مشروعیت زدایی از سیاست های تلاویو

نویسنده: ریچارد فالک 

دیپلماسی ایرانی: بیش از 40 سال پیش مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه 3379 را با 72 رای مثبت مقابل 35 رای منفی (و با 32 رای ممتنع) تصویب کرد. این قطعنامه صهیونیسم را نوعی نژادپرستی و تبعیض نژادی خواند.

این قطعنامه به شدت از سوی اسرائیل و دوستان آن مورد انتقاد قرار گرفت. اسرائیل مدعی شد که قطعنامه 3379 ضمن توهین به کرامت یهودیان، حاکی از یهود ستیزی است و نشان دهنده عدم حساسیت به خاطرات وحشتناک هولوکاست است.

نماینده وقت اسرائیل در سازمان ملل در محکومیت این قطعنامه گفت: «برای ما ملت یهود، قطعنامه بر پایه نفرت، جهل و اشتباه استوار و عاری از هرگونه اخلاق و ارزش قانونی است.»

نماینده وقت آمریکا در سازمان ملل نیز پس از تصویب قطعنامه گفت: «سازمان ملل بر آن است که یهودستیزی را تبدیل به یک قانون بین المللی کند. آمریکا این قطعنامه را تصدیق نکرده، از آن تبعیت نکرده و تسلیم آن نمی شود.»

بالا بردن پرچم یهودستیزی مانور تاکتیکی اسرائیل و آمریکا برای دستکاری هدف قطعنامه ضدصهیونیستی بود. انگیزه حامیان این قطعنامه هرگز نفرت از یهودیان نبود، بلکه انگیزه واقعی آنها رویه و رفتار نژادپرستانه اسرائیل مقابل فلسطینیان بود.

در واقع، تمرکز بر صهیونیسم و نه اسرائیل نشان دهنده تعهد ضمنی فلسطین و متحدان آن به پذیرش واقعیت وجودی اسرائیل به عنوان یک دولت و امتناع از سیاست ها و رویه هایی بود که به ایدولوژی صهیونیسم نسبت داده می شد.

اسرائیل با اعمال فشار دیپلماتیک سرانجام در 1991 مجمع عمومی سازمان ملل را وادار به لغو قطعنامه پیشین، بدون جایگزینی قطعنامه ای جدید کرد. اسرائیل این رای را با  تعیین شرط تغییر قطعنامه 3379 برای حضور در کنفرانس صلح مادرید به دست آورد.

با نگاه به گذشته می توان گفت که سازمان ملل مرتکب اشتباهی بزرگ در معادل کردن صهیونیسم با اسرائیل کرد. صهیونیسم یک پروژه سیاسی است که در پایان قرن نوزدهم توسط یهودیان اروپا بنیان گذارده شد و اگر چه مسئول ایجاد جنبش جهانی برای بنیان گذاری اسرائیل بود اما نماینده همه یهودیان در جهان نیست.

از ابتدا یهودیان چه در عمل و چه در مقام نظریه، نسبت به صهیوینسم و رابطه آن با بیت المقدس دیدگاه های متفاوتی داشتند.

با اتهاماتی که اسرائیل سال 2016 را دولتی نژادپرست و آپارتاید معرفی می کند، موضوع پیچیده تر هم شده است.

اگر بخواهیم روشن و شفاف صحبت کنیم، این اسرائیل -به عنوان کشوری که مخاطب حقوق بین الملل است- و نه صهیونیسم است که باید مورد ارزیابی قرار بگیرد. در زمان حاضر شکایت ها در مورد یهودستیزی شکل و شمایل کاملا متفاوتی گرفته است. به جای تلاش برای منحرف کردن انتقادات در سازمان ملل، اسرائیل سعی می کند از جایگاه سازمان ملل برای مبارزه با جنبش بی.دی.اس (کمپین تحریم رژیم صهیوینستی) استفاده کند.

در سی و یکم ماه می، اسرائیل یک کنفرانس یک روزه با عنوان سفرا علیه بی.دی.اس- نشست بین المللی در سازمان ملل برگزار کرد. سخنرانان این نشست همه از افراط گراین حامی اسرائیل بودند که از بی.دی.اس به عنوان یک اقدام سیاسی انتقاد جدی کرده و فعالان آن را به عنوان حامیان یهودستیزی محکوم کردند.

دانی دانون، نماینده راست گرای اسرائیل در سازمان ملل بی.دی اس را تجسم مدرن یهودستیزی خواند.

این کنفرانس کاملا یک طرفه بوده و حمایت مالی آن نیز از سوی چند سازمان پیشگام یهودی صورت گرفته بود.  نزدیک به یک هزار و 500 نفر به این نشست دعوت شده بودند که همگی رویکردی منفی به بی.دی.اس داشتند.

در بیانیه پایانی کنفرانس آمده: «جنبش بی.دی.اس به تلاش های خود برای مشروعیت زدایی از اسرائیل ادامه می دهد. آنها در حال جذب حمایت فوق العاده در دانشگاه های مختلف در سراسر جهان هستند و هم زمان اقدامات خود را در سطح محلی، برای تحریم دولت یهود ادامه می دهند.»

همین بیانیه پیشرفت بی.دی.اس به عنوان یک جنبش مستقل در سطح جهانی را نشان می دهد که خود را ه جنبش ملی فلسطین می بیند.  

باید مشخص شود که کنفرانس ضد بی.دی.اس، کنفرانسی از سوی سازمان ملل نبوده است. این کنفرانس تنها از سوی نماینده اسرائیل در سازمان ملل میزبانی شد و فقط به وی اجازه داده شده بود که از سازمان ملل به عنوان محل برگزاری استفاده کند.

نام این کنفرانس به نوعی فریبنده بود و این را در ذهن تداعی می کرد که این نشست اقدام جمعی از سوی جامعه بین المللی یا حداقل از سوی دول غربی است. اما در حقیقتف چندین دولت اروپایی که به طور معمول حامی اسرائیل هستند مانند سوئد، ایرلند و حتی هلند اخیرا به طور رسمی اعلام کرده اند که حمایت از بی.دی.اس، یک اقدام سیاسی مشروع است و باید در چارچوب آزادی بیان با آن برخورد شود.

بدون شک اسرائیل و بازیگران جامعه مدنی حامی اسرائیل به طرق مختلف سعی کرده اند که کمپین تخریب دی.بی.اس را پیش ببرند.

ورای همه این بحث ها، تلاش برای تخریب جنبش بی.دی.اس نشان دهنده یک تحول در میدان جنگ اسرائیل و فلسطین است. جنگ این دو از یک مبارزه مسلحانه تبدیل به یک مبارزه سمبلیک شده است که در آن مشروعیت سیاست ها و رویه های اسرائیل نشانه گرفته شده است. این تحول را باید به فال نیک گرفت.

منبع: میدل ایست آی / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25  

انتشار اولیه: شنبه 22 خرداد 1395 / انتشار مجدد: چهارشنبه 2 تیر 1395