نظامیان بریتانیا از اظهارات ضد ایرانی ترامپ نگرانند

نویسنده: جیمی مریل

دیپلماسی ایرانی: ناوگانی از کشتی های جنگی سه کشور آمریکا، فرانسه و بریتانیا به رهبری نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا در حال آماده سازی خود برای برگزاری یک مانور نظامی مشترک در خلیج فارس هستند. این مانور شامل یک «رویارویی شبیه سازی شده با ایران» در خلیج فارس نیز می شود. آماده سازی برای این مانور دریایی نیز در بحبوحه اختلافات دائمی با نیروی دریایی ایران و شعارهای جنگ طلبانه دولت جدید ترامپ علیه این کشور صورت می گیرد.

این مانور دریایی سه جانبه که از هفته آتی آغاز می شود از مدتی پیش برنامه ریزی شده است اما از زمان رود دونالد ترامپ به کاخ سفید، این نخستین بار خواهد بود که دولت وی همراه با بریتانیا ناوگان نظامی بزرگی از نیروهای دریایی خود را به خلیج فارس اعزام می کنند. تعدادی از کشتی های جنگی نیروی دریایی ایالات متحده که در این مانور حضور دارند در ماه های اخیر درگیری هایی را با نیروهای دریایی ایران در خلیج فارس داشته اند؛ برای مثال ناوشکن آمریکایی «یو اس اس ماهان» در اوایل ماه جاری در تقابل با چهار قایق تندروی ایرانی قرار گرفت و در نهایت چند تیر اخطار را به سوی این قایق های تندرو گشت زنی ایران شلیک کرد.

مانور نظامی مشترک آمریکا، فرانسه و بریتانیا در خلیج فارس که با نام «تمرین سه گانه متحد» برگزار خواهد شد، شامل ناوشکن های بریتانیایی «اچ ام اس دیرینگ» و ناو بالگرد بر (HMS Ocean)، ناوهای جنگی آمریکایی «یواس اس ماهان» و «یو اس اس هاپر» و همچنن ناوچه های ضدهوایی فرانسوی «اف اس فوربین» می شود. بریتانیا هدف از برگزاری این مانور در خلیج فارس را نمایش «قوه بازدارندگی و تضمین امنیت» دانسته است.

دریادار «لرد وست»، رئیس سابق نیروهای دریایی بریتانیا درباره این مانور به پایگاه خبری «میدل ایست آی» گفت که زمان برگزاری این مانور مشترک دریایی نگران کننده است و فرماندهان نظامی از بالاگرفتن تنش ها در منطقه پس از قدرت گرفتن ترامپ و اظهارات وی به دقت آگاه هستند. این دریاسالار که در خلال جنگ 1982 فالکلند ناو «اچ ام اس آدرنت» را از دست داد، در ادامه افزود: «شکی نیست که تنش ها در حال افزایش است و اظهارات نسنجیده و سطحی ترامپ موجب تشدید این وضعیت می شود. من شخصاً معتقدم که توافق هسته ای ایران، توافق خوبی است که ایران را از توسعه تسلیحات هسته ای بازداشته است، هرچند ترامپ مخالف این توافق است و دیدگاه های او درباره ایران به مراتب جنجال برانگیزتر است».

ناو بالگرد بر (HMS Ocean) و ناو تهاجمی بریتانیا در این مانور مشترک دریایی پیشرو هستند؛ این گروه ضربت معمولاً توسط یک ناو هواپیمابر آمریکا هدایت شده که در گذشته عملیاتی را علیه داعش انجام داده و همواره به عنوان عامل بازدارنده ای در برابر اقدامات خصمانه ایران در تنگه هرمز به کار گرفته شده است.

ترامپ و مقابله با تهران

رئیس جمهور جدید ایالات متحده آمریکا در طول این مدت تمایل خود برای اتخاذ مواضعی سرسختانه علیه ایران و از بین بردن توافق هسته ای (به عنوان نقطه عطف دوران باراک اوباما) را آشکارا نشان داده است. حتی وی اخیراً وعده داده است که همکاری های نزدیکی را با اسرائیل و به منظور مقابله با تهدیدات ناشی از ایران صورت خواهد داد.

«جیمز ماتیس»، وزیر دفاع دولت ترامپ خود یکی از منتقدان سرسخت ایران است. ماتیس نیز اخیراً در اظهاراتی خواستار پاسخی قوی تر به تحرکات قایق های ایرانی در برابر ناوهای ایالات متحده شد و ایران را «تنها تهدید ماندگار در برابر ثبات و صلح در خاورمیانه» توصیف کرد. کارشناسان امنیتی نگران هستند که مانور مشترک دریایی مذکور به بروز تنش های بیشتر در منطقه و تکرار تحرکات خطرناک قایق های تندروی ایرانی در اطراف کشتی های جنگی آمریکا در خلیج فارس نظیر آن چه در تابستان گذشته شاهدش بودیم، منجر شود.

