مذاکرات بی نتیجه در قطر ؛ بازگشت گفت و گو یا وحشت به لبنان

سایه وحشت همچنان بر فراز بیروت موج می زند. روزهای پایانی ماه آوریل گذشته با فاش شدن مکاتبات وزیر دفاع لبنان و رییس اطلاعات ارتش لبنان مبنی بر کنترل باند شماره 17 فرودگاه بیروت از سوی نیروهای حزب الله که ولید جنبلاط، رهبر حزب سوسیالیست ترقیخواه دروزی، لبنان اعلام کرد، بیروت چهره امنیتی بیشتری به خود گرفت.

 

ارتش بیشتر خیابان ها را زیر کنترل خود قرار داد و با ایجاد پست های بازرسی در تلاش برای حفظ امنیت عمومی برآمد.

 

تدابیر پیشگیرانه در بیروت در حال انفجار اندیشیده شد تا از وقوع خشونت های خیابانی جلوگیری شود.

 

همزمان با این تلاش ها، دولت لبنان به ریاست فواد سنیوره، رییس فرودگاه بین المللی بیروت را برکنار و خواستار انحلال شبکه مخابراتی حزب الله شد.

 

سید حسن نصرالله در جدال لفظی ماههای گذشته خود با ولید جنبلاط و سران جنبش 14 مارس که خواستار انحلال شبکه مخابراتی اختصاصی حزب الله در لبنان شده بودند، اعلام کرد که این شبکه همچون سلاح مقاومت است و حزب الله به هیچ قیمتی حاضر به انحلال آن نیست.

 

این اعلام به معنای آن بود که حزب الله لبنان شبکه مخابراتی خود را که از شمال تا جنوب لبنان کشیده شده است را همچون سلاح خود حفظ خواهد کرد.

 

افشا شدن مکالمات وزیر دفاع لبنان و فرمانده اطلاعات ارتش این کشور در کنترل باند شماره 17 فرودگاه بیروت توسط دوربین های کار گذاشته شده از سوی حزب الله لبنان در اطراف فرودگاه بیروت منجر به صدور مصوبه ای مبنی بر برکناری رییس این فرودگاه و انحلال شبکه مخابراتی حزب الله شد.

 

باند شماره 17 در فرودگاه بین المللی رفیق حریری بیروت محل تردد سیاستمداران لبنانی و دیپلمات های خارجی بود که چندی پیش سعد حریری، رییس جریان آینده لبنان، وزیر خارجه اسپانیا و دیگر دیپلمات های غربی نیز از آن تردد کرده بودند.

 

دو مصوبه دولت لبنان که از سوی گروه 8 مارس به رهبری حزب الله و میشل عون مسیحی، بعنوان سخنگوی نیروهای اپوزیسیون، دولت غیرقانونی نامیده می شود همزمان با اعلام اعتصاب سراسری کارگری در شروع ماه می لبنان را با گلوله آتش و خون همراه ساخت.

 

هواداران حزب الله لبنان بهمراه جنبش شیعی امل در بیروت سلاح خود را بیرون آوردند و با آتش زدن لاستیک در خیابان ها و بستن جاده فرودگاه اعتراض بیسابقه پس از جنگ های داخلی لبنان را رقم زدند.

 

میلیشیای گروه 14 مارس نیز آرام ننشست و هواداران حریری، جنبلاط و سمیر جعجع رییس حزب نیروهای لبنانی به تبادل آتش پرداختند تا آنطور که سمیر جعجع اعلام کرده بود خشونت با خشونت پاسخ داده شود.

 

نتیجه این خشونت ها کشته و زخمی شدن نزدیک به 200 شهروند لبنانی و میلیشیای مسلح از سوی دو طرف بود.

 

خشونت های اخیر در بیروت به جایی رسید که رهبران گروههای سیاسی که پیش از این بر سر مذاکره بر سر انتخاب رییس جمهور، ترکیب کابینه و تشکیل دولت وحدت ملی با یکدیگر اختلاف داشتند و با میانجیگری وزرای خارجه اتحادیه عرب پنجشنبه و جمعه گذشته به بیروت سفر کرده بودند تا شرایط خطرناک لبنان را به آن ها یادآوری کنند به قطر سفر کردند و گفت وگوهای ملی پیشنهاد شده از سوی نبیه بری، رییس مجلس لبنان را در نشستی دو روزه در دوحه، پایتخت قطر برگزار کردند.

