ناگفته‌های یک "مدافع حرم" از مبارزه با داعش
تازه از سوریه برگشته، اگر مجروح نمی شد باز هم می ماند و با داعش و تکفیری ها می جنگید. از بخت برگشتگی مردم مظلوم سوریه می گوید. از اینکه نه امنیت دارند نه شغل و نه آذوقه ای. خیلی هایشان فرار کرده اند، خیلی ها در آب های مدیترانه غرق می شوند و خیلی ها برای دور زدن اروپا در سرمای کشنده مناطق شمالی جان می دهند و آنهایی که می مانند در دل ویرانه ها با گرسنگی و تشنگی دست و پنجه نرم می کنند. یک روز پیش از برگشتن در خط مقدم در ارتفاعات «خان طومان» و برای از دست نرفتن باغ زیتون زخمی شد و البته جان سالم به در برد. امان از آن روز!
روزنامه ایران پس از این مقدمه، آورده است: اسمش «کاظم» است. 35 سال دارد. خانه کوچکی در مرکز شهر دارد. روی مبل نشسته و زیر پای چپ بانداژ شده اش چهارپایه ای پلاستیکی گذاشته اند تا راحت باشد. دو پسر 3 و 5 ساله اش از سر و کولش بالا می روند. البته حق هم دارند، پدرشان را 25 روزی ندیده اند.
کاظم متفاوت تر از آنی است که فکرش را می کردم. پیش خودم جوانی قد بلند و چهارشانه با هیکلی ورزیده تصور می کردم ولی او یک جوان کاملاً عادی است. قدی متوسط دارد با صورتی کشیده و بینی عقاب گونه و اندامی لاغر.
آرام است و با سر و صدای بچه ها سرسام نگرفته و همچنان لبخند می زند. دو روز پیش برگشته و همسر و بچه هایش خوشحالند که جراحاتش جدی نیست. قرار است کاظم ماجرای رفتنش به سوریه را برایمان تعریف کند. بماند که اولش خیلی اما و اگر می آورد ولی وقتی قول می دهم زیاد نپرسم، قبول می کند.
- از کجا شروع کنم؟
- از هر جایی که دوست داری.
«وقتی داعش به سوریه و عراق حمله کرد و تصاویر و فیلم های وحشیگری آنها در تلویزیون و بخصوص در شبکه های اجتماعی پخش شد مصمم شدم اگر روزی قرار شد برای مبارزه با داعشی ها و تکفیری ها و دفاع از حرم حضرت زینب(س) نیرو به سوریه اعزام کنند حتماً ثبت نام کنم. دو ماه پیش فهمیدم که نیروی داوطلب می خواهند. رفتم و ثبت نام کردم، بماند که همسر و پدر و مادرم ، اول مخالف بودند. ولی بالاخره راضی شان کردم و پس از طی یک دوره به سوریه رفتیم. در دمشق به زیارت حرم حضرت زینب(س) رفتیم و مسئولان سوریه از ما خواستند برای برقراری امنیت شهرهای «الحاضر» و «خان طومان» به آنجا برویم.
برای ما فرقی نمی کرد که از حرم دفاع کنیم یا از جان مردم بی دفاع. برای کمک آمده بودیم نه چیز دیگر. قرار بود با هواپیما به شهر حلب برویم ولی سوری ها گفتند نمی توانند امنیت هوایی را تضمین کنند. بنابراین با اتوبوس مسیری 7 ساعته را طی کردیم و به پادگانی رسیدیم و شب را آنجا ماندیم. اولین شبی بود که کنار خانواده ام نبودم. خیلی سخت بود و خدا را شکر می کردم که درست است که آنجا نیستم ولی خانواده ام در امنیت و رفاه هستند.
فردا صبح با اتوبوس دوباره راه افتادیم و پس از یک ساعت و نیم به شهر الحاضر رسیدیم. شهری که اصلاً شبیه شهر نیست. خیلی از ساختمان ها در عملیات بازپس گیری شهر از دست تکفیری ها و داعشی ها ویران شده. رفت و آمد زیادی نبود، ولی حضور نظامی ها برای برقراری امنیت و واکنش به حملات احتمالی کاملاً مشهود بود.
