وحشت اروپا از پیروزی ترامپ

نویسنده: فرانچسکو کَنِپا – بالاژ کورانیی

دیپلماسی ایرانی: پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا موجب نگرانی روزافزون بانک مرکزی اروپا (ECB) شده است. مقامات ارشد این نهاد اروپایی بر این باورند که پیروزی ترامپ با وارد آوردن صدماتی به روابط تجاری میان اروپا و آمریکا و نیز تشدید پوپولیسم، به منطقه یورو آسیب خواهد زد. مقامات بانک مرکزی اروپا چه به صورت علنی و چه در پشت پرده همواره بر این موضوع تأکید کرده اند که هرگونه تغییر رویکرد دولت جدید آمریکا و گرایش به سوی حمایت از صنایع و محصولات داخلی میتواند صدماتی جدی را به اقتصاد شکننده و آسیب پذیر منطقه یورو وارد آورد و راه را برای بروز واکنشهای شدیدتر علیه موضوع جهانی شدن و "پروژه یورو" هموار سازد.

این اتفاق می تواند از تلاش های بانک مرکزی اروپا به منظور احیاء رشد اقتصادی و کنترل تورم در منطقه یورو جلوگیری کند، آن هم درست در زمانی که اقتصاد رنجور اروپا جان تازه ای به خود گرفته و در حال احیاء است. کارشناسان نرخ یابی بانک مرکزی اروپا باید از شرایط کنونی بازارهای مالی خوشحال و خرسند باشند، چراکه انتظارات تورمی منطقه یورو، ارزش اوراق قرضه و نیز سهام ها همه از زمان پیروزی ترامپ با افزایش روبرو بوده اند و این نشان دهنده آن است که سرمایه گذاران بر روی رشد اقتصادی گسترده و قوی تر آمریکا حساب ویژه ای باز کرده اند.

علاوه بر این، افزایش ارزش اوراق قرضه نگرانی های بانک مرکزی اروپا در مورد پرداخت کامل بدهی های آلمان را تا حد بسیار زیادی کاهش داده است. قرار است بانک مرکزی اروپا از طریق خرید اوراق قرضه یورو و دارایی هایی به ارزش 74.1 تریلیون یورو بدهی های آلمان را به طور کامل پرداخت کند. با این حال، مقامات بانک مرکزی اروپا تأکید کرده اند که اوضاع و شرایط بسیار پیچیده تر از آن چیزی است که تصور می شود و این بانک تلاش می کند تا در نشست این سازمان در هشتم دسامبر، برنامه خرید گسترده اوراق قرضه دولتی پیش از ضرب الاجل ماه مارس را به صورت رسمی اعلام نماید.

نخست آنکه، با تقویت هر چه بیشتر منتقدان و مخالفان موضوع جهانی سازی در پی پیروزی ترامپ، به نظر می رسد که افزایش هزینه های استقراضی دولت های بدهکار، نشان دهنده افزایش ریسک برای سرمایه گذاران در منطقه یورو است. می توان پیامدهای چنین امری را در ایتالیا به خوبی مشاهده نمود؛ کشوری که هزینه های استقراضی آن از زمان بزرگترین بحران مالی و بانکی در سال 2012 مُدام در حال افزایش بوده و در صورت ادامه این روند می تواند منجر به سقوط ماتئو رنتسی، نخست وزیر طرفدار یورو در رفراندوم چهارم دسامبر شود. یک مقام رسمی بانک مرکزی اروپا تأکید کرد که برای نشان دادن عکس العمل و پاسخ متقابل بسیار زود است و عنوان کرد "به طور کلی سیگنال های بازار چندان صریح و روشن نیست".

دوم آنکه، ویکتور کنستانتینو، نایب رئیس بانک مرکزی اروپا هشدار داده است اگر دولت جدید آمریکا بخواهد به شعار ترامپ با مضمون "نخست آمریکا" ادامه دهد و به صادرات اروپا به عنوان بزرگترین شریک تجاری آمریکا صدمه بزند، ممکن است هرگونه تسهیلات مالی ایالات متحده آمریکا ـ همچون هزینه های برنامه ریزی شده از سوی ترامپ به منظور توسعه و بهبود بخش زیرساخت ـ نفعی برای منطقه یورو نداشته باشد.

حتی «ایو مرش»، یکی از اعضای تندرو و افراطی هیات مدیره بانک مرکزی اروپا نیز هشدار داد که میزان رشد اقتصادی در منطقه یورو هنوز در وضعیت شکننده ای قرار دارد و کاهش نرخ تورم نیز پایدار نشده است. ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا نیز طی اظهاراتی در روز جمعه ضمن تأکید بر این مسئله، گفت که احیاء اقتصادی در اروپا مستلزم ادامه حمایت های پولی از سوی بانک مرکزی اروپا است. مرش و دراگی هر دو هشدار دادند که بازگشت به مقررات مالی پیشین می تواند راه را برای تکرار بحران مالی سال 2008 میلادی باز کند. استنادی آشکار به شعارهای انتخاباتی ترامپ که وعده داده بود راه را برای تسهیل این قوانین باز خواهد کرد.

در همین حال اعتماد به نفس پایین دولت های منطقه یورو، باعث می شود که علی رغم درخواست این هفته کمیسیون اروپا برای تسهیل شرایط، برنامه های بلند مدت بانک مرکزی اروپا بیشتر بر روی هزینه مالی کشورهایی همچون آلمان که دارای مازاد تجاری هستند، متمرکز باشد. مرش در گفت وگوی خود با رویترز در هفته جاری عنوان کرد: "در اصل ما از هرگونه پیشنهادی برای رشد سیاست های مالی حمایت می کنیم. اما باید اذغان کرد که در طی این مدت به جزئیات توجه چندانی نداشته ایم و در گذشته نیز با برخی ناکامی ها در این زمینه روبرو بوده ایم". با این اوصاف به نظر می رسد که شتاب بانک مرکزی اروپا برای خرید دارایی ها و اوراق قرضه دولتی همچنان ثابت باقی می ماند.

منبع: نیوز ریپابلیک/ مترجم: زهره شهریاری