکه پنیا نیتو، رئیس جمهور فعلی مکزیک، در ترکیبی از فساد عمیق، عملکرد ضعیف اقتصادی و افزایش خشونت و نارضایتی عمومی از او و حزبش، با سقوط تاریخی محبوبیت خود در ماه های اخیر مواجه است.

درحالی که احزاب مختلف سیاسی مکزیک در واکنش به حملات ترامپ همبستگی خود با رئیس جمهور را اعلام کرده اند، اما مکزیکی ها از پاسخ دولت خود به ترامپ ناراضی هستند. این مساله به افزایش محبوبیت نامزد چپ گرای انتخابات ریاست جمهوری آندرس مانوئل لوپز اوبرادور منجر شده است. لوپز به ترامپ به دیده توبیخ می نگرد و قصد دفاع از منافع مکزیک را دارد ضمن این که از پشتیبانی پنا نیتو و اسلاف او برخوردار است.

در نظرسنجی اولیه ماه دسامبر، لوپز اوبرادور با 31 درصد محبوبیت در صدر قرار دارد پس از او مارگاریتا زاوالا نامزد حزب PAN و همسر فلیپه کالدرون رئیس جمهور سابق با 19درصد محبوبیت ایستاده است. جالب است که اوپز اوبرادور با 37 درصد در فهرست تنفر از نامزدها نیز در صدر است. لوپز در نظرسنجی های یک سال اخیر رفته رفته از سایر نامزدها پیشی گرفت.

سیمون در این رابطه به بیزنس اینسایدر گفت: «لوپز اوبدادور پیشتاز است و نظرسنجی ها در حال حاضر نشان می دهند که مکزیکی ها او را به عنوان بهترین فرد برای مقابله با دونالد ترامپ می بینند. اما حتی اگر او انتخاب نشود، مقابله با ترامپ مساله ای است که حتی به احزاب میانه رو و دست راستی نیز فشار وارد می کند چه برسد به نامزدهایی دست چپی و با مواضع افراطی تر. چرا که رئیس جمهور بعدی باید پاسخگوی مطالبات رای دهندگان باشد.»

امکان طولانی شدن مذاکرات چالشی برای دولت فعلی مکزیک است. افزیش محبوبیت لوپز همراه با تندروی های دولت ترامپ ممکن است پنا نیتو را در فشار گذاشته تا با اتخاد تصمیمی بد به معامله ای ناقض تن بدهد. سیمون می گوید: «خطر دیگری وجود دارد و آن این است که بیایید فرض کنیم که ترامپ واقعا بسیار سخت بگیرید و سپس در پایان، پنا نیتو تصمیم بگیرد که بگوید «خب می دانید چیست بیایید قراردادی امضا کنیم هرچقدر هم که این قرارداد در جاهایی برضد منافع مکزیک باشد.» در این صورت دریافت مکزیکی ها این خواهد بود که معامله ای نامشروع توسط یک رئیس جمهور منفور و متهم به فساد به امضا رسیده است.»

سیمون ادامه می دهد: «در این صورت قراردادی توسط پنا نیتو امضا شده است که رئیس جمهور بعدی به آن به عنوان تله ای برای مکزیک نگاه می کند. با این اوصاف عدم قطعیت پایان نمی یابد و سوخت خشم ضد دولتی در مکزیک بیشتر و بیشتر می شود.»

مکزیک تاکنون نشان داده است که امکان مذاکره مجدد بر سر چند مساله باز است. گواخاردو در مصاحبه با بلومبرگ به سن معامله نفتا اشاره کرد و گفت تکامل بخش انرژی در زمان معامله اول بسته شد اما در سال 2013 با بازگشت سرمایه گذاری خارجی و رشد صنایع الکترونیک و مخابرات درباره آن تجدید نظر شد. راس نیز تاکید کرد که «اقتصاد ما از زمانی که وارد این معامله شده ایم تا کنون بسیار تغییر کرده است. آمریکا دهه ها است که در جنگ تجاری است. طرف های معامله نفتا می دانند که باید به دنبال سازش در مذاکره باشند و اقدامات تلافی جویانه چاره ساز نیست.»

مکزیک معاملات خود با اتحادیه اروپا، چین و سایر کشورها آمریکای لاتین را آغاز کرده است اگرچه حجم آنها در مقایسه با نفتا چندان قابل توجه نیست. وقتی از گواخاردو درباره آینده پرسیده شد او گفت: «بیاید منتظر بمانیم و امیدوار باشیم که این گفتگوها برای سه طرف درگیر سازنده باشد.»

منبع: بیزنس اینسایدر/ مترجم: روزبه آرش