چهره شهر کمی خوفناک به نظر می رسید، مثل شهرهای خالی از سکنه که مردمش از ترس گریخته اند. فرمانده گروهان ما که جزو قدیمی ها بود، به هر 10 نفر یکی از خانه های متروک را داد البته به شرطی که مثل خانه خودمان از آنجا نگهداری کنیم. قرار شد هر تیم در محله خودش نگهبانی بدهد و امنیت آنجا را تأمین کند. هر یکی دو شب هم باید برای پشتیبانی از نیروهای خط مقدم به ارتفاعات خان طومان می رفتیم.
پیش از اینکه به خانه هایی که قرار بود مقرمان بشود برویم فرمانده چند نکته را یادآوری کرد. اول اینکه به هیچ وجه به تنهایی جایی نرویم چون برخی تکفیری ها و حتی داعشی ها با لباس های مبدل در شهر تردد می کنند و به دنبال موقعیتی هستند تا مدافعان حرم را اسیر یا شهید کنند. نکته بعدی که خیلی بر آن اصرار داشت این بود که حواسمان به پست ها باشد تا مردم احساس امنیت کنند زیرا در این یک ماه چند خانواده سرخانه و کاشانه شان برگشته بودند.
در آن شهر نه چندان کوچک امنیت هر محله دست یک تیم بود. دست عراقی ها، پاکستانی ها، افغانستانی ها و خود ما. شهر، شب ها برق نداشت. در تاریکی شب پست می دادیم و گاهی فقط از چراغ قوه استفاده می کردیم. به خاطر تأمین امنیت، تردد در شب ها ممنوع بود.»
از کاظم درباره تأمین غذا و امکاناتی مثل حمام یا تماس تلفنی با خانواده سؤال می کنم که آیا چنین امکاناتی را اصلاً در اختیار داشته اند یا نه؟ آستین لباسش را بالا می دهد و پوست آرنجش را نشان می دهد که رنگش به سیاهی می زند:
«شهری که بودیم گاز نداشت و هر از گاهی برایمان گازوئیل می آوردند که کفاف بخاری را به زور می داد چه برسد به حمام کردن. من در 25 روزی که آنجا بودم در مجموع سه بار حمام کردم. بار اول هم با آب سرد. دو بار دیگر هم روی آتش آب گرم کردیم. پوست آرنجم به خاطر نبود حمام این طور شده. هر منطقه هم برای خودش آشپزخانه داشت که غذای محدوده خودش را تأمین می کرد. همیشه بخشی از غذا و گازوئیل مان را به مردمی که واقعاً نیازمند بودند، می دادیم. وضعشان خیلی بد بود، بدتر از چیزی که می شود تصور کرد.»
«خان طومان» شهری در اسارت تکفیری ها
کاظم در نزدیکی باغ زیتون مجروح شده، منطقه ای که روزی در اشغال تکفیری ها بود و حالا از دست آنها آزاد شده است. هر چقدر که تکفیری ها به عقب رانده می شوند مردم با خیال راحت تر به شهرشان باز می گردند. فاصله شهر الحاضر تا خان طومان 20 کیلومتر است. کاظم از خان طومان می گوید که شهری است شبیه روستایی سرسبز و بکر که اهالی اش یکسره ترکش کرده اند:
«خان طومان بی شباهت به شمال خودمان نیست، مزارع بزرگ دارد؛ کوه هایش پوشیده از دار و درخت مخصوصاً درخت های زیتون است. در ارتفاعات این شهر قدیمی، تکفیری ها مستقرند. بیشترشان از بعثی ها و افسران شورشی هستند. از داعشی ها در جنگ حرفه ای ترند ولی مثل آنها خیلی خشن نیستند که سر از بدن جدا کنند. ادوات نظامی که در اختیار دارند خیلی پیشرفته است. اصول جنگ را بخوبی می دانند. در کوه و تپه هایی که در تصرف شان است تونل حفر کرده اند. تونل های بزرگ که با دار و درخت استتار شده . خودروهای موشک اندازشان داخل این تونل هاست. هر از گاهی از آنجا بیرون می آیند و بسوی مواضع مدافعان آتش سنگین می ریزند. کار برای بیرون راندن آنها از ارتفاعات خیلی سخت است.
10 روز آخر را در خانه ای در این شهر گذراندیم، در منزل خانواده ای چهار نفره بودیم. عکس روی دیوار نشان می داد زوج جوان دو پسربچه دارند. جانشان را برداشته اند و رفته اند حتی وقت نکرده اند برای خودشان لباس بردارند. خانه مرتبی بود. حیاط بزرگ و سرسبزی داشت و معلوم بود مرد خانه تعمیرکار تراکتور و ماشین های سنگین بوده.
