ترامپ در آرزوی فروپاشی اتحادیه اروپا

نویسنده: یوری فریدمن

دیپلماسی ایرانی: «دونالد تاسک»، رئیس شورای اروپا روز سه شنبه طی نامه ای خطاب به سران اتحادیه اروپا، رئیس جمهوری جدید آمریکا را جزء یکی از تهدیدات اصلی پیش روی وحدت اروپائیان دانست و وی را در رده تهدیداتی همچون اقدامات خصمانه روسیه، گروه های تروریستی و افراط گرای اسلامی و همچنین جنگ های داخلی در خاورمیانه قرار داد. این اظهارات مطرح شده آن هم از سوی یکی از رهبران ارشد اروپایی به نظر می رسد چیزی بنیادین را در جهان تغییر داده است. دونالد تاسک در این نامه بر نگرانی های کشورهای اروپایی نسبت به رئیس جمهور جدید آمریکا تأکید و اقدامات وی در خصوص زیر سوال بردن اهمیت سازمان ناتو و همچنین تحسین بریتانیا برای خروج از برگزیت را نگران کننده دانست. ترامپ در خلال سخنرانی­ های انتخاباتی خود، علاوه بر تحسین واقعه برگزیت، دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا را برای خروج از این بلوک و بازیابی هویت شان تشویق کرده و مدعی شد که این اتحادیه وسیله ای برای تحقق اهداف و گسترش قدرت آلمان شده است.

تاسک در نامۀ خود تأکید کرد: «تغییرات در واشنگتن، اتحادیۀ اروپا را در موقعیت دشواری قرار داده است و به نظر می رسد که دولت جدید آمریکا سیاست خارجی 70 سال گذشته آمریکا را زیر سؤال برده است». نخست وزیر پیشین لهستان در این نامه همچنین عنوان می کند که اروپا باید روابط نزدیک خود با ایالات متحده آمریکا را حفظ کند اما کشورهای عضو این اتحادیه باید به سیاست های حمایتی ترامپ از اقتصاد داخلی پاسخ داده و روابط تجاری خود را با دیگر کشورها گسترش دهند (اتحادیه اروپا دومین صادرکننده به آمریکا است و در مقابل دومین مشتری کالاهای وارداتی آمریکا نیز محسوب می شود).

تاسک همچنین در بخش دیگری از این نامه خطرات و تهدیدات داخلی اتحادیه اروپا را بر شمرده و در این راستا به چالش های ناشی از افزایش ملی گرایی ضد اتحادیه اروپا و «طرز فکر نخبگان حامی اروپا» که برای جذب آرای انتخاباتی به پوپولیسم روی می آورند، اشاره کرد. وی در همین موضوع به جنبش های پوپولیستی راه افتاده در کشورهایی همچون بریتانیا و فرانسه و حمایت ترامپ از این جنبش ها اشاره داشت. تاسک در این خصوص افزود: «خودپرستی ملی به گزینه جذابی برای اتحاد و یکپارچگی تبدیل شده است». رئیس شورای اروپا در این نامه به سران کشورهای اروپایی هشدار می دهد که از زمان امضای «پیمان رُم» در سال 1957 که به تشکیل اتحادیه اروپا انجامید، این اتحادیه تا به حال این چنین در معرض تهدید قرار نداشته است.

نامه تاسک در حالی منتشر می شود که سران و رهبران کشورهای اروپایی از آلمان گرفته تا ایسلند و بریتانیا در روزهای اخیر دستور ضدمهاجرتی ترامپ در قبال اتباع هفت کشور عمدتاً مسلمان را به شدت محکوم کرده اند. حتی درست یک روز پیش از انتشار نامه رئیس شورای اروپا، «گای ورهوفستات»، مذاکره کننده ارشد برگزیت در پارلمان اروپا طی یک سخنرانی در شهر لندن، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری جدید آمریکا را تهدیدی برای اتحاد میان کشورهای اروپایی دانست و تهدیدات ناشی از وی را با تهدیداتی همچون تروریسم جهادی و ولادیمیر پوتین مساوی و برابر دانست. این مقام ارشد اتحادیه اروپا در ادامه افزود: «ترامپ به گونه ای سخن می گوید که انگار دیگر کشورهای اتحادیه اروپا به دنبال خروج از این اتحادیه هستند، آن چه مسلم است این است که ترامپ آرزوی فروپاشی اتحادیه اروپا را دارد».

ورهوفستات در بخش دیگری از این سخنرانی افزود: «بیست میلیون نفر در اروپا به خاطر ناسیونالسیم و درگیری های قومی جان خود را از دست دادند. خانواده ای در این قاره وجود ندارد که یکی از اعضای خود را به خاطر حماقت ها و جنایاتی این چنینی در اواخر قرن 19 و قرن بیستم میلادی از دست نداده باشد. به خطر انداختن آینده اتحادیه اروپا به واسطه عقاید و ایده های ناسیونالیستی احمقانه ترین کاری است که برخی می توانند انجام دهند. این کار دست مثل بازی کردن با آتش است».

«ریچارد آلدریچ»، استاد امنیت بین الملل در دانشگاه «وارویک» اسناد تاریخی موجود را بررسی کرده و این گونه نتیجه گیری می کند که بسیاری از سران آمریکا از دوره «هری ترومن» به بعد از اتحاد سیاسی و اقتصادی کشورهای اروپایی حمایت و پشتیبانی کردند و این حمایت نه تنها از طریق ایجاد طرح­ هایی همچون «طرح مارشال» پس از جنگ جهانی دوم یا ایجاد «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» (ناتو) صورت گرفت، بلکه مقامات آمریکایی در اواخر دهه 1940 و دهه 1950، حمایت های آشکار و پنهانی را از جنبش های فدرالیسیتی اروپاییان انجام دادند. سیاستمداران آمریکایی در آن زمان معتقد بودند که تشکیل اتحادیه اروپا نه تنها با اتحاد جماهیر شوروی و گسترش کمونیسم مقابله خواهد کرد بلکه از جنایات و کشتارهایی که ورهوفستات نیز در سخنرانی اش به آنها اشاره داشت جلوگیری خواهد کرد. باراک اوباما طی سفری که در بهار گذشته و با هدف جلوگیری از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به این کشور صورت داد، به آن اهداف اشاره کرد. وی در سخنرانی خود در این باره عنوان کرد: «اروپا برای قرن ها درگیر جنگ و خشونت بود. دو کشور آمریکا و بریتانیا با همکاری یکدیگر بنیادی را به وجود آوردند که توانست آرامش و رونق نسبی را به این قاره بازگرداند و آن را برای دهه ها حفظ کند». اما ظاهراً ترامپ با این مسئله موافق نیست و رهبران اروپایی به طور فزاینده ای از این حقیقت آگاهی یافته اند. همان طور که «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان نیز در سخنانی درست پیش از مراسم تحلیف ترامپ اعلام کرد، سرنوشت اروپاییان در دست خودشان است.

منبع: آتلانتیک / مترجم: زهره شهریاری