سه‌شنبه سخت پیشتازان انتخابات آمریکا

جواد سلیمانی

دیپلماسی ایرانی: در جبهه جمهوری خواهان، رقابت برای این که چه کسی نامزد نهایی این حزب شود وارد فاز تازه ای شده است. کاندیداهای رقیب دونالد ترامپ آشکارا از هوادارانشان می خواهند که در ایالاتی که رقابت تنگاتنگی بین ترامپ و کاندیدای دیگری در جریان خواهد بود به نفع رقیب پیشتاز رأی دهند. این سیاست باعث شکست ترامپ در ایالت هایی که انتخابات در آن برگزار خواهد شد گشته و کاندیداها علاوه بر برد دلگیت های قطعی ایالت، سوپردلگیت های آن ایالت را نیز از ترامپ گرفته و در نهایت باعث کاهش فاصله ترامپ با رقبا و رقابتی تر شدن انتخابات در این حزب خواهد شد. نتایج انتخابات در هفته گذشته نشان می دهد که این سیاست توانسته مؤثر واقع شده و فاصله رقبا با او بسیار کاهش یابد و در حال حاضر نیز پیش بینی ها بیانگر رقابتی تنگاتنگ در ایالت هایی است که پیش از این ترامپ پیشتاز بلامنازع بود. ترامپ در هفته های گذشته هم از سوی هواداران جوان برنی سندرز، کاندیدای دموکرات و هم از سوی جمهوری خواهان مورد هجمه های سنگین و انتقادات فراوان قرار گرفته و در ایالاتی چون ایلینویز و اوهایو نیز تجمعات و سخنرانی های او به دلیل درگیری لغو شده اند. از سوی دیگر کروز و روبیو به دلیل اصالتی غیر امریکایی (کانادایی تبار و لاتین تبار) چندان مقبول بزرگان و جمهوری خواهان سنتی حزب جمهوری خواه نیستند و شاید به همین سبب رامنی و مک کین ازکیسیک حمایت کرده اند. در برابر آنها ترامپ تنها توانسته حمایت بن کارسون رقیب اسبق خود را به دست آورد. هواداران ترامپ البته افرادی هستند که چندان در گیر و دار محدودیت های حزبی نبوده زیراکه بخش عمده ای از هواداران ترامپ را تحریمی ها و نژادپرستان تشکیل می دهند و ترامپ به واسطه عدم وابستگی به سرمایه های تزریقی از سوی لابی ها و پشتیبانان این حزب، آزادی عمل و صداقت بیشتری در گفتار دارد. مواضع او حتی در موضوع اسرائیل و یهودیان و مسئله ایران نیز به تندی و سرسپردگی کروز و روبیو نیست. او بیشتر مرزهای داخلی امریکا را هدف قرار داده و شعارها و برنامه های ضد مسلمان و مهاجران و سیاه پوستان و لاتین تباران امریکا را مزاحم جامعه آرمانی امریکایی خود می داند و با توجه به حمایت لابی های یهودی از رقبای او تعهدی به سرسپردگی در برابر اسرائیل در صورت ریاست جمهوری نخواهد داشت. از این رو ظن قوی بر آن است که در صورت برد و رقابت با کلینتون، تمامی لابی های یهودی و غیریهودی واشنگتن یکپارچه در برابر او بایستند و از کلینتون که در بیان مواضع حمایتی از اسرائیل و خصمانه در برابر ایران و برای آینده برجام و روابط ایران و امریکا چندان بهتر ازکیسیک جمهوری خواه نیست.