راستش را بخواهید هر وقت برای استراحت به این خانه می رفتم دلم می گرفت. پیش خودم می گفتم اعضای این خانواده الان کجا هستند؟ زنده اند؟ حتما دلشان گیر اینجاست! وقتی نگاهم می افتاد به عکسی که روی دیوار پذیرایی بود بغضم می گرفت. تصور می کردم آدم چطور می تواند ناخواسته دل از زندگی و سرمایه اش بکند و برود در شهر دیگری آواره شود؟ خدا از خیر این دشمنان نگذرد که مردم را آواره کرده اند.
خان طومان امنیتش به واسطه شلیک موشک و خمپاره تکفیری ها خیلی پایین است ولی هنوز چند خانواده قرار را بر فرار ترجیح داده بودند و گاهی مردانشان را در باغ ها می دیدیم. از ما تشکر می کردند که امنیت شهر را برقرار کرده ایم. یکی شان می گفت اگر وضعیت همینجور باشد و تکفیری ها در کوه گرفتار باشند سال آینده می توانند کشاورزی و باغداری کنند و به زندگی عادی برگردند.»
دفاع برای عقب راندن تکفیری ها
بچه های کاظم، یخشان بیشتر از قبل آب می شود و از سر و کول من هم بالا می روند. یکی شان مثل حرکات کشتی کچ می پرد روی پای پدرش. همان پایی که هنوز زخم است. فریاد پدر بالا می رود و پایش را از درد روی هوا می چرخاند. فکر کنم با داد پدرشان حداقل تا آخر مصاحبه ساکت خواهند بود. دقایقی بعد کاظم آرام تر می شود و عرق سرد روی پیشانی اش را پاک می کند. از او درباره روز عملیات و چگونگی مجروح شدنش می پرسم.
«... درگیری در خط مقدم جبهه در ارتفاعات خان طومان هر روز ادامه داشت بویژه شب ها. هفته پیش بی سیم زدند که تکفیری ها قصد دارند پیشروی کنند و باغ زیتون را اشغال کنند. دم ظهری با نیروهای مدافع افغانستانی و پاکستانی درگیر شدند. من و بچه های دیگر که کارمان پشتیبانی بود برای کمک به ارتفاعات رفتیم و با آتش سنگین دشمن روبه رو شدیم. نه راه پس داشتیم و نه راه پیش. به هر ترتیبی بود بالا رفتیم و توانستیم آنهایی را که مجروح شده اند پایین بیاوریم. هر لحظه احساس می کردم الان است که تیر بخورم. بچه های دیگر جانانه ما را حمایت می کردند تا برسیم پایین. در حالی که مجروحی را روی دوش گرفته بودم، احساس کردم پای چپم می سوزد. وقتی نگاه کردم دیدم پاچه شلوارم خونی است. تا جایی که می توانستم و داغ بودم پایین آمدم ولی بعد از رد کردن باغ زیتون دیگر نتوانستم و زمین افتادم. توی کوه جهنمی به پا شده بود. حتی توی فیلم های جنگی هم ندیده بودم. صدای تیراندازی و شلیک خمپاره تمامی نداشت. خمپاره ها به تخته سنگ ها می خورد و سنگ بود که از بالا بسوی پایین سرازیر می شد. تا به حال چنین صحنه هایی ندیده بودم. نمی دانستم همراهم را که بشدت مجروح بود نجات بدهم یا خودم را. با هر بدبختی که بود پشت تخته سنگی پناه گرفتیم تا نیروهای تازه نفس آمدند و ما را نجات دادند. آن روز جنگ تمام عیاری داشتیم. اگر یک لحظه غفلت می کردیم همه چیز از بین می رفت و جان مردم بی گناهی که چشم امیدشان به ما بود به خطر می افتاد.»
