عربستان همچنان متهم است

نویسنده: توماس لیپمن 

دیپلماسی ایرانی: انتشار گزارش 28 صفحه ای کنگره آمریکا در مورد حملات 11 سپتامبر فاقد شواهد و مدارک مسلمی بود که بتواند ثابت کند حکومت عربستان در این حادثه دخیل یا مسئول بوده است. مقامات عربستانی انتشار این خبر را به فال نیک گرفته و آن را تبرئه خود از جرم دست داشتن در این حوادث دانستند.

عبدالله بن فیصل در بیانیه ای اعلام کرد که پادشاهی عربستان از انتشار این گزارش که مربوط به سال 2002 بوده، استقبال می کند. «از سال 2002 کمیسیون ویژه 11 سپتامبر و نهادهای رسمی مختلف شامل سی.آی.ای و اف.بی.آی محتوی این گزارش را بررسی کرده و تایید کرده اند که نه دولت عربستان و نه مقامات ارشد این کشور هیچ گونه حمایتی از این حملات نکرده اند.»

عادل الجبیر نیز در کنفرانسی خبری در واشنگتن اعلام کرد که ریاض مدت هاست که خواستار انتشار این گزارش برای اثبات دعاوی خود بوده است. به گفته وی موضوع هم اکنون پایان یافته و عربستان امیدوار است که دوره 14 ساله توهین و افتراء به عربستان بابت این موضوع تمام شود.

سوال هایی که همچنان بی جواب مانده اند

اما این واقعیت که 15 نفر از 19 سرنشین این دو هواپیما از اتباع عربستان بودند، همچنان در ذهن شهروندان آمریکایی باقی است. خانواده های قربانیان حوادث 11 سپتامبر و منتقدان عربستان در کنگره تنها با انتشار یک گزارش آرام ن|می شوند و عقب نشینی نمی کنند. افکار عمومی آمریکا در زمان حاضر به راحتی دست از باورهای خود نمی شویند.

همان طور که سفیر عربستان اعلام کرده است گزارش های مختلف نتوانسته شاهدی دال بر درگیری مستقیم دولت یا مقامات ارشد عربستانی در این حوادث ارائه دهد. اما حتی گزارش نهایی کمیسیون ملی حملات تروریستی به آمریکا، ضمن تبرئه عربستان از تامین مالی هواپیماربایان، تاکید می کند که القاعده بستر مناسب جذب سرمایه را در عربستان که دیدگاه های مذهبی افراطی در آن مرسوم است، پیدا کرده بود. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه وقت آمریکا هم در پیامی دیپلماتیک خطاب به مقامات خاورمیانه اعلام کرد که عربستان مهم ترین منابع تامین مالی گروه های تروریست سنی مذهب در سراسر جهان را تاسیس کرده است.

نویسندگان این گزارش 28 صفحه ای روشن کرده اند که هدف آنها از نوشتن این گزارش مطرح کردن چندین سوال در این مورد و اشاره به نکته هایی در این زمینه و نه رسیدن به نتیجه ای قطعی برای مختومه کردن پرونده بوده است.

در این سند ذکر شده است که ریاض عامدانه یا سهوا نتوانسته پیوند میان شهروندان سعودی در آمریکا و بن لادن را زیر نظر بگیرد.

در بخشی دیگر از این گزارش نیز ذکر شده که شهروندان عربستانی در ابتدا تمایلی به همکاری با بازرسان و بازجویان آمریکایی نداشته اند.

بستری که در نظر گرفته نشده

در این گزارش 28 صفحه ای خبری از بستر اجتماعی که کمیسیون ویژه 11 سپتامبر بعدا به آن اشاره کرد، نیست. کمیسیون نتوانست موضوع مهاجران در مکان های مختلف و تمایل آنها به جمع شدن با افرادی با پیش زمینه مشترک و صرف نظر از عقاید سیاسی آنها را لحاظ کند. اما شهروندان این موضوع را مورد توجه قرار می دهند.

روزی که گزارش 28 صفحه ای کنگره منتشر شد، روابط عمومی سفارت عربستان در آمریکا سندی تحت عنوان اطلاعات و جزئیات مربوط به تکذیب اتهام درگیری دولت عربستان در حملات 11 سپتامبر را بازنشر داد. در بخشی از این سند آمده: عربستان متحمل ده ها حمله تروریستی علیه شهروندان و مقامات خود طی ده سال گذشته از سوی القاعده و داعش شده است. در پاسخ، دولت صدها متهم به تروریسم را دستگیر کرده، افکار عمومی به رهبری پیشوایان دینی بارها افراط گرایی خشونت طلب را محکوم کرده و شبکه های خصوصی نقل و انتقالات مالی هم مسدود شده اند. با همه این تحولات مثبت، ملت و دولت ما هنوز متهم به دست داشتن در حوادث 11 سپتامبر هستند. عربستان در حالی بیش از یک دهه محکوم شده است که هیچ مدرکی علیه آن در این زمینه وجود ندارد.

با همه این ها تروریج نسخه ای غیر متساهل از اسلام از سوی عربستان همچنان محل بحث است. از زمان حمله افراط گرایان سنی مذهب به مسجدی در مکه در 1979، عربستان میلیاردها دلار برای گسترش آموزه های افراطی و غیرمتساهل هزینه کرده است. ایدئولوژی نقشی بنیادین برای جامعه و حکومت عربستان دارد. بمب گذاری های سال 2003 نشان از پتانسیل جامعه در مقاومت مقابل ایدئولوژی ارائه شده داشت.

منبع: لوبلاگ / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25