پرواز ماهان از فرودگاه تحریم

نویسنده: جاش روگین

دیپلماسی ایرانی: دولت اوباما در ازای آزادی چهار زندانی آمریکایی در ایران، موافقت کرد تا هفت زندانی ایرانی را آزاد کند و از درخواست دستگیری 14 نفر دیگر که دو نفر از آنها متهم به صادرات تسلیحات به حکومت بشار اسد و حزب الله در سوریه بودند، صرف نظر کند.

براساس گزارش وزارت خزانه داری ایالات متحده، شرکت خصوصی ماهان ایر، سال ها بود که از هواپیماهایش برای اعزام نیرو و تسلیحات به ارتش سوریه و گروه حزب الله لبنان استفاده می کرد. در سال 2013 وزارت خزانه داری، حمید عرب نژاد، مدیرعامل ماهان را به خاطر اقدامات شرکتش برای دور زدن تحریم های ایالات متحده و بین المللی و کمک به نیروی قدس سپاه پاسداران ایران تحریم کرد.

وزارت خزانه داری در بیانیه اش گفته بود: «عرب نژاد همکاری نزدیکی با نیروهای سپاه قدس دارد و حمایت ماهان ایر و سرویس رسانی به این گروه را هماهنگ می کند. وی همچنین حمل محموله های غیرقانونی به سوریه از طریق هواپیماهای ماهان ایر را تسهیل کرده است.»

براساس گزارش خبرگزاری دولتی فارس، عرب نژاد یکی از 14 ایرانی است که براساس این توافق دیگر تحت تعقیب اینترپل قرار ندارد. وی به خاطر حمایت از تروریسم تحریم شده بود. در سال 2011 ایالات متحده کل این شرکت هواپیمایی را به خاطر حمل پرسنل و تجهیزات نیروی قدس و حزب الله تحریم کرده بود. کاخ سفید هنوز اظهار نظری درباره وجود نام عرب نژاد در این لیست نکرده است.

دیوید کوهن آن زمان به بلومبرگ گفته بود: «ماهان ایر به خاطر حمایت از سپاه و تروریسم تحریم شده است.» براساس خبرگزاری های ایرانی، فرد دیگری که از لیست تحریم ها خارج شده است، غلامرضا محمودی است. زمانی که وزارت خزانه داری محمودی را در سال 2012 تحریم کرد وی بر سر دور زدن تحریم ها و خرید هواپیماهای جدید با عرب نژاد همکای نزدیکی داشت.

ماه می گذشته، زمانی که توافق هسته ای با ایران نهایی شد، ماهان ایر توانست 9 هواپیمای تجاری ایرباس را خریداری کند. این اتفاق در نتیجه توقف تحریم هایی بود که براساس توافق موقت میان ایران و کشورهای غربی به دست آمد. کارشناسان می گویند با حذف اخطار قرمز اینترپل و لغو تحریم های عرب نژاد و محمودی، فشارها بر روی ماهان ایر کاهش یافته است و آنها می توانند با وجود باقی ماندن تحریم های مربوط به حکومت اسد و حزب الله به آنها کمک کنند.

امانوئل اتولنگی، عضو ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها می گوید: «مهمترین مانع پیش روی این افراد برای فعالیت در خارج از کشور، نه تحریم های ایالات متحده بلکه اخطار قرمز اینترپل بود. به وضوح مشخص بود که آنها نمی توانستند سفر کنند. واقعیت این بود که آنها به خاطر اخطار قرمز اینترپل با این مشکل روبرو بودند.»

اتولنگی می گوید حذف اخطار قرمز اینترپل یک تاثیر نمادین هم دارد و آن این که به کشورها و شرکت های سراسر جهان نشان می دهد که ماهان ایر می تواند به حکومت اسد و حزب الله کمک کند. وی در ادامه می گوید: «این افراد هر روز در تلاش هستند تا تسلیحات را از طریق هواپیما به حکومت اسد برسانند. سیگنال دیگری که این مسئله نشان می دهد این است که این شرکت هواپیمایی با تبعات جرایمی که انجام داده بود، روبرو نشد.»

یکی از مقامات ایالات متحده روز شنبه گفت که ایالات متحده هرگونه اخطار اینترپل برای تحت تعقیب بودن این 14 ایرانی را لغو کرده است. رئیس جمهور اوباما در حالی روز یکشنبه از تبادل زندانیان ایرانی سخن گفت که هیچ کدام از 7 زندانی که آزاد شدند متهم به تروریسم یا اقدامات خشونت آمیز نبودند. از آنها با عنوان این که «غیرنظامی» هستند یاد کرد اما اشاره ای به جرایم 14 نفری که در لیست اینترپل بودند و تحت تعقیب قرار داشتند نکرد. دو نفر از این 14 نفر از مقامات ماهان ایر هستند.

بازگشت زندانیان آمریکایی شامل جیسون رضائیان، خبرنگار واشینگتن پست خبر خوبی است و دولت اوباما معتقد است که این تبادل ارزشش را داشت. اما باید توجه بیشتری به هزینه های آن از جمله تاثیرگذاری این مسئله بر اوضاع سوریه، صورت می گرفت.

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند