روحانی تدبیر را بر امید مقدم می‌داند

نویسنده: سوزان مالونی 

دیپلماسی ایرانی: مردم ایران برای اولین بار پس از توافق هسته ای در جمعه گذشته در انتخابات شرکت کردند. نتایج به دست آمده بسیار جالب توجه بود. هر دو طیف در نهایت از پیروزی خود در این انتخابات خبر دادند. در این میان می توان حسن روحانی را برنده واقعی دانست. نتایج به دست آمده در حوزه انتخابیه تهران و سطح بالای مشارکت نشان از حمایت مردمی از رویکرد اعتدال گرا و میانه رو رئیس جمهور دارد.

هیچ کس نباید انتظار داشته باشد که انتخبات منجر به تحولی جدی در جمهوری اسلامی و سیاست های آن شود. با این وجود، انتخابات می تواند نشان دهنده امکان وجود نیرویی جدید در عرصه سیاست ایران باشد. حضور نیروهای معتدل در بدنه قدرت نمی تواند تحولات گسترده ای در سیستم سیاسی کشور ایجاد کند، اما می تواند تندروهای ایدئولوژیک را محدود کرده و مسیری پایدار و پیوسته برای پیشرفت ایجاد کند.

در واشنگتن این تمایل وجود دارد که پیروزی میانه روها در انتخابات اخیر به تلاش های دیپلماتیک آمریکا و همکاری دو کشور برای حل پرونده هسته ای نسبت داده شود.

به نظر می رسد که انتخابات، توازن موجود در مجلس را به نفع نیروهای میانه رو تغییر داده است. در تهران هر ۳۰ نفر لیست امید که مورد حمایت دولت بودند، رای آوردند. محمدرضا عارف نیز که در انتخابات ریاست جمهوری گذشته به نفع حسن روحانی از رقابت ها کنار کشیده بود، بیشترین آراء را در تهران به خود اختصاص داد. در مجلس خبرگان نیز 15 نفر از لیست 16 نفره مورد حمایت دولت و اصلاحات رای آوردند.  

این پیروزی به راحتی به دست نیامد. پیام ویدئویی رئیس جمهور دوران اصلاحات و دعوت مردم به شرکت در انتخابات برای ساختن ایرانی بهتر در رقم زدن نتایج طلائی تهران نقشی قابل توجه داشت. اگرچه نقل قول و پخش تصویر وی در رسانه های رسمی ایران منع شده، اما نباید از نقش پشت پرده وی برای پیروزی جریان اعتدال در ایران و ایجاد ائتلاف در انتخابات 2013 غافل شد.

تفکیک دقیق جناح ها در پارلمان آینده به راحتی امکان پذیر نیست. همانطور که برخی از چهره هایی که نام آنها در لیست امید آمده بود، در لیست های دیگر نیز حضور داشتند. از طرف دیگر تکلیف 62 کرسی مجلس نیز در دور دوم انتخابات مشخص خواهد شد. در بعضی از مناطق چهره های اصولگرا توانستند به لطف رد صلاحیت های گسترده به موفقیت های خوبی دست پیدا کنند. اما حذف چهره های تندرویی که از مهم ترین منتقدان دولت بودند، می تواند رابطه دولت و مجلس را متحول کند.

نتایج انتخابات مجلس شورای اسلامی و ادعای پیروزی اصلاح طلبان هیجانات زیادی را ایجاد کرد. اما واقعیت این است که در کوتاه مدت ترکیب جدید مجلس تاثیری بر عرصه سیاست نخواهد گذاشت. از طرف دیگر مشخص نیست که ائتلاف امید در امور آتی مجلس نیز اتحاد خود را حفظ کنند. به عبارتی تمایلات ایدئولوژیک اعضای ائتلاف امید متفاوت است و این نشان می دهد که چالشی جدی برای همکاری این افراد در مواجهه با موضوعات مختلف وجود دارد.

در نهایت می توان این گونه ارزیابی کرد که مجلس آتی مجلسی اصلاح طلب نخواهد بود و تنها توازن در آن به نوعی برقرار شده است. در این معنا، ابهام موجود در مورد ترکیب نیروها در مجلس می تواند مفید باشد. پارلمان همچنان در دست حافظان وضع موجود خواهد ماند. نامزدهای لیست امید اگرچه در تهران به پیروزی رسیدند، اما روحانی همواره تدبیر را بر امید در سیاست پیشگی خود مقدم خواهد شمرد.

منبع: اندیشکده بروکینگز / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25