استفاده روسیه از پایگاه نوژه معادلات را به هم نمی زند

نویسنده: لورا روزن

دیپلماسی ایرانی: آمریکا در شانزدهم آگوست اعلام کرد که هنوز در حال بررسی تصمیم روسیه برای استفاده از پایگاه هوایی ایران در همدان جهت حمله به مواضع داعش است. این اولین بار بعد از انقلاب است که ایران به یک کشور خارجی اجازه داده از پایگاه هایش استفاده کند. با وجود این که وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده است که این تحولات نمی تواند مفید باشد، اما این اقدام را مانع پیشرفت مذاکرات روسیه و آمریکا برای احیای آتش بس در سوریه و آغاز گفتگوهای سیاسی ندانسته است.  

«مار ک تونر»، سخنگوی وزارت امور خارجه در کنفرانس مطبوعاتی خود در شانزدهم آگوست در مورد استفاده روسیه از پایگاه هوایی نوژه در همدان گفت: «ما هنوز در حال بررسی موضوع هستیم. این تصمیم مایه تاسف است، اما دور از انتظار و مایه تعجب نبود.»

به گفته تونر این موضوع تنها موضوع بحران سوریه را پیچیده تر می کند و ما را از هدفی که همه به دنبال آن هستیم، یعنی برقراری آتش بس گسترده و معتبر و آغاز روند گفتگوهای سیاسی در ژنو برای رسیدن به صلح دور می کند.

تونر در ادامه می گوید: «آن چه برای ما روشن نیست این است که تا چه اندازه روسیه قصد دارد از پایگاه هوایی نوژه استفاده کند.»

به گفته سخنگوی نیروهای ائتلاف مبارزه با داعش، روسیه در فاصله اندکی قبل از آن که بمب افکن هایش بر فراز منطقه هوایی تحت کنترل نیروهای ائتلاف به پرواز در آیند، از طریق کانال های ارتباطی موضوع را به اطلاع نیروهای ائتلاف رسانده است.

به گفته کریستوفر گارور: «روسیه ورود خود به منطقه هوایی تحت کنترل نیروهای ائتلاف را اعلام کرده بود، این فاصله زمانی چندان زیاد نبود ولی کافی بود.»

اما ورای اعلام موضوع فوق، مقامات آمریکایی اعلام کرده اند که خبری به آنها در مورد برنامه روسیه برای استفاده از پایگاه هوایی نوژه در همدان داده نشده بود. هواپیماهای بلند شده از پایگاه نوژه بعد از اتمام عملیات خود در سوریه به روسیه بازگشتند.

مقامات ایرانی به سختی استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان را تایید می کنند، زیرا این موضوع را منجر به تحریک حساسیت افکار عمومی می دانند.

علی شمخانی در واکنش به اعلام رسمی وزیر دفاع روسیه مبنی بر استفاده از پایگاه نوژه به طور غیرمستقیم همکاری مسکو و تهران در سوریه را استراتژیک خوانده و اعلام کرده است که دو کشور در این زمینه به تبادل توانمندی ها و پتانسیل های موجود در صحنه میدانی می پردازند.

«ایان گلدنبرگ» از مقامات پیشین وزارت امور خارجه و وزارت دفاع آمریکا، استفاده روسیه از پایگاه هوایی ایران را در تعیین معادلات بحران سوریه تعیین کننده نمی داند. او می گوید: «این موضوع تحول جالبی است، اما استراتژیک نیست. روسیه در صدد گسترش دسترسی های خود در منطقه است و تحول اخیر هم نشان دهنده این موضوع است.  بعید است که این اقدام یک تحول استراتژیک بلند مدت باشد و تنها نتیجه طبیعی منافع مشترک روسیه و ایران در سوریه است.»

مقامات آمریکایی می گویند که هنوز امیدوارند که بتوانند با روسیه بر سر سوریه به توافق برسند، اما تحولات اخیر در حلب موضوع را پیچیده تر کرده است.

به گفته یکی از مقامات آمریکایی که خواسته نامش فاش نشود، نمی توان تصور کرد که توافق میان روسیه و آمریکا آن هم در شرایطی که عملیات روسیه و دولت بشار اسد در سوریه ادامه پیدا می کند، چگونه امکان دارد.

یکی دیگر از مقامات آمریکایی می گوید: «روسیه اعلام می کند که به توافق نزدیکیم، اما در واقع هنوز خیلی از موضوعات از جمله پایان دادن به خشونت ها باقی مانده است که باید مورد بحث قرار بگیرد.»  

به گفته تونر آمریکا به مذاکرات خود با روسیه ادامه می دهد و اهداف خود را دنبال می کند تا بتواند یک حلقه همکاری با روسیه تشکیل دهد، زیرا این بهترین راهکار موجود است.

تحلیلگران معتقدند که شرایط در حلب ایجاد تفاهم میان روسیه و واشنگتن را دشوار کرده است.

منبع: المانیتور / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25