پنجاه و هشتمین بخش از سلسله یادداشت‌های جدید سرکیس نعوم:
اردوغان مشکل‌ساز هست اما دمیرتاش هم اشتباه‌های بسیاری دارد
دیپلماسی ایرانی: برای ششمین سال است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را که در پی دیدارش با مقام های فعلی و سابق امریکایی نوشته است، منتشر می کند. امسال نیز بر اساس همان رویه دیپلماسی ایرانی تلاش دارد این یادداشت ها را ترجمه و منتشر کند. با این تفاوت که از لحاظ زمانی تلاش می شود نزدیک تر به زمان انتشار آن در روزنامه مرجع یعنی روزنامه النهار باشد و کاربردی ترین آنها در این جا انتخاب و منتشر شود. اهمیت این یادداشت ها در این است که به روز هستند و مطابق با تحولات جاری در منطقه تهیه شده اند و در آنها نکاتی مشاهده می شود که برای خوانندگان می تواند جذاب باشند. در این جا قسمت پنجاه و هشتم آن را می خوانید:
در پاسخ به اظهارات ایجابی درباره ترکیه مسئول عالی رتبه در اداره مهم سوم کاخ سفید که اوضاع و سیاست های ترکیه را دنبال می کند، پرسیدم: «چرا اردوغان با "حزب خلق دموکراتیک" به رهبری دمیرتاش مذاکره نمی کند تا راحت تر بتواند حکومت کشورش را از پارلمانی به ریاستی تبدیل کند، او در مقابل می تواند کار حل مشکلات کردها را به آنها وعده دهد؟»
جواب داد: «کسی منکر نیست که اردوغان به دلیل شخصیت و جاه طلبی هایش ممکن است مسب مشکلات بسیاری باشد. اما فراموش نکن که دمیرتاش که امیدهای بسیاری به او بود نیز اشتباه رفتار کرده است. او از مسکو دیدن کرد و تماسی میان او با "حزب کارگران کردستان" ترکیه که علیه دولت سلاح برداشته و سر به شورش زده، برقرار شده است. کردها عملیات نظامی را از سر گرفتند در حالی که این حزب سازمانی تروریستی است که در کشور ما در فهرست گروه های تروریستی قرار دارد. ما ضد تروریسم هستیم. در حالی که حزب دمیرتاش نوعی از انعطاف را نسبت به آنها نشان داد. البته فراموش نکن که امریکا به حقوقی که کردها در ترکیه دست یافته اند احترام می گذارد. اما انتظار می رفت که مذاکرات با دولت ادامه یابد تا به حقوق دیگرشان نیز برسند. اما آنها با عملیات نظامی و بازگشت به فاز جنگ آتش بس را نقض کردند.»
نظر دادم: «من با شما موافقم. آنها حقوقی را گرفتند اما ممکن بود حقوق بیشتری را بگیرند. اما ترک ها، همگی آمادگی خودمختاری ندارند. درباره همه چیز می شود صحبت کرد جز خودمختاری.»
سپس پرسیدم: «از تماس هایی که در واشنگتن و وزارت امور خارجه گفته می شود که میان ترکیه و عربستان و قطر با داعش برقرار است، چه خبر داری؟ آیا حمایت هایی که گفته می شود این شبکه دریافت می کند، صحیح است؟»
جواب داد: «شایعات زیاد است، اما یکی باید یک دلیل قابل لمس ارائه دهد که ثابت کند ترکیه به داعش کمک می کند، چه درباره قاچاق اسلحه به آنها چه بر سر آموزش نیروهای داعش تا بتوانیم قانع شویم و با آن برخورد کنیم. هیچ کس منکر نمی شود که ممکن است تماس هایی میان افسر یا افسرهای سازمان امنیت ترکیه با داعش وجود داشته باشد. اما نمی شود این را تعمیم داد. در هر حال حاضر داعش ترکیه را مستقیما هدف قرار می دهد، و به دلیل همین عملیات تروریستی افرادی کشته و زخمی شده اند. ترکیه همان طور با داعش می جنگد که ما می جنگیم.»
پرسیدم: «درباره فتح الله گولن و جنبش خدمتی که تاسیس کرده و آن را رهبری می کند، نظر شما چیست؟ او متحد اردوغان بود. اما الآن این دو دشمن هم شده اند. آیا همه حرف هایی که اردوغان و دولت و حزبش درباره توطئه هایی که علیه او از سوی گولن می زند را تایید می کنی؟ همان طور که می دانی گولن در کشور شما مقیم است.»
جواب داد: «اردوغان تهدید کرده است که تقاضای استرداد گولن را به ما خواهد داد. اما با وجود گذشت مدتی طولانی از این تهدید هیچ کاری نکرده است، چرا؟ شاید برای این که دلایل حسی و قانونی که اتهاماتش را تایید کند و ما را بر آن دارد که او را تسلیم آنکارا کنیم تا محاکمه شود، ندارد. گولن متحد اردوغان بود اما بعد رقیب او شد. البته اردوغان از دولت و قدرت و سازمان هایش علیه او استفاده می کند. اما با وجود این اعتبار دموکراسی در ترکیه در معرض تهدید است همچنین آزادی رسانه ای و روزنامه نگاری و انواع دیگر آزادی ها. هیچ کس نمی تواند به ترک ها در محافظت از این مساله کمک کند جز خودشان. آنها خودشان کارشان را بلدند و انجام می دهد.»
پرسیدم از روابط ترکیه و روسیه چه می دانی؟ تنش این دو باعث شد که تحریم های روسیه به ترکیه آسیب بزند. جواب داد: «صحیح است. اما روسیه هم از این بابت آسیب دید. ترک ها بارها گفته اند که اجازه نمی دهند استقلالشان زیر سوال برود و حریم هوایی شان نقض شود، و به روس ها این مساله را بارها گوشزد کرده اند. اما این افراد این موضوع را نمی شنوند یا نسبت به آن کوتاهی می کنند. برای همین وقتی ترکیه جنگنده آنها را که حریم هوایی شان را نقض کرده بود، سرنگون کرد، تنش در روابط دو کشور به وجود آمد. به دنبال آن هم پوتین ترکیه را مجازات کرد و مورد تحریم قرار داد. اما روابط دو کشور به جنگ رو در رو نرسید. پوتین باهوش و کارکشته است و برای رسیدن به اهدافش استراتژی دارد و برای رسیدن به آنها کار می کند. اما ماچراجویی هم نمی کند یا مواضعی نمی گیرد که هزینه سنگینی برایش در پی داشته باشد. البته مواضعش به کشورش آسیب زده است. اما پوتین زیاد به این مساله توجه نمی کند برای این که ملت روسیه همیشه آماده قربانی شدن برای عظمت کشورشان هستند به خصوص اگر موضوع به رئیس جمهورشان مربوط باشد. پوتین خود فارغ التحصیل کی.جی.بی و اتحاد جماهیر شوروی است. ترکیه قدرت نظامی و اقتصادی و منطقه ای مهمی است. ترکیه از قدیم مهم بود برای این که دشمن اتحاد جماهیر شوروی بود و حمایت غرب از آن در برابر شوروی ضروری است. الآن هم غربی ها به آن نیاز دارند برای این که یکی از کشورهای بزرگ منطقه است و قدرت نظامی و اقتصادی و دموکراسی قابل توجهی دارد یا حداقل می تواند چنین قدرتی باشد.»
ادامه دارد...
نظر شما :