در یکی از رویارویی های اخیر میان نیروی دریایی ایران و آمریکا، ملوانان آمریکایی اقدام به شلیک تیر هشدار کردند که این امر خود می تواند به بروز درگیری مسلحانه میان ایران و نیروی دریایی ایالات متحده آن هم در منطقه به شدت پرآشوب خاورمیانه منجر شود. «پیتر رابرتز»، مدیر علوم نظامی دفاعی اندیشکده «رویال یونایتد سرویس» بریتانیا در این باره به پایگاه خبری «میدل ایست آی» گفت: «به نظر مواضع و سیاست های دولت جدید در قبال ایران سخت گیرانه است و اگر ایران احساس کند چیز چندانی برای از دست دادن ندارد، ممکن است دست به اقدامات دیگری بزند». عضو ارشد این اتاق فکر امنیتی و دفاعی بریتانیا در ادامه گفت که اقدامات احتمالی می تواند از مقابله با ناو آمریکایی «یو اس اس ماهان» گرفته تا حملات قابل توجه علیه یکی از ناوهای جنگی متحدان آمریکا متغیر باشد. وی در ادامه افزود: «این اقدام ایران می تواند به تحقق خواسته این کشور برای دیده شدن به عنوان یکی از قدرت های برتر در منطقه بیانجامد اما در عین حال نیز ممکن است تعهد آمریکا نسبت به متحدانش را به بوته آزمایش بگذارد. در چنین شرایطی پاسخ ترامپ نیز قابل پیش بینی نیست و می تواند هر اقدامی از جمله بی توجهی یا انجام اقدامات تلافی جویانه بزرگ تری را شامل شود».

گفتنی است که هنوز جزئیات چندانی از این مانور مشترک دریایی منتشر نشده و مرکز فرماندهی نیروهای دریایی ایالات متحده در بحرین نیز به سوالات پایگاه خبری «میدل ایست آی» در این زمینه پاسخ نداده است، اما آن چه در این میان مسلم است این است که انجام این مانور دریایی موجب افزایش تنش ها خواهد شد.

نمایش جنگ

در طول این مانور مشترک ناوشکن های بریتانیایی «اچ ام اس دیرینگ» و ناو بالگرد بر (HMS Ocean) به احتمال زیاد به کشتی های جنگی فرانسه و ایالات متحده خواهند پیوست و قرار است ناوگان نظامی این سه کشور در عملیاتی مشترک به تمرین نابود کردن جنگنده ها، کشتی ها و پایگاه های موشکی ساحلی ایران بپردازند. در صورت بروز جنگ، اصلی ترین تهدید پیش روی ائتلاف به رهبری آمریکا در خلیج فارس از سوی نیروی دریایی سپاه پاسداران ایجاد خواهد شد. انتظار می رود که نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران با استفاده از استراتژی «دسترسی-انکار» به ناوها و کشتی های جنگی آمریکا و بریتانیا حمله کرده، کشتی های تجاری را هدف قرار دهد، و نقاط حساس و شاهرگ های حیاتی خلیج فارس را مین گذاری کند.

کارشناسان دفاعی معتقدند اگرچه توان ایران در برابر نیروی دریایی آمریکا و انگلیس محدود است اما این کشور می تواند با استفاده از ابزارها و شیوه هایی چون مین های زیردریایی، قایق های تندرو و موشک های ضد کشتی، ضربات مرگباری را به نیروهای دریایی آمریکا و متحدانش وارد آورد.

خلیج فارس یکی از شلوغ ترین آبراه ها در جهان است. هفته گذشته این آب ها شاهد عبور سه ناو جنگی چینی از جمله یک ناوشکن با قابلیت حمل موشک های هدایت شونده بود که تور منطقه ای خود را آغاز کرده بودند. این نخستین تور از این نوع در شش سال گذشته است و حامل پیامی از جانب پکن است که نشان می دهد کشور چین به دنبال ایفای نقش بزرگتری در صحنه جهانی است. منابع دفاعی اعلام کرده اند که به احتمال زیاد کشتی های چینی، مانور مشترک دریایی به رهبری نیروی دریایی سلطنتی را به دقت زیر نظر خواهند گرفت.

واکنش ترامپ قابل پیش بینی نیست. هنوز هیچ کس به درستی نمی داند که آیا وی در چنین شرایطی واکنش شدیدی از خود نشان خواهد داد یا این که از کنار چنین مسائلی عبور کرده و هیچ واکنشی از خود نشان نخواهد داد. با این وجود و با تمام مخاطراتی که رئیس جمهور ایالات متحده باید برای آن آماده شود، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که دو کشور چین و روسیه در برابر چالش های نظامی پیش رو تا حدودی آرام برخورد خواهند کرد، اما از سوی دیگر، پیش بینی واکنش ایران امری سخت و دشوار خواهد بود.

منبع: پایگاه خبری "میدل ایست آی"/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/36