اما در جبهه دموکرات ها، رقابت همچنان تنگاتنگ در حال پیش رفتن است و سوپردلگیت ها قطعاً سرنوشت ساز خواهند بود. نتایج تاکنون نشان می دهد که کلینتون در ایالات پرجمعیتی با اکثریت سیاه پوست و در جنوب شرقی امریکا با قاطعیت پیروز شده و حتی در برخی ایالات با پیروزی با رأی بیش از 80 درصدی در برابر معدود رأی های سندرز اختلاف خود را در شمارش دلگیت ها با سندرز افزایش دهد. اما ماه عسل کلینتون با رأی گیری سه شنبه در کارولینای شمالی و فلوریدا در این منطقه از امریکا به پایان خواهد رسید. پیش بینی ها نشان می دهد کلینتون در فلوریدا به واسطه پایگاه محکم او و اکثریت رأی دهندگان مسن و سیاه پوست با نتایجی مشابه نتایج کارولینای جنوبی سندرز را شکست دهد در صورتی که رقابت در کارولینای شمالی فشرده تر خواهد بود. در صورتی که جوانان سیاه پوست در این ایالت از میزان محافظه کاری خود بکاهند شاید بتوان امیدوار بود که سندرز همچون میشیگان شگفتی دیگری بیافریند، در صورتی که در ایالات ایلینویز، میسوری و اوهایو سندرز شرایط بسیار بهتری داشته و به غیر از ایلینویز که حتی در صورت برد سندرز اختلاف بسیار کم خواهد بود، در دو ایالت دیگری که سه شنبه انتخابات در آن جریان خواهد داشت می توان سندرز را به اختلاف آرای بیشتری برنده انتخابات درون حزبی در آنها دانست.

اما پس از رقابت های این سه شنبه روزهای خوش سندرز برای کاهش اختلاف و حتی برد در این رقابت ها در ایالت های شمالی و مرکزی آغاز خواهد شد. سندرز در اظهارنظرهای اخیر نشان داده است برخلاف آنچه که تصور می شد به هیچ وجه قصدی برای انصراف، کسب اعتبار برای انتخابات بعدی یا تکیه بر مسند معاونت ریاست جمهوری و یا صرفاً وادار کردن رقبا به پیروی از برنامه های توسعه ای خود را ندارد و صرفاً برای پیروزی آمده است. منابع مالی کمپین او با کمک های مردمی تأمین شده و همچون ترامپ خود را ملزم به پیروی قاطع از تصمیمات لابی های مهم سیاسی واشنگتن چون لابی یهود نمی بیند و در سخن و شعار آزادی عمل و روشنفکری ویژه ای دارد و از جنبشی که خود در میان قشر پر امید جوان، طبقات فقیر و متوسط و یا روشنفکر امریکا به راه انداخته است، با عنوان "انقلاب ما" یاد می کند. هرچند حمایت های 60 ساله او به نفع سیاه پوستان بی اجر باقی ماند و این قشر محافظه کار و کم توقع و کم اعتماد به نفس به شعارهای انقلابی او در برابر وعده های حداقلی کلینتون توجه چندانی نشان نداده و همچون ضرب المثل سرکه نقد و حلوای نسیه  و به واسطه حمایت های بی دریغ از خانواده کلینتون که جزء دموکرات های جنوبی محسوب می شود به هیچ ریسکی در حمایت از سندرز تن در ندادند.

