دلایل برکناری یا استعفای داوداوغلو از نگاه اکونومیست

مجله اکونومیست در مطلب امروز خود به دلایل استعفا یا برکناری داود اوغلو نخست وزیر ترکیه پرداخته و معتقد است با برکناری اوغلو از نخست وزیری ترکیه، میانه روی در ترکیه نیز از بین رفته است.

به گزارش «تابناک»؛ در این مطلب آمده است: برای احمد داود اوغلو نخست وزیر ترکیه، 4 می با یک اتفاق خوب آغاز شد. در صبح روز 4 می، کمیسیون اروپا به عنوان بازوی اجرایی اتحادیه اروپا، طرحی برای لغو محدودیت های ویزا برای مسافرت ترک ها به منطقه شنگن برای اجرا در ماه ژوئن تصویب کرد. برای داود اوغلو، کسی که سفر بدون روادید را یک شرط کلیدی برای جلب کمک ترکیه که ریشه های مهاجرت غیرقانونی به اروپا را فراهم آورده بود، یک تسکین کوتاه مدت بود. اما در همین روز و شب آن، نخست وزیر کار خود را از دست داده دید.

مردی که فرش را از زیر پای داود اوغلو بیرون کشید همان کسی است که کمتر از دو سال پیش او را به سمت نخست وزیری منصوب کرد: این مرد کسی نیست جز رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه. تنش ها بین اردوغان و اوغلو ماه هاست که به صورت فزاینده ای در حال جوشش است. این دو مقام بلندمرتبه ترک بر سر آینده مذاکرات صلح با شورشیان کرد  و همچنین طرح های اردوغان برای تغییر قانون اساسی جهت اعطای قدرت اجرایی بیشتر به رئیس جمهور، استحکام قدرت خود و حزب عدالت و توسعه با یکدیگر اختلاف دارند.

آن ها همچنین بر سر مدیریت اقتصادی و سرکوب منتقدان توسط اردوغان با یکدیگر درگیر هستند(آخرین قربانیان دو روزنامه نگاری بودند که به دو سال حبس محکوم شدند). اردوغان نخست وزیر خود را به فریب افکار عمومی متهم کرده است. اردوغان گفت در زمان نخست وزیری من اعلام شده بود که سفر شنگن در اکتبر 2016 اجرایی می شود.
 

او به تازگی با اشاره به مذاکرات ویزا و روادید گفت: من نمی توانم درک کنم که چرا با آوردن آن به چهار ماه جلوتر آن را به عنوان یک شاهکار و پیروزی جلوه داده اند(اشاره به توافق اوغلو با اتحادیه اروپا در مورد سفر شنگن که قرار است در ماه ژوئن اجرایی شود).

نشانه هایی که داود اوغلو در حال مبارزه برای زندگی سیاسی اش بود در جمعه هفته گذشته وقتی که بدنه اجرایی حزب عدالت و توسعه حق او را برای انتصاب مقامات استانی حرب نادیده گرفت، ظهور پیدا کردند. در پایان هفته، یک وبلاگ نویس ناشناس گفته بود که یکی از اعضای حلقه داخلی اردوغان اشاره کرد که تاریخ انقضای نخست وزیر به پایان رسیده است. این وبلاگ نویس در وب سایتی به نام « پلیکان بریف» ادعا کرد که داود اوغلو از اردوغان به خاطر دستگیری دانشگاهیان و روزنامه نگاران و خودداری از حمایت نسبت به افزایش قدرت رئیس جمهوری از اردوغان عبور کرده است.

در 5 می، یک روز پس از ملاقات اوغلو و اردوغان در کاخ 1100 اتاق اردوغان، شورای اجرایی حزب عدالت و توسعه، برای تعیین سرنوشت نخست وزیر دور یکدیگر جمع شدند.  در هفته های آینده انتظار می رود حزب عدالت و توسعه کنگره ای فوق العاده برای انتخاب جانشین اوغلو به عنوان رهبر جدید حزب برگزار کند. به احتمال زیاد، نامزدهای رهبری حزب «بینالی ایلدیریم» وزیر حمل و نقل یا «برات آلبایراق» وزیر انرژی ترکیه و داماد اردوغان هستند.

استعفا یا بهتر بگوییم برکناری داود اوغلو نشان داد که هیچ تساهلی از سوی رئیس جمهور در مقابل مخالفان در درون حزب عدالت و توسعه وجود ندارد. همچنین نشان می دهد که اردوغان حاضر به پرداختن هزینه های زیاد برای پیگیری دستورکار خود است.

چند ساعت پس از دیدار او با نخست وزیر، لیر ترکیه تقریبا 4 درصد در برابر دلار سقوط کرد که از سال 2008 تاکنون بالاترین میزان سقوط لیر در برابر دلار بوده است.همچنین اروپایی ها نیز ترس گسترده ای را نسبت به از دست دادن اغلو به عنوان نخست وزیری معقول برای تعامل با ترکیه احساس کرده اند.

به نظر می رسد اردوغان چندان متوجه شرایط نیست. او بدون هیچ پیش زمینه ای در حال کنار گذاشتن داود اغلو است. برای بسیاری از حامیان حزب عدالت و توسعه که دیدند چگونه نخست وزیرشان حزب را برای پیروزی در انتخابات پاییز گذشته هدایت کرد، برکناری ناگهانی او گیج کننده به نظر می رسد.

اوزر سنکار، رییس مرکز نظرسنجی متروپل گفت: «این نشان می دهد که اردوغان می خواهد یک همه پرسی برای ریاست جمهوری اجرایی اش در این سال برگزار کند؛ اما با یک مانعی به نام داود اوغلو مواجه است که به نظر می رسد در حال رفتن و کنار گذاشته شدن است».