مسعود بارزانی، مرکز اختلافات اقلیم

دیپلماسی ایرانی: در حالی که دولت مرکزی بغداد سرگرم اصلاحات دولتی است که از تابستان گذشته وعده آن را داده بود، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان که بر اساس قانون محلی کردستان دوران ریاستش بر اقلیم به پایان رسیده، همچنان درگیر بحران سیاسی درون کُردی است. وی در حالی بر حفظ سمت ریاست اقلیم اصرار دارد که دیگر ارکان قدرت در این منطقه که عموما در شهر سلیمانیه متمرکز هستند، او را به استبداد رای و تلاش برای حفظ قدرت به هر قیمت متهم می کنند.

به گزارش روزنامه الاخبار، چاپ بیروت، جنبش تغییر به رهبری نوشیروان مصطفی پیشتاز مخالفت با مسعود بارزانی است. او از بارزانی می خواهد که قدرت را واگذار کند و همان طور که در ماه نوامبر به رئیس پارلمان اقلیم و نمایندگان جنبش تغییر وعده داده بود، اربیل را ترک کند. بارزانی آن اظهارات را بعد از تظاهرات علیه او در سلیمانیه که به درگیری با نیروهای امنیتی انجامید، بیان کرده بود. از آن زمان تا کنون پارلمان اقلیم تعطیل است و بحران سیاسی که با تشدید بحران اقتصادی پیچیده تر شده ادامه دارد.

در این چارچوب منابع آگاه از داخل شهر سلیمانیه می گویند که رسانه های کردزبان، هر روز گزارش می دهند که بحران به قوت خود باقی است و «نه تغییری در مواضع پیش آمده و نه درمانی برای بحران به دست آمده است.»

در تازه ترین این تحولات علی بابیر، رهبر جماعت اسلامی و یوسف محمد، رئیس پارلمان که به دستور مسعود بارزانی برکنار شده و در حال حاضر در سوئد است هر دو رئیس اقلیم را متهم کرده اند که پارلمان را در اربیل تعطیل کرده است.

از سوی دیگر، حرکت تغییر بار دیگر اعلام کرد تا زمانی که مسعود بارزانی از قدرت کنار نرود حاضر نیست با اعضای حزب دموکراتیک کردستان یک جا بنشیند. این جنبش تاکید کرد، قانون اجازه نمی دهد که مسعود برای بار سوم رئیس اقلیم شود.

در همین رابطه تافکه محمد، نماینده جنبش تغییر در پارلمان عراق گفت: «اقلیم کردستان در حال حاضر رئیس ندارد، از 19 اوت سال گذشته که دوره ریاست بارزانی تمام شد، کردستان دیگر رئیس نداشته است، در آن تاریخ دوره ریاست بارزانی بر اقلیم به پایان رسید و از آن تاریخ تا کنون هر گونه دستوری که از جانب او صادر می شود غیرقانونی است.»

محمد در ادامه افزود: «آن چه در ماه نوامبر روی داد انقلاب سفید علیه قانون اساسی است. حزب دموکراتیک الآن تلاش می کند پارلمان را بدون جنبش ما فعال کند، کاری که به روشنی مغایر قانون اساسی است چرا که ما از لحاظ تعداد نمایندگان فراکسیون دوم محسوب می شویم و از 111 کرسی 24 کرسی در اختیار داریم.»

حزب بارزانی 38 کرسی پارلمان اقلیم را در اختیار دارد و حزب اتحاد میهنی کردستان، حزب فواد معصوم، رئیس جمهوری فعلی عراق که جلال طالبانی، رئیس جمهوری سابق رهبری آن را بر عهده داشت، 18 کرسی در اختیار دارد.

بر اساس توافق سیاسی ای که در اقلیم کردستان حاصل شده، هر گونه ثباتی در اقلیم مرهون توافق میان جنبش تغییر به همراه دو حزب اصلی کردستان است که به حزب بارزانی و طالبانی معروف شده اند. در گذشته هر گونه ثباتی در اقلیم تنها محدود به دو حزب بارزانی و طالبانی بود اما اکنون جنبش نوشیروان مصطفی نیز نقشی تاثیرگذار دارد. جبنش تغییر در انتخابات پارلمانی اخیر کردستان توانست پیروز دوم انتخابات شود و سهم حزب طالبانی را در شهر سلیمانیه از آن خود کند.