کاظم حرفش را ناگهان قطع می کند و آرام می شود. چشمانش پر از اشک است. بغض دارد. سرش را پایین می اندازد و دستش را جلوی صورتش می گیرد و شانه هایش می لرزد. گریه می کند ولی بی صدا. انگار به یاد خاطره تلخی افتاده که نمی تواند آن را پنهان کند:
«به یاد یکی از دوستانم افتادم که خیلی باهم رفیق بودیم. بچه زبر و زرنگی بود. به قول بچه ها آچار فرانسه بود. از همه چیز سررشته داشت. چند روز پیش از زخمی شدن من با تویوتا رفته بود تا برای بچه های خط آذوقه ببرد که موشک «کورنت» به ماشین اش خورد و هیچ چیزی از او باقی نگذاشت. شهادت او خیلی برای من و همرزمانم تلخ و سنگین بود. بیچاره زن و بچه اش که حتی نتوانستند پیکرش را ببینند.»
سه شانس برای بازگشت به خانه
کاظم از خاطراتی می گوید که به قول خودش حتی برای همسرش هم تعریف نکرده است. سه بار در آستانه شهادت قرار گرفته و خدا به او رحم کرده که جان سالم به در برده است. پایش را ماساژ می دهد و از آن شب می گوید. انگار هر ساعتی که آنجا بوده برایش تاریخی است پر از لحظه های تلخ و شیرین:
«یک شب که نوبت استراحتم بود، بی خوابی به سرم زد. از پشت بی سیم شنیدم که دسته ای از مدافعان توی ارتفاعات خان طومان گرفتار شده اند. فرمانده شان از شرایط بد و سرما می گفت و اینکه نیاز فوری به پتو و آذوقه دارند. معمولاً چند دسته از رزمنده ها در تاریکی شب به دل کوه می زدند. براساس برنامه برخی با دشمن درگیر می شدند و بقیه در گودالی یا پشت تخت سنگی یا جاهای دیگر تا صبح پنهان می شدند و کمین می کردند برای فردا صبح. منطقه خان طومان هوای بهاری داشت. زیاد سرد نمی شد از شانس بچه ها آن شب فوق العاده سرد شد. به همین خاطر فرمانده درخواست پتو و آذوقه کرد. از شانس بدتر کسی هم نبود تا برایشان محموله را ببرد.
همین شد که من با یکی دیگر از بچه ها که منطقه را بخوبی می شناخت داوطلب شدیم که برویم. پتو و آب و خرما و نان را بار ماشین کردیم و خدایا به امید تو حرکت کردیم. تکفیری ها روی کوه بودند و ما را رصد می کردند بنابراین مجبور بودیم چراغ خاموش برویم. حساب کنید جاده خاکی که کنارش یک نهر بزرگ آب با عمق چهار متر است و این طرف هم پر است از تخته سنگ های بزرگ و کوچک. بالاخره با هر بدبختی بود در آن تاریکی محض بالا رفتیم.
صدای تیراندازی هر لحظه بیشتر و نزدیک تر می شد. احساس می کردم تیرها از بالای سرمان رد می شوند. به دوستم گفتم نگه دار ببینم کجاییم؟ وقتی پیاده شدم دیدم ای داد ما خط را رد کرده ایم و نزدیک تکفیری ها هستیم. با هر زحمتی که بود در آن شیب زیاد دنده عقب گرفتیم و پایین آمدیم تا از شانس بچه ها را دیدیم. وسایل را تحویل دادیم. هنوز دو کیلومتری نرفته بودیم که یک خمپاره طرف ما آمد و خورد کنارمان و موج انفجار ماشین را محکم کوبید به خاکریز. ضربه به حدی شدید بود که سرمان گیج می رفت.
وقتی به خودمان آمدیم به راه ادامه دادیم، به راننده گفتم که سعی کند ترمز نگیرد تا نور چراغ خطر روشن نشود. هنوز دو دقیقه ای نرفته بودیم که خمپاره دیگری چند متر جلوتر خورد و کم مانده بود داخل نهر آب بیفتیم.
جایم را با راننده عوض کردم و چراغ ها را روشن کردم و با سرعت بسیار زیاد به سوی مقر رفتم صدای انفجارهای خمپاره ها را می شنیدم که پشت ماشین به خاکریز می خورند. به هر حال خودمان را رساندیم پایین.»
کاظم خاطرات دیگری هم دارد که البته نمی شود از آنها چیزی گفت. شلوغی بچه ها دوباره شروع می شود و از سر و کول پدرشان بالا می روند و می خواهند مصاحبه تمام شود. به زودی زخم پای کاظم خوب می شود و برمی گردد به مکانیکی اش.
نظر شما :