 

از نه ماه پیش تاکنون که ریاست جمهوری امیل لحود در لبنان به پایان رسید گروههای سیاسی لبنانی بر سر تعیین جانشین وی اختلافات شدیدی پیدا کرده اند.

 

فرانسه، عربستان، مصر و اردن تلاش زیادی داشتند تا با کمک عمرو موسی، دبیرکل اتحادیه عرب و دیگر کشورهای عضو این اتحادیه بن بست موجود در لبنان را خاتمه دهند. با شکست این تلاش ها و خشونت بیسابقه ایجاد شده در لبنان پس از پایان جنگ های داخلی در این کشور سرانجام قطر میزبان گفت وگوهای سران سیاسی لبنان در نشسستی دو روزه شد.

 

هتل شرایتون دوحه در سه روز گذشته شبیه به هتل فنیسیا بیروت بود و میزبان سیاستمداران لبنانی.

 

آنها که از بیم ترور و بمبگذاری در مشهورترین هتل بیروت بسر می بردند اکنون در هتل شرایتون دوحه دیدارهای پنهانی با یکدیگر برقرار کرده بودند تا بزعم خود به حل بحران لبنان کمک کنند.

 

امیر قطر در نخستین روز از نشست سران لبنانی به آن ها گفت کاری بزرگ پیش رو دارند.

 

شرکت کنندگان از گروه اپوزیسیون در نشست دوحه، نبیه بری، رییس مجلس لبنان، علی حسن خلیل، عضو فراکسیون حزب الله در مجلس لبنان، سمیر عازار، نماینده دیگر پارلمان و علی حمد، مدیر امور رسانه‌ای رییس مجلس، محمود بری، برادر نبیه بری و علی حمدان، مشاور تبلیغاتی رییس مجلس لبنان را تشکیل داده بودند.

 

همچنین میشل عون، رهبر جریان آزاد ملی، به همراه عباس هاشم، نبیل نقولا و فرید الخازن، سه نماینده مجلس لبنان از جریان وابسته به ژنرال عون و جبران باسیل، مسوول بخش سیاسی جریان آزاد ملی لبنان نیز در گروه مخالفان دولت لبنان در دوحه حضور داشتند.

 

از فراکسیون حزب‌الله در مجلس لبنان نیز محمد رعد، حسین الحاج حسن و محمد فنیش، وزیر مستعفی نیروی لبنان در این اجلاس حاضر بودند.

 

در سوی دیگر فواد سینیوره، نخست‌وزیر لبنان، در صدر هیاتی از وزرای کابینه بهمراه طارق متری، خالد قبانی، احمد فتفت، میشل فرعون، محمد شطح و رولا نورالدین مشاوران سنیوره نیز راهی دوحه شدند.

 

سعد حریری، رهبر جریان آینده نیز بهمراه باسم السبع، نماینده مجلس لبنان از فراکسیون خود، غطاس خوری، نماینده سابق مجلس و هانی حمود، مشاور تبلیغاتی حریری، در گروه مذاکره کنندگان نشست دوحه قرار داشتند.

 

امین جمیل، بعنوان چهره معتدل نیروهای 14 مارس که اکنون ریاست حزب کتایب لبنان را برعهده دارد نیز  بهمراه شاکر عون، نماینده این حزب در مجلس لبنان، ولید فارس، معاون خود و ژوزف ابوخلیل، مشاور سیاسی خویش در کنار جرج جریح و ایلی داغر، اعضای دفتر سیاسی حزب کتائب در مذاکرات دوحه بر سر حل بحران داخلی لبنان جضور یافته بودند.

 

ولید جنبلاط، رییس حزب سوسیالست ترقیخواه دروزی لبنان و غازی العریضی، وزیر اطلاع‌رسانی این کشور بهمراه "مروان حماده، وزیر ارتباطات و نعمه طعمه و وائل ابوفاعور، از نمایندگان مجلس و وزرای وابسته به خود در پارلمان و کابینه حضور یافته بودند.

 

از فراکسیون طرابلسی در مجلس لبنان نیز، محمد الصفدی، وزیر حمل و نقل و محمد کباره، نماینده مجلس حضور داشتند.

 

میشل المر و غسان توینی دو نمانیده مجلس لبنان نیز نمایندگی مسیحیان ارتدوکس در مذاکرات را برعهده داشتند.

