اتحاد بشار اسد و اردوغان اجتناب ناپذیر است!

به نظر می رسد، ترکیه وارد مرحله حساس و پیچیده ای برای تصمیم گیری مناسب در قبال بحران سوریه شده است. در همین زمینه، روزنامه «حریت» ترکیه معتقد است، آنکارا باید استراتژی جدیدی در سوریه اتخاذ کند.

به گزارش «تابناک»؛ نویسنده رونامه حریت می نوسد: از ابتدای جنگ داخلی سوریه، مشکل اصلی هم از سوی آمریکا و هم ترکیه، بشار اسد بود. آنان معتقد بودند او باید سرنگون شود، ولی در این دوران، پیشروی های عمده داعش باعث شد تا ائتلافی از سوی ایالات متحده برای مقابله با این گروه تروریستی تشکیل شود. در این مدت، واشنگنتن به پیشنهادهای ترکیه برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع و یک منطقه امن توجهی نکرد. گروه های معارض سوری نیز حمایت های ترکیه، قطر و عربستان سعودی را میان یکدیگر تقسیم کردند.

همه این ها به نوبه خود راه را برای داعش هموار کرد و توجه آمریکا از بشار اسد به این سازمان تروریستی معطوف شد. واشنگتن با این توجیه، ماندن اسد را پذیرفت که از بین بردن داعش در اولویت بیشتری برای رفع تهدیدات امنیتی قرار دارد. به گفته «دیوید ایگناتیوس» تحلیلگر ارشد روزنامه واشنگتن پست، استراتژی ایالات متحده تغییر کرده است؛ «در حال حاضر در استراتژی آمریکا، نابود کردن داعش در اولویت است و نگرانی در مورد آینده سوریه به بعد از نابودی داعش موکول شده است. از سوی دیگر، ترکیه هنوز اصرار دارد که اسد باید برود؛ موضوعی که در کوتاه مدت باعث دور شدن و فاصله بیشتر آمریکا و ترکیه شده است».

از طرف دیگر، آمریکا تحت تأثیر امضای توافق هسته ای با ایران چشم خود را به روی نقش و نفوذ این کشور در عراق و سوریه بسته است.

مداخله غیرمنتظره روسیه در سوریه در اکتبر 2015 نیز بیش از پیش توازن قدرت را تغییر داد. مسکو با همراهی با محور ایران، حریم هوایی سوریه را تحت کنترل خود درآورد و با گذشت زمان محور ایران، روسیه و اسد بیش از هر زمان دیگری تثبیت شد.

همچنین ایالات متحده نیز به صورت فزاینده ای همکاری های خود با روسیه را افزایش داد، به طوری که دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین هفته گذشته گفته بود، مسکو و واشنگتن در حال حاضر دو بار در روز با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.

هم اکنون نیز نیروهای حزب دموکراتیک و واحدهای مدافع خلق کرد با پشتیبانی آمریکا حمله گسترده ای علیه داعش در رقه-پایتخت این گروه- راه اندازی کرده اند. از سوی دیگر، نیروهای ارتش سوریه با پشتیبانی ایران و روسیه در حال حرکت به سمت رقه از مناطق جنوبی آن هستند. این رقابتی است بین روسیه و آمریکا که قصد دارند نقش اصلی را در شکست داعش در سوریه ایفا کنند.

علاوه بر این، مسیر تحولات تا به امروز بیانگر این است که همکاری غیرمستقیم بین ایالات متحده و محور روسیه و ایران در حال تکامل به یک مسیر شفاف و مستقیم است.

ایالات متحده نیز  برای مبارزه با داعش در سوریه با حزب اتحاد دموکراتیک کردی متحد شده که از نظر ترکیه وابسته به حزب کارگران کردستان(پ.ک.ک) است و ترکیه با آن مبارزه می کند. با وجود این، آمریکا همکاری خود را با این حزب کردی بدون توجه به هشدارهای ترکیه مبنی بر اینکه «حزب اتحاد دموکراتیک نباید به سمت غرب فرات حرکت کند»، افزایش داده است. این مسأله از سوی ترکیه به دلیل اینکه می تواند راه را برای ایجاد یک کردستان مستقل در مرزهای جنوبی ترکیه هموار کند، به عنوان یک خط قرمز معرفی شد. در مقابل، ایالات متحده پیشنهاد ترکیه برای رها کردن کردها و همکاری با یکدیگر برای مبارزه با داعش در سوریه را نپذیرفت و هم اکنون این نیروهای کرد نماینده آمریکا در سوریه، دشمن اصلی ترکیه در سوریه محسوب می شوند و باعث شده روابط بین ترکیه و آمریکا دچار نوسان شود.

در این میان، تلاش حزب اتحاد دموکراتیک برای ایجاد یک فدراسیون کردی در شمال سوریه، واقع گرایانه تر و جدی تر شده است. هم اکنون واحدهای مدافع خلق با پشتیبانی هوایی ایالات متحده، باریکه حیاتی «منبج» در شمال سوریه را در اختیار گرفتند. اگر پس از آن، نیروهای حزب اتحاد دکوکراتیک از منبج عقب نشینی نکنند، ممکن است کانتون های عفرین و کوبانی به سوی تشکیل یک فدراسیون مستقل پیش بروند. فراتر از این، در صورت در اختیار گرفتن رقه توسط نیروهای کرد، ممکن است آن ها رقه را به روژاوا ملحق کنند.

فراتر از همه این ها، برت مک گورک، فرستاده ویژه باراک اوباما در مبارزه با داعش در حساب توییتر خود نوشت: « مرز بین اقلیم کردستان عراق و شمال سوریه دادوستد و تجارت بشردوستانه باز شده است»؛ بنابراین می توان مشاهده کرد که سطح تهدیدات در برابر ترکیه به میزان زیادی افزایش یافته است.

تنها بازیگری که مانند ترکیه از «توسعه غیرقابل کنترل» حزب اتحاد دموکراتیک نگران است، بشار اسد است. این مسأله به زودی ترکیه را در معرض یک پیوند استراتژیک جدید قرار خواهد داد. در همین راستا، آیا ترکیه به آرامی شروع به همکاری با دولت سوریه برای مقابله با حزب اتحاد دموکراتیک خواهد کرد؟  آیا این مسأله منجر به همکاری غیرمستقیم و گفت وگوی ترکیه با دولت اسد می شود؟ آیا ترکیه برای کوتاه مدت گسست استراتژیک با آمریکا و تعامل و نزدیکی با ایران و روسیه را امتحان خواهد کرد؟ به نظر می رسد ترکیه باید به سوی همکاری با ایران، روسیه و دولت بشار اسد پیش برود.

ترکیه هر روز با تهدیدات زیادی در مرزهای جنوبی خود از سوی داعش و نیروهای کرد مواجه می شود. تنها راه برای مقابله با این تهدیدات، پیدا کردن و ایجاد شرکای جدید است.

تفاوت بین مواضع آمریکا هم اکنون نسبت به پنج سال پیش مشهود است. علاوه بر این، واشنگتن موفق شد دشمنان خود در سوریه یعنی ایران و روسیه را به همکاران خود تبدیل کند. کشورهای بزرگ قطعا آن هایی هستند که بتوانند در صورت تغییر توازن قدرت، با مانورهای استراتژیک وضعیت را به نفع خود تغییر دهند.