نتایج انتخابات در طرف مقابل در این ایالت ها (ایالات جنوبی با تعداد پرشمار سیاه پوستان که قوانین برده داری و تبعیض نژادی تا مدت ها در جریان بوده است) نشان می دهد علیرغم لغو قوانین تبعیض نژادی، خشم و خودبرتربینی سفیدپوستان این ایالات از مهاجران و سیاهان از بین نرفته است و ترامپ با شعارهای نژادپرستانه در این ایالت ها پیشتاز است و شاید بدین دلیل باشد که سیاهان برای دفع شر ترامپ به حداقل ها و پشتیبانی از شخصی که در نظرسنجی ها پیشتاز این حزب است را فدای آرمان هایی که سندرز در نظر دارد نمی کنند (همانند حمایت 70 درصدی سیاهان در مجموع ایالاتی که در آن انتخابات برگزار شده و حمایت 92 درصدی سیاهان آلاباما و 82 درصدی کارولینای جنوبی)  و از این هراس دارند که سیاستمداران و دولتمردان دموکراتی که در این ایالات بر مسند قدرت بوده و به شدت حامی کلینتون هستند و یا حتی در صورت پیروزی کلینتون، شخص رییس جمهور جدید عواقب وخیمی را برای آنها رقم زنند هرچند قدرشناسی آنان از بیل کلینتون که موجب ارتقای سطح زندگی و درآمد سیاهان جنوبی تلاش های بی شماری را انجام داده است را نمی توان نادیده گرفت. اما ایالاتی که به صورت سنتی حامی جمهوری خواهان هستند، کروز سفیدپوست کانادایی را بر ترامپ و روبیو لاتین تبار ترجیح داده اند. در کل کالبد شکافی و روانشناسی رفتار سیاهان امریکایی مجالی دیگر برای بحث می طلبد. اما در ایالات صنعتی تر و مرکزی و شمالی، سندرز توانسته است آرای خاموش و تحریمی را به سود خود بکشد. تعداد زیادی از حامیان سندرز را اشخاصی تشکیل می دهند که در صورت برد کلینتون در انتخابات درون حزبی از ترامپ حمایت می کنند و یا به رقیبی جز او رأی خواهند داد. اما حتی در صورت پیروزی نهایی کلینتون و تکیه او بر مسند ریاست جمهوری به عنوان اولین رئیس جمهور زن امریکا، نمی توان امیدوار بود او بیش از یک دوره 4 ساله در این مقام باقی بماند.
دولت 8 ساله دموکرات اوباما و نتایج انتخابات کنگره امریکا و کسب اکثریت کرسی ها برای جمهوری خواهان در سنا و کنگره گویای این واقعیت است که امریکا در حال پوست اندازی است و اگر این اتفاق امسال نیافتد جمهوری خواهان برای چهار سال بعد با اکثریت بیشتر کرسی های سنا و کنگره و با قدرت بیشتری در برابر دموکرات ها ظاهر خواهند شد مگر این که شخص پیروز دست به اقداماتی ساختارشکنانه و انقلابی برای بهبود سطح زندگی و رفاه طبقه متوسط و فرودست امریکا و کسب آرای روشنفکران و تحریمی ها با عملی کردن شعارهایی نظیر تحصیلات و بیمه و خدمات درمانی رایگان و اصلاح نظام مالیاتی امریکا بزند. از این روست که کلینتون برای کسب دوباره آراء از دست رفته خود که از زمان شروع رقابت ها و افزایش شناخت بیشتر قشر جوان امریکا از سندرز از دست داد (کلینتون تا پیش از شروع رقابت ها پیروز بلامنازع حزب دموکرات بود و سندرز عملاً شانسی در برابر او نداشت) در اقدامی تصنعی به تکرار شعارهای سندرز و تقلید از سیاست های او روی آورده است.
به هرحال آینده توافق هسته ای و شرایط حساس چندساله پسابرجام نیازمند آن است که در هر دو سمت، سیاستمدارانی عاقل بر مسند امور باشند تا از اقدامات هیجانی، تحریک آمیز، خصمانه و خوش آمد تندروهای خود اجتناب ورزند و حتی از عکس العمل های نسنجیده در برابر اقدامات تحریک آمیز طرف مقابل نیز دوری کنند و این دوره باید بیش از 4 سال باشد. هرچند مواضع شتابزده کلینتون پس از آزمایش موشکی سپاه و فراگیر شدن خبر پیام تهدید آمیز ایران به اسرائیل و درخواست اعمال تحریم ها بر ایران به سبب این عمل نشان داد در این دوره فرضی چهار ساله ریاست جمهوری کلینتون نیز نمی توان امیدوار بود که او چنین عاقلانه برخورد کند.