 

سمیر جعجع، رییس حزب نیروهای لبنانی، جورج عدوان و آنتوان زهرا، دو نماینده مجلس لبنان از فراکسیون جعجع در پارلمان لبنان، بهمراه ژوزف نعمه، مشاور امور بین الملل حزب قوات لبنان، در مذاکرات حاضر بودند.

 

از طایفه ارامنه لبنان نیز هاگوب بقرادونیان و آگوب قصارچیان، دو نماینده مجلس حاضر بودند.

 

 

کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از شهروندان لبنانی که در درگیری های مسلحانه از سوی هواداران حزب الله و امل با گروههای سنی و دیگر طوایف صورت گرفت منجر به اعلام حمایت گروه سلفی فتح الاسلام از جریان اهل سنت لبنان شد.

 

اعلام حمایت گروه تروریستی فتح الاسلام از اهل سنت لبنان سبب شد تا نگرانی از بروز درگیری های خشونت بار در لبنان میان شهروندان لبنانی بیشتر شود.

 

سران سیاسی لبنان در دوحه بر سر موضوعات مورد اختلاف مذاکره کردند. مهم ترین محور گفت و گوها بر سر سلاح حزب الله بود. دولت و گروه 14 مارس  در این گفت و گو ها قصد داشتند حزب الله راقانع کنند تا سلاح اش را در اختیار دولت و ارتش لبنان قرار دهد.

 

دیروز و در آخرین روز از نشست سران سیاسی لبنان در دوحه، پایتخت قطر، موضوع سلاح حزب الله و بکار گرفتن آن در داخل لبنان، علیه شهروندان لبنانی، با اشاره به حوادث خونین روزهای آغازین ماه جاری میلادی که به کشته و زخمی شدن صدها شهروند لبنانی منجر شد، گفت وگوهای زیادی را سبب شد.

 

سمیر جعجع در نشست دوحه موضوع سلاح حزب الله و تهدید امنیت شهروندان لبنانی از سوی حزب الله و با بکارگیری از سلاح در اختیار خود را مطرح کرد که با واکنش نبیه بری، رییس مجلس لبنان و میشل عون، رییس جریان آزاد ملی این کشور در گروه اپوزیسیون مواجه شد.

 

رییس دولت قطر نیز در این نشست اعلام کرد موضوع سلاح حزب الله و بکارگیری از آن در اختلافات داخلی در لبنان با توجه به حوادث خونین اخیر در لبنان نیاز به تعهد حزب الله در استفاده نکردن از سلاح خود در مسائل داخلی لبنان دارد.

 

وی همچنین اعلام کرد استفاده حزب الله از سلاح خود در درگیری های اخیر لبنان اشتباه بزرگی از سوی این حزب بوده است.

 

در سوی دیگر، امین جمیل نیز در دوحه اعلام کرد رسیدن به راه حل بحران لبنان امری دشوار است ولی گروههای سیاسی همچنان در تلاش برای دستیابی به راه حل بحران هستند.

 

نشست دوحه در قطر اگرچه دیروز به پایان رسید ولی بر اساس آنچه ناظران سیاسی لبنان اعلام کرده اند تاثیر چندانی در حل سریع بحران لبنان نداشت.

 

این مذاکرات آنطور که در بیروت و در جدال لفظی رسانه ای سران سیاسی لبنان وجود داشت در قطر نیز ادامه یافته است تا جایی که عمرو موسی، دبیرکل اتحادیه عرب، نیز پس از دیدارهای خود با سران سیاسی لبنان اعلام کرد:" مشکل اصلی در قانون انتخابات و حوزه های انتخاباتی است و بدون توافق همه سران لبنانی امکان دستیابی به راه حل و پایان دادن به بحران کنونی لبنان وجود ندارد".

 

بر اساس طرح قطر برای حل بحران لبنان و ترکیب کابینه این کشور نیز برخلاف آنچه اپوزیسیون خواسته بود بر پایه 16 وزیر برای اکثریت 11 وزیر برای اپوزیسیون و 3 وزیر برای رییس جمهور مبتنی بود.

 

اکنون باید در انتظار ماند تا با پیچیدگی کنونی در حل بحران لبنان، شهروندان آن کشور با پایان نشست دوحه بار دیگر شاهد خون و آتش و گلوله خواهند بود یا سران لبنانی بار دیگر میزگرد گفت وگوهای ملی را بدون نتیجه به بیروت بازگردانند.