تثبیت اقتدار در سایه سنگین وحشت

"ما شوک و وحشت ایجاد می کنیم" این آخرین جمله فرانک آندروود در سکانس پایانی فصل چهار سریال خانه پوشالی است، حیرت انگیز است اما آنجا که پای سیاست به میان می آید حتی یک سریال هم می تواند فارغ از جنبه سرگرم کننده اش به تئوری ای برای سیاست بدل گردد.

از زمان شروع درگیری ها و ناآرامی های ناشی از کودتای نافرجام در ترکیه و دستگیری های گسترده و سازماندهی شده و صد البته هزاران تحلیل و خبر پیرامون ساختگی بودن کودتا، سوالی که هرلحظه به ذهن متبادر می گردد این است: آیا می توان با ایجاد رعب و وحشت به پیروزی رسید؟

دولت اردوغان سالهاست نگران ناآرامی های جدایی طلبان کرد است؛ همسایه دیوار به دیوارش سوریه مدتهاست درگیر جنگ تمام عیار داخلی است؛ رابطه دیپلماتیکش با روسیه در بدترین وضعیت در سالهای اخیر است و از همه مهمتر طی ماه های گذشته بارها آماج حملات تروریستی گروه افراطی داعش بوده است به گونه ای که صنعت گردشگردی ترکیه را با رکودی بسیار بی سابقه رو به رو کرده است؛ صنعتی که عمده ترین منبع درآمد اقتصادی این کشور در غیاب منابعی چون نفت وگاز است. حال چگونه ممکن است وی در زمانی که بیش از هر لحظه ترکیه نیازمند ثبات است و کوچکترین  شکافی عرصه را برای فعالیت های خرابکارانه بعدی باز می نماید با دستان خود ضربه نهایی را را به پیکر بی جان اقتصاد کشور بزند.

اما آیا تحلیل های پیرامون کودتای نافرجام این قدر ساده انگارانه و بی اساس و خصومت گرایانه است؟ با بررسی روند سرعتی اقدامات سازماندهی شده دولت اردوغان بلافاصله و تنها چند ساعت پس از آغاز کودتا به نظر می رسد بازی دیگری در پشت پرده سیاست در کار است. نخست آنکه دقایقی پس از خبرکودتا اردوغان به راحتی توانست به راحتی  با کمک یک گوشی موبایل دست به بسیجی عمومی زده و نمایشی با شکوه از لشکرکشی خیابانی را به رخ بکشد. اینکه در کشوری با سابقه طولانی حضور ارتش در کودتا برای وجود ویژگی مهم دنیای امروز، رسانه های خبری و دیجیتال به عنوان عمده ترین فاکتور انتقال اخبار چاره نیاندیشیده شده باشد بسیار غریب و عجیب می نماید و حتی پس از دستگیری ها و افشاگری ها منبی در بر دست داشتن هزاران ارتشی و دانشگاهی در این کودتا بیشتر نمود می یابد.

عامل بعدی نشانه رفتن انگشت اتهام به سوی فتح الله گولن به عنوان جدی ترین مخالف اسلام گرا و البته با نفوذ اردوغان است که توانسته طی سالهای اخیر یکه تازی اردوغان را در جامعه مسلمانان ترکیه طرفدار حکومتهای اسلامی از بین ببرد، آن هم در شرایطی که عمده ترین مخالفان ارتشی قدرتمند اردوغان هماره سکولارهای وفادار به آرمانهای آتاتورک می باشد.

اما اردوغان از کودتا چه سودی می برد؟ آنچه مسلم است باتوجه به حملات اخیر گروه افراطی داعش صنعت گردشگری در ترکیه در کوتاه مدت توان احیای خود را نخواهد داشت و همین ناکارامدی دولت اردوغان در ایجاد ثبات و امنیت اقتصادی و اجتماعی خود توانسته دلیلی محکم بر افزایش انتقادات از دولت وی و در نهایت کاهش محبوبیت و سقوط دولتی شود که حزب اردوغان سالها با ایجاد ثبات سیاسی و اقتصادی و کاهش تورم سعی در حفظ آن داشته است؛ همچنین ساخت کاخ های مجلل و اشرافی و رویای بازسازی عصر طلایی اقتدار عثمانی بر سیطره جهان نمی تواند با کناره گیری ناشی از کم رونقی و بی ثباتی اقتصادی و سیاسی همخوانی داشته باشد. اردوغان بلند پروازانه رویای حفظ حکومت دارد سودایی که او را در برابر پوتین قرار می دهد، امریکا را متهم به دفاع از کودتا می کند، هرگونه تلاش برای برقراری صلح با کردها را خیانت می داند و شعار تغییر نظام پارلمانی سر می دهد. رسیدن به چنین امپراطوری با شنیدن صدای مخالف همخوانی ندارد. او به دنبال یک نمایش قدرت بزرگ است نمایشی که با مظلوم نمایی شروع و با به به خیابان کشیدن مخالفان کودتا در ترکیه و سراسر جهان بزرگ شد و اکنون با پافشاری در درخواست استرداد فتح الله گولن یگانه رقیب اسلام گرایش و در عین حال تصفیه هزاران صدای مخالف در ارتش، دانشگاه، روزنامه ها و خبرگزاری ها و فریاد اعدام اعدام آنها به اوج شکوه و جلالش رسیده است. اردوغان اکنون قدم بزرگ را به سوی پوتین شدن در ترکیه بر داشته است و نشان داده است برای تثبیت اقتدارش می تواند با ایجاد شوک و وحشت حکومت کند.