کلید حل معضلات اروپا اتحاد است

نویسنده: فدریکا موگرینی، نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا

دیپلماسی ایرانی: هدف و ادامه حیات اتحادیه اروپا به شکل بی سابقه ای زیر سوال رفته است. در واقع شهروندان اروپا و جهان بیش از هر زمان دیگری به اروپایی قدرتمند نیاز دارند.

منطقه اروپا در ورای مرزهای اتحادیه هم طی سال های اخیر با کاهش امنیت و ثبات رو به رو بوده است. بعلاوه، بحران در درون مرزها و برون مرزهای اتحادیه زندگی شهروندان اروپایی را تحت تاثیر گذاشته است.

در زمان مواجهه با مشکلات مانند زمان حاضر، اتحادیه اروپای قدرتمند می تواند به صورت استراتژیک اندیشیده، یک چشم انداز ارائه داده و همکاری را میسر کند. در پرتو تصمیم مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا، مردم اروپا باید بار دیگر به کارکرد اتحادیه بیندیشند. ما به خوبی می دانیم که برای کارکرد صحیح این ارگان به چه چیزی نیاز داریم. ما به خوبی از اصول، منافع و اولویت های خود آگاهی داریم. دیگر زمانی برای ابهام های سیاسی وجود ندارد. اتحادیه اروپا به یک استراتژی نیاز دارد که دیدگاه مشترک را با اقدام مشترک پیوند دهد.

هیچ یک از اعضای اتحادیه اروپا با عملکرد منفرد توان پاسخگویی به تهدیدهایی را ندارند که هم اکنون اروپا با آنها مواجه است و هیچ یک نمی توانند به تنهایی از فرصت هایی بهره ببرند که به واسطه اقتصاد جهانی در عصر حاضر میسر شده است. اما اتحادیه اروپا با بیش از نیم میلیارد نفر جمعیت، توانایی بالقوه بی نظیری دارد.

شبکه دیپلماتیک ما گسترده و عمیق است و همه جهان را پوشش می دهد. به لحاظ اقتصادی هم ما در کنار ایالات متحده و چین جزء سه قطب جهانی هستیم. اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری و سرمایه گذار خارجی در بیشتر کشورها است. کشورهای اتحادیه اروپا با هم بیش از تمام کشورهای دیگر روی همکاری در امر توسعه سرمایه گذاری کرده اند.

اما با همه اینها مشخص است که اتحادیه اروپا تا کنون هنوز از تمام پتانسیل های خود استفاده نکرده است. جمع کثیری از جمعیت اروپا می دانند که ما باید برای ایفای نقش خود در جهان مسئولیت جمعی را بپذیریم. شرکای ما نیز انتظار دارند که اتحادیه نقشی جدی در امور مختلف از جمله در تامین امنیت جهانی بازی کند.

اتحادیه اروپا تنها در صورتی می تواند نیازهای شهروندان خود را برآورده کرده و از کارایی لازم برخوردار باشد که همه نهادهای آن و دولت های آن با هم متحد باشند و این دقیقا همان هدفی است که «استراتژی جهانی سیاست خارجی و امنیتی اروپا» دنبال می کند. این طرح اخیرا به رهبران کشورهای عضو اتحادیه و کمیسیون اروپا و شورای اروپایی ارائه شده است.

این استراتژی که اولین استراتژی ارائه شده برای اتحادیه اروپا طی یک دهه اخیر است به موضوع توانمندی های نظامی و فعالیت های مبارزه با تروریسم درست به همان اندازه می پردازد که به موضوع فرصت های شغلی، تامین اجتماعی و حقوق بشر توجه دارد.

اتحادیه اروپا همواره به قدرت نرم خود مفتخر بوده و بعد از این هم این رویه ادامه پیدا خواهد کرد چرا که در حوزه قدرت نرم، اتحادیه اروپا بهترین عملکرد را دارد. اما این باور که اتحادیه صرفا یک قدرت غیرنظامی است، با واقعیت ها سازگاری ندارد. به طور مثال، در حال حاضر اتحادیه 17 عملیات نظامی و غیرنظامی در سراسر جهان در دست دارد. در سرزمین های دور مانند افغانستان، کنگو، گرجستان، مالدیو، سومالی و منطقه مدیترانه هزاران مرد و زن زیر پرچم اتحادیه خدمت می کنند. برای اتحادیه اروپای امروز، قدرت نرم و قدرت سخت دست در دست یکدیگر پیش می روند.

این استراتژی از ایده استقلال استراتژیک اروپا حمایت می کند که برای ارتقاء منافع شهروندان، ارزش ها و اصول ما ضروری است. این اولویت ها در صورتی به بهترین شکل محقق می شوند که کشورهای عضو، منفرد عمل نکرده و در یک سیستم بین المللی بر پایه چندجانبه گرایی و قوانین و نه پلیس جهانی اقدام کنند.

به همین دلیل اتحادیه اروپا پیوندهای فراآتلانتیکی خود و همکاری با ناتو را گسترش داده و ارتباط هایی نیز با بازیگران جدید برقرار می کند. اتحادیه اروپا روی نهادهای منطقه ای سرمایه گذاری خواهد کرد و اصلاحات لازم در حکمرانی جهانی را برای مواجهه با معضلات جاری پیش خواهیم برد.

این مسیر اتحادیه اروپا را وارد یک رویه عملی و اصولی کرده و آن را در مسئولیت های جهانی با شرکا سهیم می کند. دو دهه آشفتگی های سیاسی به خوبی به ما آموخته که ضعف همسایگان و ضعف شرکای ما، ضعف خود ما است. بنابراین ما ورای این توهم حرکت می کنیم که سیاست بین الملل عرصه بازی با حاصل جمع جبری صفر است.

حرکت در این مسیر به نفع تک تک کشورهای عضو اتحادیه خواهد بود. پیوند همه فرهنگ ها با یکدیگر برای دستیابی به اهداف مشترک و تامین منافع مشترک چالشی است که روزانه با آن مواجه خواهیم بود، اما این اقدام بزرگترین قوت اروپا نیز می باشد؛ تنوع همان چیزی است که ما را قدرتمند می کند.

منافع ما منافع اروپا است و تنها راه دستیابی به آنها استفاده از ابزارهای مشترک است و درست به همین دلیل همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا واجد مسئولیتی جمعی هستند.

مردم اروپا نیاز به اتحاد در اهداف و عمل میان کشورهای عضو دارند. دنیای امروز اروپایی منسجم و مسئول را طلب می کند که مجهز به سیاست خارجی و امنیتی پیشرو باشد.

منبع: پراجکت سیندیکیت / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 25

انتشار اولیه: چهارشنبه 23 تیر 1395 / انتشار مجدد: دوشنبه 4 مرداد 1395