در همین رابطه، خانم نجیبه نجیب، نماینده حزب دموکراتیک کردستان گفت: «احزاب سیاسی نشست ها و جلسات متعددی را برگزار می کنند به این امید که بتوانند دریچه ای برای خروج از بحران سیاسی بیابند، اما جنبش تغییر از حضور در این جلسات سر باز می زند، این مساله رسیدن به تفاهم را پیچیده می کند.»

نجیب همچنین گفت: « حزب دموکراتیک و اتحاد میهنی کردستان دو حزب اصلی هستند که بزرگترین طرفدار را دارند و آنها نیز به توافق استراتژیک موجود میان خود پایبندند و به حفظ آن ادامه می دهند. بر همین اساس با طرف های دیگر نیز برای تحقق ثبات مشورت می دهند.»   

وی در ادامه افزود: «بارزانی چند پیشنهاد برای حل بحران داده و جلسات با دیگر احزاب ادامه دارد اما تغییر حضور در جلسات را رد می کند. عدم پاسخ مثبت آن به این معنا است که توجهی به منافع عمومی ندارد.»

نجیب از تلاش ها برای فعال کردن پارلمان بدون حضور جنبش تغییر دفاع کرد و گفت: «اگر حزب گوران (اسم کردی جنبش تغییر) به مواضع خود ادامه دهد، ما به پارلمان خواهیم رفت و آن را احیا خواهیم کرد و بر اساس سیستم اکثریت سیاسی کار خواهیم کرد.»

وی تاکید کرد، بحران تغییر دولت در بغداد در وحدت احزاب کُرد سهم داشت و زمینه را برای آغاز گفت وگوها میان طرف های داخل اقلیم فراهم کرد.

در همین رابطه سامان نوح، متخصص امور کردستان گفت: «کردستان امروز پارلمان ندارد، و واقعیت این است که حتی دولت هم ندارد، مساله مشروعیت ادامه ریاست رئیس اقلیم اختلاف های بزرگی را به وجود آورده است، این مساله سبب شده تا شهروندان با بحران اقتصادی پیچیده ای دست و پنجه نرم کنند که از دهه نود تا کنون با آن آشنا نبودند.»

وی در ادامه افزود: «بحران سیاسی اعتماد را نزد همه بازیگران سیاسی در اقلیم از بین برده است و هر کدام از آنها را به مدعیان قدرت و تلاش برای حفظ مصالح شخصی تبدیل کرده و این در حالی است که با افزایش اظهارات تند رهبران احزاب سیاسی درگیر، مشکل روز به روز بدتر می شود، این نشان می دهد که اعتماد از بین رفته است.»

نوح همچنین ابراز عقیده کرد که «اقلیم به سمت مجهولی در حرکت است، یا منتظر تشکیل دولت اقلیمی است یا این که انتظار دارد واشنگتن پیشنهادی برای راه حل ارائه دهد. در حالی که بازیگران منطقه ای از جمله ایالات متحده، قضایایی مهمتر از درگیری های کردها و یافتن راه حل برای آنها دارند.»

وی همچنین گفت: «حزب دموکراتیک بر ضعف جبهه تغییر و جماعت اسلامی که مواضعش را رد می کنند، حساب می کند، آنها مخالف رفراندوم برای اعلام استقلال اقلیم هستند. تغییر از یک سو بر پیچیده تر شدن بحران مالی حساب کرده که ممکن است هر لحظه منفجر شود که می تواند موجی از خشم و شورش و خفقان شدید علیه مردم را به وجود آورد. در حالی که حزب اتحاد میهنی از دادن هر گونه راه حل برای بحران سیاسی ناتوان است چرا که خود با مشکلات داخلی و اختلافات رهبران در اتخاذ مواضع و رویکردها دست به گریبان است.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11